Akiva Aryeh Weiss (hebr. עקיבא אריה ויס; urodzony 29 listopada?/11 grudnia 1868 w Grodnie, zmarł 23 maja 1947 w Tel Awiwie) był syjonistą, architektem, urbanistą oraz założycielem miasta Tel Awiw.
Życiorys
Akiva Weiss przyszedł na świat 11 grudnia 1868 roku w żydowskiej rodzinie w Grodnie, obecnie na Białorusi. Wychował się w Łodzi, gdzie zdobył umiejętności złotnika i zegarmistrza. Rodzinny warsztat znajdował się przy ulicy Piotrkowskiej 17 w Łodzi. W 1906 roku emigrował z rodziną i szóstką dzieci do Palestyny, gdzie objął stanowisko prezesa spółdzielni budowlanej Akhuzat Bayit, w ramach której opracował projekt nowego żydowskiego miasta.
W 1909 roku Weiss kierował tzw. loterią muszelkową, podczas której losowano działki pod budowę domów w Tel Awiwie. W przedsięwzięciu wzięło udział 66 rodzin żydowskich, które losowały muszle zawierające numery działek. Ten przełomowy moment uwiecznił na fotografii Abraham Soskin.
Weiss był również pionierem przemysłu tekstylnego w Palestynie i zbudował jedną z pierwszych fabryk włókienniczych w Tel Awiwie, znaną jako dom Łodzia (ul. Nahmani 43, Tel Awiw). Nazwa fabryki nawiązywała do miasta, w którym Weiss spędził młodość. Do dziś przetrwał również dom Weissa z początku XX wieku, zaprojektowany przez niego samego. Budynek znajduje się w obrębie Białego Miasta, wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, przy ul. Herzl 2. Weiss mieszkał tam do swojej śmierci, a jego rodzina pozostawała w nim aż do lat 60. XX wieku.
Akiva Aryeh Weiss został pochowany na cmentarzu Trumpendor w Tel Awiwie.
Przypisy
