Aksamitkówka złota (Phaeolepiota aurea (Matt.) Maire) to gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales).
Systematyka i nazewnictwo
W klasyfikacji według Index Fungorum, gatunek ten znajduje się w: Phaeolepiota, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi.
Po raz pierwszy ten takson opisał w 1772 roku Heinrich Gottfried von Mattuschka, nadając mu nazwę Agaricus aureus. Obecną nazwę, uznaną przez Index Fungorum, wprowadził w 1928 roku René Charles Maire. Aksamitkówka złota jest jedynym przedstawicielem monotypowego rodzaju Phaeolepiota.
Gatunek ten posiada ponad 20 synonimów łacińskich. Niektóre z nich to:
W polskim piśmiennictwie mykologicznym, nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 roku. Przedtem gatunek ten był opisywany jako aksamitka złota.
Morfologia
Kapelusz
Średnica wynosi od 5 do 20 centymetrów. Początkowo ma kształt półkolisty, a następnie przekształca się w dzwonkowaty, stożkowaty, aż do wypukłego. Jego barwa zmienia się od złotożółtej do żółtobrązowej, często z pomarańczowym odcieniem. Powierzchnia jest matowa, pokryta drobnymi ziarenkami, które brudzą dłonie podczas dotyku. Brzeg kapelusza jest ostry, a na jego krawędzi zwisają resztki osłony. Czasami powierzchnia kapelusza jest pomarszczona.
Blaszki
Blaszki są gęste, nieprzyczepione do trzonu, początkowo mają kolor kremowy, później ochrowy i ochrowobrązowy.
Trzon
Trzon nad pierścieniem jest kremowy lub żółtawy, gładki, podczas gdy poniżej przybiera barwę od żółtawej do żółtobrązowej, z ziarenkowatymi łuseczkami. Ma walcowaty kształt i rozszerza się ku podstawie. Jest twardy, ale elastyczny, a jego pierścień ma kolor złocistobrązowy, na dole pokryty jest ziarenkami.
Miąższ
Miąższ jest biały lub żółtawy, po przecięciu żółknie i ma kwaskowaty, aromatyczny zapach. Smak jest łagodny i nieokreślony.
Wysyp zarodników
Wysyp jest rdzawobrązowy. Zarodniki mają kształt podłużny, są zaostrzone i szorstkie, o wymiarach 10–14 × 5–6 µm, bez pory rostkowej. Trama blaszek jest regularna, a strzępki biegną równolegle.
Występowanie i siedlisko
W Polsce gatunek jest rzadki i znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R, co oznacza, że jest potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego oraz małych obszarów siedliskowych. Jest także wpisany na listy gatunków zagrożonych w Anglii, Holandii i Niemczech.
Aksamitkówka złota rośnie w lasach liściastych i mieszanych, parkach oraz zaroślach, a także w kępach pokrzyw i innych roślin w rowach i na poboczach dróg. Owocniki pojawiają się od sierpnia do listopada.
Znaczenie
Jest to saprotrof, a grzyb ten jest niejadalny.
Gatunki podobne
Dzięki swojemu charakterystycznemu wyglądowi, aksamitkówka złota jest łatwa do rozpoznania. Może być mylona jedynie z niektórymi ziarnówkami (Cystoderma), które są jednak znacznie mniejsze.
Loading ...