Akitsushima
Akitsushima (jap. 秋津洲) to krążownik pancernopokładowy Marynarki Wojennej Imperium Japońskiego, który powstał na przełomie XIX i XX wieku. Został zbudowany w stoczni w Yokosuka i jako nowoczesna jednostka odegrał kluczową rolę w wojnie chińsko-japońskiej. Później uczestniczył w wojnie rosyjsko-japońskiej oraz I wojnie światowej, a od 1921 roku pełnił funkcję okrętu szkolnego. Ostatecznie został skreślony z listy floty i złomowany w 1927 roku. Jego nazwa wywodzi się z archaicznego, poetyckiego terminu odnoszącego się do Japonii, użytego w Kojiki.
Konstrukcja
Stępkę pod krążownik położono w 1890 roku w stoczni w Yokosuce. Okręt został zwodowany w 1892 roku i był ostatnią jednostką zbudowaną z importowanej stali. Początkowo planowano, aby był on podobny do typu Matsushima, włącznie z uzbrojeniem głównym w postaci 66-tonowego działa Caneta kal. 320 mm, przeznaczonego do walki z okrętami pancernymi. Ostateczny kształt przypominał nieco pomniejszoną wersję amerykańskiego „Baltimore”, oba okręty były projektowane według planów Wiliama White’a ze stoczni Armstrong Whitworth.
„Akitsushima” miała długość 92,11 m, szerokość 13,1 m i zanurzenie 5,32 m. Jej napęd stanowiły dwie poziome maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy 8515 lub 8400 ihp, które napędzały dwie śruby. Parę dostarczało sześć cylindrycznych kotłów. Okręt osiągał prędkość 19 węzłów i mógł zabierać 500 ton węgla (maksymalnie 800 ton).
Opancerzenie składało się z pokładu pancernym o grubości 76 mm (H. Wilson podaje grubość 37 mm w poziomie i 64 mm na skosach). Działa były osłonięte maskami pancernymi o grubości 114 mm.
Początkowo „Akitsushima” była uzbrojona w jedno działo Caneta kal. 320 mm oraz 12 (lub 11) szybkostrzelnych armat kal. 120 mm. Pociski z dział 320 mm miały zdolność przebicia 970 mm żelaznego pancerza. W tym czasie podobne działa były instalowane na jednostkach europejskich, jednak ich przeciwnicy mieli znacznie lepsze opancerzenie niż okręty operujące na morzach dalekowschodnich, co sprawiało, że moc dział Caneta była w tym regionie nadmiarowa. Zmodyfikowano więc uzbrojenie w 1894 roku, usuwając działo 320 mm i wymieniając je na 4 działa kal. 152 mm oraz 6 dział kal. 120 mm.
Po przebudowie uzbrojenie główne składało się z czterech dział kal. 152 mm umieszczonych pojedynczo w burtowych sponsonach, po dwa na rufie i dziobie, oraz 6 armat szybkostrzelnych kal. 120 mm, w sponsonach po dwa na każdej burcie oraz po jednym na dziobie i rufie. Okręt miał salwę burtową z dwóch dział 152 mm i czterech 120 mm, a dziobową i rufową z dwóch dział 152 mm i jednego 120 mm. Uzbrojenie pomocnicze składało się z szybkostrzelnych działek kal. 47 mm w liczbie 8 lub 10 (a nawet 14). Okręt był również wyposażony w cztery wyrzutnie torpedowe 381 mm (lub 356 mm).
Jednostka nie była zbyt udana, miała słabą dzielność morską, cierpiała na nadmierne przechyły i miała trudności z utrzymaniem prędkości.
Służba
W czasie wojny chińsko-japońskiej krążownik pod dowództwem kmdr. Kamimury brał udział w bitwie pod Pungdo, gdzie poddała mu się chińska kanonierka Caojiang. 17 września 1894 roku uczestniczył w walce pod Jalu jako część Lotnej Eskadry adm. Tsuboi, gdzie stracił 15 ludzi. Kilka dni później, wspólnie z „Naniwą”, zniszczył kanonierkę Guangjia, która zbiegła z pola bitwy i osiadła na skały w pobliżu Portu Artura. Następnie brał udział w operacjach przeciwko Weihaiwei. W trakcie wymiany ognia z chińskimi fortami 7 lutego 1895 roku dwóch marynarzy odniosło rany. Po oficjalnym zakończeniu wojny wszedł w skład eskadry operującej przeciwko Tajwanowi, ostrzeliwując forty w Gaoxiongu.
W czasie wojny rosyjsko-japońskiej był częścią 6. Eskadry 3. Floty, biorąc udział w bitwie pod Cuszimą. Pomimo swojego wieku, uczestniczył również w oblężeniu Qingdao na początku I wojny światowej.
W 1921 roku krążownik został wycofany z aktywnej służby i stał się bazą dla okrętów podwodnych. Ostatecznie został złomowany w 1927 roku.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Brassey’s Naval Annual. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1895.
Fred. T. Jane: The Imperial Japanese Navy. Londyn: W. Thacker & co., 1904.
Jukichi Inouye: A Concise history of the war between Japan and China. Osaka i Tokyo: Z. Mayekawa i Y. Okura, 1895.
Siergiej Suliga: Japonskij flłot. Korabli Russko-Japonskoj wojny 1904–1905. Wypusk 2. Moskwa: Askold, 1995. ISBN 5-86579-001-3. (ros.).
Hansgeorg Jentschura, Dieter Jung, Peter Mickel: Warships of the Imperial Japanese Navy, 1869–1945. Naval Institute Press, 1976, s. 99. ISBN 0-87021-893-X. (ang.).
