Akrecja kolumnowa
Akrecja kolumnowa to zjawisko, które polega na ukierunkowaniu procesu akrecji w układzie podwójnym gwiazd w kierunku biegunów magnetycznych gwiazdy. Ma miejsce w tzw. polarach, czyli gwiazdach typu AM Her. Zjawisko to występuje, gdy gęstość energii w dysku akrecyjnym jest niższa niż gęstość energii pola magnetycznego centralnej gwiazdy. Najczęściej obserwowane jest w przypadku silnie magnetycznych gwiazd neutronowych oraz białych karłów, które klasyfikowane są odpowiednio jako polary i polary pośrednie, jak również pulsary rentgenowskie. Materia opadająca w kierunku gwiazdy z większej odległości od jej powierzchni porusza się z prędkością naddźwiękową, a blisko powierzchni gwiazdy tworzy się fala uderzeniowa. Opadający materiał emituje intensywne promieniowanie w zakresie rentgenowskim, szczególnie w obszarze pomiędzy frontem fali a powierzchnią gwiazdy.
Przykłady układów gwiazdowych z kolumną akrecyjną:
- DQ Herculis
- VV Puppis
- AM Herculis
- Herculis X-1
- GX 1+4
- RX J0812.4-3114
Bibliografia
Juhan Frank, Andrew King, Derek Raine: Accretion Power in Astrophysics. Cambridge University Press, 2002. ISBN 978-0-521-62957-7. Brak numerów stron w książce.