Aksis (Axis) to rodzaj ssaków z podrodziny jeleni (Cervinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).
== Zasięg występowania ==
Rodzaj ten obejmuje gatunki zamieszkujące południową oraz południowo-wschodnią Azję.
== Morfologia ==
Długość ciała wynosi od 130 do 155 cm, długość ogona osiąga 17–30 cm, a wysokość w kłębie to 55–95 cm. U samców długość poroża waha się od 20 do 110 cm, a masa ciała wynosi od 35 do 110 kg.
== Systematyka ==
Rodzaj został zdefiniowany przez angielskiego przyrodnika Charlesa Hamiltona Smitha w 1827 roku w rozdziale poświęconym ssakom w publikacji dotyczącej królestwa zwierząt. Smith wyznaczył gatunek typowy, którym jest aksis czytala (A. axis).
=== Etymologia ===
Axis: epitet gatunkowy Cervus axis (Erxleben, 1777); z łaciny axis oznaczającego ‘nieznany ssak’ z Indii, wspomnianego przez Pliniusza Starszego.
Hyelaphus: z greckiego ὑς hus, ὑος huos ‘świnia, wieprz’; ελαφος elaphos ‘jeleń’. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cervus porcinus (E.A.W. Zimmrmann, 1780).
Cervavus: rodzaj Cervus (Linnaeus, 1758) (jeleń); z łaciny avus ‘dziadek’. Gatunek typowy: Schlosser wymienił trzy gatunki – †Palaeomeryx oweni (Koken, 1885), †Cervavus rütimeyeri (Schlosser, 1903) oraz †Cervavus speciosus (Schlosser, 1903), z których gatunkiem typowym jest †Palaeomeryx oweni (Koken, 1885).
=== Podział systematyczny ===
Rodzaj Axis pojawił się na obszarze obecnej Chińskiej Republiki Ludowej pod koniec miocenu. Monofiletyczność rodzaju Axis była wielokrotnie kwestionowana, jednak najnowsze analizy filogenetyczne potwierdzają tę tezę. Do rodzaju zalicza się następujące współczesne gatunki:
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, EN – gatunek zagrożony, CR – gatunek krytycznie zagrożony.
Opisano również wymarłe gatunki, które występowały w Azji:
- Axis flerovi (Vislobokova, 1988) (plejstocen)
- Axis lydekkeri (Martin, 1888) (plejstocen)
- Axis kyushuensis (Grubb, 2000) (wczesny plejstocen)
- Axis oweni (Koken, 1885)
- Axis rugosus (Chow, 1954)
- Axis speciosus (Schlosser, 1903)
- Axis sunda (Kretzoi, 1947)
- Axis yunnanensis (Lin Yipu & Zhang Xingshui, 1978) (Azja, plejstocen)
== Uwagi ==
== Przypisy ==
== Bibliografia ==
M. Schlosser. Die fossilen Säugethiere Chinas nebst einer Odontographie der recenten Antilopen. „Abhandlungen der Mathematisch-Physikalischen Klasse der Königlich Bayerischen Akademie der Wissenschaften”. 22 (1), s. 1–222, 1903. (niem.).
T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
Loading ...