Akira Toriyama (jap. 鳥山 明 Toriyama Akira; ur. 5 kwietnia 1955 w Nagoi, zm. 1 marca 2024) był japońskim mangaką, znanym przede wszystkim jako twórca kultowej serii Dragon Ball, dzięki której zdobył uznanie jako jeden z najpopularniejszych rysowników komiksowych na całym świecie.
Życiorys
Toriyama ukończył Prefekturalne Liceum Przemysłowe w 1974 roku, gdzie kształcił się w zakresie projektowania technicznego. Po ukończeniu szkoły rozpoczął pracę w branży reklamowej, jednak w 1977 roku, czując zmęczenie, postanowił skupić się na rysowaniu.
Jego debiut miał miejsce w 1978 roku w tygodniku mangowym Shūkan Shōnen Jump (jap. 週刊少年ジャンプ Shūkan Shōnen Janpu) wydawanym przez Shūeisha (jap. 集英社), gdzie opublikował krótki komiks zatytułowany Wonder Island.
Swój pierwszy większy sukces osiągnął dzięki mandze Dr. Slump, która była wydawana od 1980 roku do sierpnia 1984 roku. Jeszcze w tym samym roku rozpoczął prace nad Dragon Ballem, który tworzył przez następne jedenaście lat. Seria ta zyskała ogromną popularność na całym świecie. Mimo że Toriyama nie planował kontynuować historii tak długo i wielokrotnie zapowiadał jej zakończenie, ostatecznie powstało 42 tomy, co stanowiło niemal 9000 stron. Zmęczony intensywnym harmonogramem pracy, autor zakończył serię w 1995 roku, ale nadal był zaangażowany jako konsultant przy produkcji Dragon Ball GT, gdzie stworzył wizerunki kilku kluczowych postaci oraz współtworzył początkowe odcinki anime.
Oprócz rysowania, Toriyama zajmował się także projektowaniem postaci do gier wideo, przede wszystkim na konsole Super Nintendo i Sony PlayStation. Jego kreacje można znaleźć m.in. w grach Chrono Trigger oraz serii Dragon Quest.
Po zakończeniu pracy nad Dragon Ballem, Toriyama skupił się na krótkich manga, zazwyczaj liczących od 100 do 200 stron, takich jak: Alien X, Cowa, Kajika oraz parodiująca Dragon Balla manga Neko Majin. W 2006 roku przyczynił się do powstania gry Blue Dragon. W 2007 roku stworzył zarys fabuły do odcinka specjalnego anime Dragon Ball pt. Dragon Ball: Siemka! Son Gokū i przyjaciele powrócili!! (jap. ドラゴンボール オッス!帰ってきた孫悟空と仲間たち!! Doragon Bōru Kaette Kita Son Gokū to Nakama-tachi!!), który został wyemitowany na festiwalu Jump Super Anime Tour z okazji 40. rocznicy powstania magazynu Weekly Shōnen Jump. W 2013 roku stworzył jednotomową mangę Jaco z Galaktycznego Patrolu (jap. 銀河パトロールジャコ Ginga Patorōru Jako), której akcja rozgrywa się w uniwersum Dragon Ball. Następnie Toriyama pracował nad fabułą i projektowaniem postaci do filmów animowanych Dragon Ball Z: Bitwa Bogów (jap. ラゴンボールZ 神と神 Doragon Bōru Zetto Kami to Kami) (2013) oraz Dragon Ball Z: Wskrzeszenie „F” (jap. ドラゴンボールZ 復活の「F」 Doragon Bōru Zetto Fukkatsu no Efu) (2015). W latach 2015-2018 był zaangażowany w produkcję serialu Dragon Ball Super (jap. ドラゴンボール超 Doragon Bōru Sūpā), a w okresie 2015-2024 nadzorował pracę Toyotarō nad mangową adaptacją Dragon Ball Super. Opracował również projekty postaci i fabułę do filmów animowanych Dragon Ball Super: Broly (jap. ドラゴンボール超 ブロリー Doragon Bōru Sūpā Burorī) (2018) oraz Dragon Ball Super: Super Hero (jap. ドラゴンボー超 スーパーヒーロー Doragon Bōru Sūpā Sūpā Hīrō) (2022). Mangaka zmarł 1 marca 2024 roku, a media podawały, że przyczyną śmierci był krwiak podtwardówkowy. Przed swoją śmiercią Toriyama był aktywnie zaangażowany w produkcję serialu animowanego Dragon Ball Daima, którego premierę zapowiedziano na jesień 2024.
Twórczość
Mangi
- Awawa World (1977, niewydana)
- Wonder Island (1978−1979, 2 one-shoty)
- Today’s Highlight Island (1979, 1 one-shot)
- Tomato (1979, 1 one-shot)
- Hetappi (1982, 1 tankōbon, lekcja rysowania) – współautor: Akira Sakuma
- Dr. Slump (1980−1985, 18 tankōbon)
- Escape (1981, 1 one-shot)
- Pola & Roid (1981, 1 one-shot)
- Pink (1982, 1 one-shot)
- Mad Matic (1982, 1 one-shot)
- Chobit (1983, 2 one-shoty)
- Dragon Boy (1983, 2 one-shoty)
- Tongpoo (1983, 1 one-shot)
- Toriyama Akira’s Manga Theater Vol.1 (1983, 1 tankōbon)
- Dragon Ball (1984−1995, 42 tankōbony, w 2002 wydana ponownie w formie 34-tomowej specjalnej edycji kanzenban)
- Mr. Ho (1986, 1 one-shot)
- Lady Red (1987, 1 one-shot, pełna gagów, manga dla dorosłych)
- Kennosuke (1987, 1 one-shot)
- Sonchoh (1987, 1 one-shot)
- Mamejiro (1988, 1 one-shot)
- Toriyama Akira’s Manga Theater Vol.2 (1988, 1 tankōbon)
- Karamaru (1989, 1 one-shot)
- Wolf (1990, 1 one-shot)
- Cashman Saving Soldier (1991, 3 one-shoty – 1998, 1 tankōbon)
- Dub & Peter 1 (1992, 4 one-shoty)
- Go!Go!Ackman (1993, 11 one-shotów)
- New Dr. Slump (1994, 3 chude tankōbon, niemające nic wspólnego z anime wydanym w 1998 roku)
- Chotto Kaettekita DR Slump (trzecia manga)
- Tokimecha (1996, 1 one-shot)
- Alien X-Peke (1997, 1 one-shot)
- Bubul (1997, 1 one-shot)
- Toriyama Akira’s Manga Theater Vol.3 (1997, 1 tankōbon)
- Cowa! (1997−1998, 1 tankōbon)
- Cashman Saving Soldier/New Cashman Saving Soldier (1998, 1 tankōbon)
- Tahi Mahi (1998, 1 tankōbon)
- Kajika (1998, 1 tankōbon)
- Neko Majin (1999−2005, 5 one-shotów, 1 tankōbon/kanzenban)
- Sand Land (2000, 1 tankōbon)
- Kochira Katsushika-ku Kameari Kōen-mae Hashutsujo (2006, 1 one-shot, omake)
- Cross Epoch (2006, 1 one-shot) – współautor: Eiichiro Oda
- Jaco z Galaktycznego Patrolu (2013, 1 tankōbon)
Książki dla dzieci
- Toccio the Angel
- Pedotto i Gepetto
Nagrody
- Nagroda Shōgakukan Manga za Dr. Slump (1982)
Przypisy