Akizuki (1941)

Akizuki

Akizuki (秋月, あきづき, アキヅキ| pol. „jesienny księżyc”) to japoński wielki niszczyciel, który służył w czasie II wojny światowej jako główny okręt typu Akizuki. Jego służba trwała od 1942 do 1944 roku, kiedy to został zatopiony w trakcie bitwy o Leyte.

Historia

Okręt Akizuki był pierwszym przedstawicielem serii wielkich niszczycieli zaprojektowanych specjalnie do obrony przeciwlotniczej. Główne uzbrojenie składało się z 8 dział uniwersalnych kal. 100 mm, które charakteryzowały się doskonałymi właściwościami balistycznymi, mimo umiarkowanego kalibru jak na niszczyciele. Został zbudowany w ramach programu rozbudowy floty z 1939 roku, nosząc numer budowy 104.

Stępkę okrętu położono 30 lipca 1940 roku w stoczni Marynarki w Maizuru, kadłub wodowano 2 lipca 1941 roku, a do służby wszedł 11 czerwca 1942 roku. Nazwa, podobnie jak pozostałych jednostek tej serii, nawiązuje do Księżyca i oznacza „Jesienny Księżyc”.

Służba

Po rozpoczęciu służby, Akizuki wypełniał głównie zadania eskortowe, towarzysząc lotniskowcowi Zuikaku w wyprawie z Kure do rejonu Aleutów w czerwcu 1942 roku oraz transportowcowi wojskowemu Kamakura Maru w lipcu. W dniach 13-21 sierpnia 1942 roku eskortował transportowiec amunicji Naruto Maru z Yokosuka do Rabaulu na Nowej Brytanii, co wiązało się z przeniesieniem niszczyciela do rejonu walk o Guadalcanal wokół Wysp Salomona.

Działania w rejonie Wysp Salomona 1942-1943

Akizuki uczestniczył w osłonie lotniskowców 1. Zespołu Uderzeniowego w bitwie koło wschodnich Wysp Salomona 24 sierpnia 1942 roku. We wrześniu patrolował obszar na północ od tych wysp. Brał również udział w nocnych operacjach zaopatrywania japońskich wojsk na Guadalcanalu, znanych jako Tokyo Express, zaczynając od eskorty uszkodzonego transportowca wodnosamolotów Nisshin 3 października. 7 października 1942 roku Akizuki został przydzielony do 61. Dywizjonu 10. Flotylli Niszczycieli 3. Floty. W dniach 8-9 października eskortował Nisshin w kolejnej misji na Guadalcanal, sam przewożąc żołnierzy. Akizuki pełnił funkcję okrętu flagowego kontradmirała Tamotsu Takamy, który dowodził eskortą transportu z zaopatrzeniem na Guadalcanal w nocy z 11 na 12 października 1942 roku (w trakcie tej operacji miała miejsce bitwa sił przykrycia koło przylądka Ésperance, w której eskorty zespołu transportowego nie brały udziału).

W połowie października Akizuki stał się okrętem flagowym 4. Eskadry Niszczycieli kontradmirała Tamotsu Takamy i brał udział w dwóch operacjach Tokyo Express. Następnie wszedł w skład grupy uderzeniowej wsparcia dla walk lądowych na Guadalcanalu 25 października 1942 roku. Podczas tej akcji, ratując rozbitków ze zbombardowanego krążownika Yura, sam został uszkodzony przez bliskie trafienie bomby od bombowca B-17. Po naprawach w Rabaulu, od listopada do 16 grudnia 1942 roku, przeszedł remont w Yokosuka w Japonii, eskortując po drodze lotniskowiec Shōkaku z Truk.

Po remoncie stał się okrętem flagowym 10. Eskadry Niszczycieli kontradmirała Susumu Kimury i na początku stycznia 1943 roku został przeniesiony do Truk (eskortując tam lotniskowiec Zuikaku), a następnie do Shortland. 19 stycznia 1943 roku, podczas osłony storpedowanego transportowca Myoho Maru, został uszkodzony torpedą amerykańskiego okrętu podwodnego USS Nautilus w rejonie Wysp Salomona (14 zabitych, 63 rannych, w tym adm. Kimura). Druga torpeda trafiła w okręt, ale nie wybuchła. Mimo zalania jednej z maszynowni, okręt był w stanie rozwinąć prędkość 20 węzłów. Po prowizorycznych naprawach w Truk do 11 marca eskortował transportowiec Tokyo Maru na Saipan, jednak po opuszczeniu Saipanu 14 marca, z powodu nadwerężenia konstrukcji, pękł kadłub niszczyciela pod mostkiem. Udało się odholować Akizuki na Saipan i osadzić go na płyciźnie. Do czerwca przeprowadzano naprawy przez statek ratowniczy Matsunori Maru, podczas których m.in. usunięto wieże artyleryjskie i mostek, aby odciążyć kadłub. W czerwcu okręt został odholowany do Japonii, gdzie poddano go remoncie w Nagasaki, który trwał do końca października 1943 roku.

Działania powietrzno-morskie 1943-1944

W listopadzie 1943 roku Akizuki wrócił do Truk, po czym wypełniał zadania eskortowe w składzie 61. dywizjonu. 11 grudnia 1943 roku dostarczył zaopatrzenie na Kwajalein, a 1 stycznia 1944 roku eskortował krążowniki Noshiro i Ōyodo w drodze do Kavieng, gdzie został nieskutecznie zaatakowany przez samoloty. W dniach 1-3 lutego 1944 roku został ewakuowany wraz z większością floty z bazy Truk do Palau, a następnie do Lingga Roads, w rejonie Singapuru. Brał udział w powietrzno-morskiej bitwie na Morzu Filipińskim w dniach 19-20 czerwca 1944 roku, w składzie 10. Eskadry Niszczycieli, osłaniając lotniskowce zespołu admirała Ozawy. Uczestniczył w ratowaniu rozbitków z lotniskowca Taihō, a po przegranej bitwie powrócił na wody Japonii.

Akizuki wziął następnie udział w bitwie o Leyte, ponownie w składzie zespołu lotniskowców admirała Ozawy. W trakcie starcia z amerykańskim lotnictwem 25 października 1944 roku koło przylądka Engano, po godzinie 9:00 został zatopiony torpedą, co spowodowało wybuch okrętu i jego zatonięcie w ciągu kilku minut. Sprawcami zatopienia uznano samoloty torpedowe zespołu TF 38, jednak niektóre źródła wskazują na atakujący równolegle amerykański okręt podwodny USS Halibut. Okręt zatonął w okolicy pozycji 20°29′N 126°30′E. W wyniku tego incydentu zginęło 183 członków załogi, a niszczyciel eskortowy Maki uratował 146 osób, w tym dowódcę. Okręt został skreślony z listy floty 10 grudnia 1944 roku.

Dowódcy:

kmdr por. Yasuji Koga (czerwiec 1942 – 26 lipca 1943)

kmdr por./kmdr Tomoe Ogata (8 października 1943 – 25 października 1944)

Dane techniczne

Opis konstrukcji oraz szczegółowe dane można znaleźć w artykule o niszczycielach typu Akizuki.

Uzbrojenie i wyposażenie

8 dział uniwersalnych kal. 100 mm Typ 98 w wieżach dwudziałowych (4xII)
długość lufy – L/65 (65 kalibrów), kąt podniesienia – 90°, donośność – 19 500 m (pozioma), 14 700 m (maks. pionowa), masa pocisku – 13 kg. Zapas amunicji – po 300 nabojów
4 – 27 działek przeciwlotniczych 25 mm Typ 96, na stanowiskach podwójnych, potrójnych i pojedynczych (początkowo 2xII, ilość zwiększana w latach 1943-44)
4 wyrzutnie torpedowe 610 mm Typ 92 model 4 (1xIV) (8 torped Typ 93)
2-4 miotacze bomb głębinowych Typ 94, zrzutnie bg (54-72 bomby głębinowe)

Wyposażenie

system kierowania ogniem artylerii głównej: dwa 4,5-metrowe dalmierze stereoskopowe (na nadbudówce dziobowej i rufowej) z przelicznikiem artyleryjskim Typ 94.
urządzenia kierowania ogniem artylerii plot: 2,5-metrowy dalmierz, dwa 1,5-metrowe dalmierze
szumonamiernik
radar (od 1943-44): dozoru ogólnego model 21 lub model 22 i/lub dozoru powietrznego model 13