Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

Dokument ten, znany jako Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, został podpisany przez 35 szefów państw i rządów 1 sierpnia 1975 roku w Helsinkach, kończąc obrady tejże konferencji. Był to pierwszy przypadek w okresie zimnej wojny, kiedy państwa obu bloków przyjęły wspólne zasady dotyczące relacji międzynarodowych na tak wysokim szczeblu. Sygnatariuszami aktu stały się 33 państwa europejskie oraz Kanada i USA.

Treść

Regulacje zawarte w Akcie końcowym zostały podzielone na tzw. koszyki. Koszyk I dotyczył zagadnień bezpieczeństwa w Europie i obejmował:

Deklarację zasad rządzących stosunkami między państwami uczestniczącymi;
Dokument dotyczący środków budowy zaufania oraz niektórych aspektów bezpieczeństwa i rozbrojenia.

Ważnym elementem koszyka I jest katalog zasad, które obowiązują w stosunkach międzynarodowych, a w jego skład wchodzą:

suwerenna równość;
powstrzymanie się od groźby użycia siły i jej użycia;
nienaruszalność granic;
integralność terytorialna państw;
pokojowe rozstrzyganie sporów;
nieingerencja w sprawy wewnętrzne;
poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności;
równouprawnienie i prawo narodów do samostanowienia;
współpraca między państwami;
wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego.

Koszyk II dotyczył współpracy w dziedzinie gospodarczej, naukowej i technicznej oraz środowiska naturalnego, obejmując kwestie związane z wymianą handlową oraz współpracą naukowo-techniczną. Koszyk III, dotyczący współpracy w dziedzinie humanitarnej i pokrewnych obszarach, odnosił się do zagadnień związanych z kontaktami międzyludzkimi, informacją oraz współpracą w sferze kultury i edukacji. Koszyk IV zapowiadał kontynuację procesu KBWE.

Sygnatariusze

Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechosłowacja
Dania
Finlandia
Francja
Grecja
Hiszpania
Holandia
Irlandia
Islandia
Jugosławia
Kanada
Liechtenstein
Luksemburg
Malta
Monako
NRD
Norwegia
PRL
Portugalia
RFN
Rumunia
San Marino
Szwajcaria
Szwecja
Stany Zjednoczone
Turcja
Watykan
Węgry
Wielka Brytania
Włochy
ZSRR

Zobacz też

Prawo europejskie

Przypisy

Bibliografia

Agnieszka Florczak: Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. W: Teresa Łoś-Nowak: Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota – mechanizmy działania – zasięg. Wyd. 4. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 138–164. ISBN 83-229-2520-4.