Akiba ben Josef
Akiba ben Josef (hebr. עקיבא בן יוסף; urodzony około 50, zmarł w 135) był żydowskim rabinem i tannaitą. Odegrał kluczową rolę w ustaleniu ostatecznego kanonu Biblii hebrajskiej. Wspierał włączenie Księgi Estery oraz Pieśni nad pieśniami do ksiąg biblijnych. Ponadto zebrał prawo ustne, co przyczyniło się do stworzenia Miszny.
Był częścią żydowskiej delegacji do cesarza Domicjana. Dążył do ujednolicenia kalendarza liturgicznego oraz umocnienia Żydów w ich wierze, odwiedzając diaspory żydowskie w Azji Mniejszej, Babilonii, na Półwyspie Arabskim oraz w Egipcie.
Akiba poparł powstanie Bar-Kochby i uznał jego przywódcę, Szymona ben Kosbę, za Mesjasza, nadając mu przydomek Bar-Kochba, co w języku aramejskim oznacza „Syn Gwiazdy”. Po klęsce powstańców został aresztowany i poniósł śmierć męczeńską. Wychował wielu uczniów, takich jak: rabbi Meir, Nehemiah, Jehuda ben Ilaja, Szymon ben Jochaj oraz tłumacz Biblii hebrajskiej Akwila z Synopy.
Mimo że Akiba ben Josef nie pozostawił po sobie pisemnej spuścizny, często przypisuje mu się znane powiedzenie, które brzmi „Wszystko to już było”.
To przypisanie pochodzi z dramatu Karla Gutzkowa z 1846 roku pt. Uriel Acosta, w którym te słowa wypowiada rabin Ben Akiba. Od tamtego czasu powiedzenie to pojawia się w różnych tekstach. Na przykład, występuje w finałowej części Piosenki Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (Piosenki z historii świata, 1947), która została spopularyzowana przez Olga Lipińska w programie Właśnie leci kabarecik (Wszystko już było – rzekł Ben Akiba, a gdy nie było, śniło się chyba). W rzeczywistości to powiedzenie, które wątpliwie przypisywane jest Akibie, wywodzi się z fragmentu Księgi Kaznodziei Salomona (Koheleta):
„To, co było, znowu będzie,
a co się stało, znowu się stanie:
nie ma nic nowego pod słońcem.” (Kazn 1:9 w przekładzie „Biblii Warszawskiej”).
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Zofia Borzymińska: Akiwa (Akiba) [ben Josef]. Polski Słownik Judaistyczny Delet. [dostęp 2021-05-18].
- Encyklopedia Onet Wiem. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].