Akt supremacji (ang. Act of Supremacy) to ustawa uchwalona przez angielski parlament w 1534 roku (ponownie wprowadzona w 1559), która nadała królowi Anglii tytuł głowy Kościoła anglikańskiego oraz uniezależniła angielskie duchowieństwo od wpływów papieskich.
Pierwszy akt supremacji z 1534
W 1527 roku, król Anglii Henryk VIII zwrócił się do papieża Klemensa VII z prośbą o unieważnienie jego małżeństwa z Katarzyną Aragońską. Głównym powodem tej prośby była jego miłość do Anny Boleyn, która była dwórką Katarzyny. Papież odmówił, z uwagi na pokrewieństwo królowej z Karolem V, cesarzem i królem Hiszpanii. Ta odmowa stała się impulsem do wystąpienia Królestwa Anglii przeciwko Stolicy Apostolskiej. W latach 1532-1534 przyjęto szereg aktów prawnych, mających na celu uniezależnienie angielskiego duchowieństwa od papiestwa; dokumenty te m.in. zabraniały płacenia annat i świętopietrza (Act of Conditional Restraint of Annates), uchylały moc papieskich interdyktów na Anglię oraz znosiły prawo papieża do mianowania biskupów i arcybiskupów w Anglii.
Uchwała parlamentu z 1534 roku, która ogłosiła Henryka głową Kościoła anglikańskiego, była ukoronowaniem jego dążeń. Oprócz odrzucenia władzy papieskiej, ustawa ta nie ingerowała w kwestie dogmatów i ceremonii kościelnych. Niedługo potem uchwalono również ustawę o zdradzie (ang. Treasons Act), która stanowiła, że zaprzeczanie postanowieniom aktu supremacji będzie traktowane jak zdrada stanu.
Pierwszy akt supremacji został zniesiony przez najstarszą córkę Henryka VIII, katolicką królową Marię I.
Drugi akt supremacji z 1559
Po śmierci Marii, pozycja katolicyzmu w Anglii uległa znacznemu pogorszeniu. Na tron wstąpiła córka Henryka i Anny Boleyn, Elżbieta I Tudor, która postanowiła kontynuować reformację Kościoła w duchu schizmy zapoczątkowanej przez swojego ojca. W 1558 roku królowa zwołała parlament, który w 1559 roku uchwalił Akt uniformizacji, ustanawiający wspólny modlitewnik anglikański oraz przywracający Akt supremacji. Elżbieta ogłosiła się Najwyższym Zwierzchnikiem Kościoła Anglii, wymagając przysięgi supremacji od osób ubiegających się o stanowiska publiczne lub kościelne, a w późniejszym czasie także od kandydatów na wyższe uczelnie. Każdy, kto odmówił złożenia przysięgi, mógł stracić cały majątek, a nawet zostać oskarżony o zdradę stanu i skazany na śmierć. Elżbieta jednak nie ścigała bezwzględnie mniejszych wykroczeń przeciwko Kościołowi, o ile nie zagrażały one interesom władcy.
Przypisy
Bibliografia
Henryk Zins: Historia Anglii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 2001. ISBN 83-04-04589-3. Brak numerów stron w książce.
Linki zewnętrzne
Loading ...