Akt Chodźki

Akt Chodźki to serwilistyczny dokument w formie listu, który został przekazany do ambasady rosyjskiej w Paryżu przez polskiego slawistę i orientalista, Aleksandra Chodźkę, datowany na 18 sierpnia 1844.

Odpis tego listu trafił w ręce Adama Mickiewicza, który go zredagował i zaprezentował z własnym komentarzem na spotkaniu Koła Sprawy Bożej w Paryżu, które miało miejsce 21 (lub 29) listopada 1844. Inspiracją dla treści listu, skierowanego do cara Mikołaja I, był filozof i mistyk, Andrzej Towiański. Zawartość pisma była kontrowersyjna, ponieważ autor w imieniu kierownictwa Koła wzywał rosyjskiego monarchy, jednocześnie zaborcę Polski, do działania pod sztandarem bożej sprawy. Zapewniał cara o „sympatii bratniej” oraz „szczerej miłości” Polaków „do braci swych Rosjan”. Kierownictwo Koła wyrażało gotowość podporządkowania się woli monarchy, którego uważało za najważniejsze „narzędzie Boże na ziemi”. Podczas odczytu listu przez Mickiewicza część zgromadzonych była wstrząśnięta i wyraziła protest. Akt Chodźki stał się jednym z głównych powodów odejścia z Koła Juliusza Słowackiego oraz pułkownika Mikołaja Kamieńskiego, który wystosował otwarty list protestacyjny w tej sprawie. Ton listu wywołał krytykę wobec Towiańczyków oraz samego Towiańskiego, oskarżanych o postawę rusofilską i głoszenie tez panslawistycznych, a w skrajnych przypadkach nawet o zdradę idei narodowych oraz szpiegostwo na rzecz Imperium Rosyjskiego. To wydarzenie przyczyniło się do rozłamu w Kole.