Akt Unii
Akt Unii (ang. Act of Union 1800, czasem nazywany również Acts of Union 1801) to termin odnoszący się do dwóch powiązanych ze sobą ustaw – Aktu Unii z Irlandią z 1800, uchwalonego przez parlament brytyjski, oraz Aktu Unii 1800, zatwierdzonego przez parlament irlandzki. Ustawy te zostały przyjęte kolejno 2 lipca i 1 sierpnia. Oba akty połączyły Królestwo Wielkiej Brytanii z Królestwem Irlandii, tworząc Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii. Unia weszła w życie 1 stycznia 1801 roku.
Obydwie ustawy, mimo wprowadzonych zmian, są wciąż w mocy w Wielkiej Brytanii. Natomiast w Irlandii ustawa została unieważniona w 1962 roku.
Historia
Przed uchwałą obu aktów, Irlandia znajdowała się w unii personalnej z Anglią, która trwała od 1541 roku, kiedy parlament irlandzki przyjął ustawę o Koronie Irlandzkiej (wejście w życie w 1542 roku). Ustawa ta stwierdzała, że król Anglii Henryk VIII jest jednocześnie królem Irlandii. W 1603 roku, na mocy dokumentu znanego jako Unia Koron, do unii personalnej Anglii i Irlandii dołączyła także Szkocja.
W 1707 roku Anglia i Szkocja, które dotychczas funkcjonowały jako odrębne królestwa z jedną osobą władcy, połączyły się w jedno królestwo – Królestwo Wielkiej Brytanii. Irlandia nie weszła w skład Wielkiej Brytanii i według prawa była z nią związana jedynie unią personalną.
Pod koniec XVIII wieku, Wielka Brytania dążyła do przyłączenia Irlandii do unii, aby zapobiec jej ewentualnemu oderwaniu. Istniały obawy o możliwe rozruchy społeczne, narodowe oraz religijne. W 1789 roku we Francji wybuchła Wielka Rewolucja Francuska, która stała się inspiracją dla wielu europejskich społeczeństw. W Irlandii w 1798 roku również miało miejsce powstanie skierowane przeciwko brytyjskiemu panowaniu.
Parlament irlandzki, po długim okresie podporządkowania parlamentowi angielskiemu, a później brytyjskiemu, cieszył się w tym czasie znaczną niezależnością, która była gwarantowana przez ustawę z 1782 roku. Wiele osób z parlamentu było przeciwnych unii, obawiając się o swoją pozycję. To właśnie ta niechęć była głównym powodem odrzucenia wcześniejszego projektu z 1799 roku. Brytyjski rząd intensywnie starał się przekonać irlandzkich parlamentarzystów do akceptacji ustawy o Unii. W parlamencie irlandzkim mogli zasiadać jedynie Anglicy, podczas gdy społeczeństwo irlandzkie składało się głównie z katolików, z liczną grupą prezbiterian w Ulsterze. Aby pozyskać katolików dla idei unii, Wielka Brytania obiecała im równouprawnienie. W 1790 roku otrzymali oni prawa wyborcze oraz możliwość uczestnictwa w parlamencie irlandzkim.
Ostatecznie parlament irlandzki zgodził się na połączenie Wielkiej Brytanii z Irlandią, co doprowadziło do powstania Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii.
Flaga
Po wejściu Unii w życie do dotychczasowej flagi Królestwa Wielkiej Brytanii dodano Krzyż Św. Patryka, symbol Irlandii. Tak powstała flaga, której używa obecnie Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
Galeria
Zobacz też
Akt Unii (1707)
Linki zewnętrzne
The Acts of Union 1800. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)].
Przekład fragmentów ustawy na język polski w Powszechnej historii państwa i prawa. Wybór tekstów źródłowych rozdział „Anglia” pkt. 12 Ustawa o unii z Irlandią 1800 (s. 558–560)
Unia Irlandii z Anglią. [dostęp 2016-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-17)]. (pol.).
Loading ...