Akcja Z w Czechosłowacji
Akcja Z (czes. Akce Z) to termin używany w czasach komunistycznej Czechosłowacji, odnoszący się do prac wykonywanych na rzecz społeczności, zazwyczaj w dni wolne. Oficjalnie propagowane były jako prace ochotnicze.
Inicjatywa Akcji Z rozpoczęła się w 1959 roku na podstawie ustawy 14/1959. Litera Z w nazwie akcji miała symbolizować słowo zvelebování (ulepszenie), lecz często kojarzyła się z terminem zdarma (za darmo).
Akcje były organizowane głównie przez lokalne komitety, zakłady pracy, szkoły, a także organizacje partyjne i młodzieżowe. W ramach Akcji Z najczęściej usuwano odpady z miast, sadzono drzewa oraz budowano place zabaw. W Pradze powstała dzięki tej akcji linia tramwajowa, która prowadziła do osiedla Petřiny. Choć formalnie uczestnictwo w Akcji Z miało być dobrowolne, w praktyce istniał przymus brania w niej udziału.
Idea Akcji Z była inspirowana działaniami sowieckich „subotników”, a podobne inicjatywy realizowano także w innych krajach bloku wschodniego.
Tytuł Akce Z nosi jedna z piosenek śpiewanych przez Milan Smrčkę, która opowiada o budowie szkoły w czasach komunistycznych.
Zobacz też
Czyn społeczny
Bibliografia
- Jan M. Michal, Central planning in Czechoslovakia: organization for growth in a mature economy, Stanford University Press 1960,
- Edward Taborsky, Communism in Czechoslovakia 1948-1960, Princeton University Press 1961, s.459.