Akcjonizm wiedeński
Akcjonizm wiedeński to ruch artystyczny, który funkcjonował w latach 60. i 70. XX wieku, wywodzący się z opozycji do katolicko-mieszczańskiego stylu życia w powojennej Austrii. Artyści związani z tym nurtem wykorzystywali happening, fluxus oraz inne formy prowokacyjnych działań.
Historia
Wśród kluczowych postaci tego ruchu znajdują się Hermann Nitsch, Günter Brus, Otto Muehl oraz Rudolf Schwarzkogler. W latach 1970/1971 doszło do podziału wśród uczestników, gdzie Muehl i Nitsch sporadycznie brali udział w performansach, które jednak nie były już traktowane jako część akcjonizmu wiedeńskiego.
Artyści ci opracowali nowy sposób komunikacji, w którym mowa ciała zastąpiła słowo pisane i mówione. Ich celem było osiągnięcie pełnej swobody cielesnej i kulturowej oraz przełamanie mentalnych schematów panujących w społeczeństwie austriackim. Dążyli do samopoznania, opierając swoje badania na psychoanalizie Freuda.
Ich działania często były postrzegane jako kontrowersyjne i zawierały elementy rytuałów. Różnorodne praktyki, takie jak orgie seksualne, zabawy, misteria, a także torturowanie i zabijanie zwierząt, były traktowane jako formy tych rytuałów. Używali również symboli, takich jak krew, krzyż, baranek oraz narządy płciowe.
Jednym z najbardziej znanych działań związanych z akcjonizmem wiedeńskim była akcja przeprowadzona przez Brusa, Mühla i Oswalda Wienera, która miała miejsce 7 czerwca 1968 roku i została określona przez media jako Uni-Ferkelei. W trakcie tej akcji złamano wiele społecznych tabu, takich jak nagość, załatwianie potrzeb fizjologicznych, masturbacja, biczowanie, samookaleczenie oraz smarowanie ciał ekskrementami i wymiocinami, wszystko to odbywało się przy wykonywaniu austriackiego hymnu narodowego, co doprowadziło do postawienia wykonawców w stan oskarżenia.
Przypisy
Bibliografia
Jacek J. Zydorowicz, Artystyczny wirus, polska sztuka krytyczna wobec przemian kultury po 1989 roku, Warszawa: Instytut im. Adama Mickiewicza, 2005, ISBN 83-60263-00-0, OCLC 69472476. Brak numerów stron w książce.
Kalina Kupczyńska, Manifest als Medium des Protestes in der Berliner Dadabewegung und im Wiener Aktionismus – Acta Universitatis Lodziensis, Folia Germanica 4, 2004, Łódź.
Kalina Kupczyńska, Wie tätlich ist die Schrift? – direkte Kunst des Wiener Aktionismus gelesen mit John L. Austin – Weimarer Beiträge 53, Nr.1, 2008.
Kalina Kupczyńska, Sprache als Zankapfel oder warum das Duo Oswald Wiener/Otto Muehl verstummte. – Kontinuitäten und Brüche. Österreichs literarischer Wiederaufbau nach 1945, Hrsg. von Heide Kunzelmann, Martin Liebscher, Thomas Eicher, Oberhausen, 2006.
Linki zewnętrzne
Kalina Kupczyńska, Akcjonizm wiedeński – sztuka niepokornych. spplodz.nazwa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-04)]. (artykuł na stronie Stowarzyszenia Pisarzy Polskich)
akcjonizm wiedeński na freewebs.com (ang.)
akcjonizm wiedeński na ubu.com (ang. • niem.)
Thomas Dreher: Aktionstheater als Provokation: groteske Körperkonzeption im Wiener Aktionismus (niem.)