Akiko Yosano (jap. 与謝野 晶子 Yosano Akiko; ur. 7 grudnia 1878 w Sakai, zm. 29 maja 1942 w Tokio) była japońską pisarką, poetką, pionierką feminizmu, pacyfistką oraz reformatorką społeczną. Jej imię nosi krater na Wenus.
Życie i twórczość
Jej prawdziwe nazwisko to Shō Hō (鳳 志やう, Hō Shō), ale w dzieciństwie była nazywana Akiko Ōtori. Jej ojciec był znanym kupcem, właścicielem popularnej cukierni, a matka pochodziła z rodziny kupieckiej. Jako noworodek Akiko nie była dostrzegana przez ojca, a po załamaniu nerwowym matki, niemowlę zostało oddane do mamki, żony lokalnego rybaka. Do rodziny wróciła dopiero w wieku dwóch lat.
Od najmłodszych lat interesowała się literaturą, czytając dzieła chińskich poetów i japońskich pisarzy.
Debiutowała we wrześniu 1895 roku, mając 16 lat, publikując wiersz w czasopiśmie literackim Bungei Kurabu. W późniejszych wywiadach nie chciała przyznawać się do tej publikacji, twierdząc, że nie zaczęła pisać przed poznaniem twórczości Tekkana Yosano.
Jej wiersze, które ukazały się w biuletynie Młodzieżowego Klubu Literackiego Naniwa, zwróciły uwagę jej wykładowcy, znanego poety Tekkana Yosano, redaktora miesięcznika poezji „Myōjō” („Gwiazda Poranna”). Mimo że Tekkan był w związku małżeńskim, stworzyli parę.
W 1901 roku Akiko uciekła do Tokio i poślubiła Tekkana. W tym samym roku opublikowała swój pierwszy zbiór poezji tanka pt. Midaregami (Rozpuszczone włosy, 1901), który zawierał 400 utworów.
Wśród jej publikacji znalazły się także Koigoromo i Maihime. W latach 1912–1926 napisała komentarze społeczne: Hito oyobi onna to shite (Jako człowiek i jako kobieta) oraz Gekidō no naka wo iku (Idąc przez burzliwe czasy, 1915) oraz autobiograficzną powieść Akarumi e.
W swoich tekstach podkreślała, że żadna kobieta nie powinna wychodzić za mąż ani wychowywać dzieci, jeśli najpierw nie osiągnie samodzielności finansowej. Zwracała również uwagę na znaczenie ojcostwa, a nie tylko macierzyństwa, i ostrzegała przed skutkami jego idealizacji.
Była zwolenniczką edukacji dziewcząt. Wraz z Isaku Nishimurą i Natsu Kawasakim założyła koedukacyjną szkołę Bunka Gakuin (Instytut Kultury), w której pełniła rolę dziekana i wykładowcy.
Przetłumaczyła również klasyczne japońskie dzieła na język współczesny, w tym Genji monogatari.
Zmarła na zawał serca w maju 1942 roku.
W 2014 roku w jednej z restauracji odkryto kilka nieznanych wcześniej wierszy poetki, które napisała w 1935 roku.
W 2015 roku jedno z wnucząt poetki znalazło w domu rodzinnym zeszyt zawierający ponad 90 wierszy tanka autorstwa Akiko Yosano. Zeszyt A5, zapisany ołówkiem, zawierał utwory powstałe tuż przed jej śmiercią.
Upamiętnienie
W jej rodzinnym mieście, Sakai, powstało muzeum poświęcone jej życiu i twórczości. Co roku w rocznicę jej śmierci odbywa się ceremonia buddyjska na jej cześć. Na stacji kolejowej stoi również brązowy pomnik, a w pobliżu miejsca jej narodzin znajduje się inne wyznaczone miejsce upamiętnienia tej znanej mieszkanki Sakai.
W Bizen twórczość poetki została uhonorowana monumentem z rzeźbą leśnych zwierząt oraz wyrytym na postumencie jednym z jej wierszy-tanka.
Przypisy
Loading ...