Akcja „X-2”

Akcja „X-2”

Operacja wysiedlenia zakonnic oraz likwidacji domów zakonnych, która miała miejsce w 1954 roku, została przeprowadzona przez władze PRL.

Decyzję o realizacji akcji podjął premier Józef Cyrankiewicz. Uzasadniano ją potrzebą eliminacji niemieckich wpływów w środowiskach zakonnych. Akcja nosiła kryptonim „X-2”. W jej przeprowadzeniu uczestniczyły UB, milicja, Rady Narodowe oraz tzw. czynnik społeczny. Przygotowano odpowiednie środki transportu oraz miejsca odosobnienia. Nocą 3 sierpnia 1954 roku, milicja wkroczyła do domów zakonnych. Zakonnicom zezwolono na zabranie jedynie najpotrzebniejszych rzeczy, po czym zostały wywiezione do obozów pracy w różnych częściach Polski. W wyniku tej akcji wysiedlono ponad 1500 sióstr zakonnych z klasztorów znajdujących się w województwach: opolskim, wrocławskim oraz stalinogrodzkim.

Represje dotknęły dziesięciu zgromadzeń, w tym m.in. sióstr elżbietanek oraz sióstr św. Jadwigi.

W latach 1956–1958 zakonnice odzyskały wolność, jednak nie miały do czego wracać. Państwo przejęło od sióstr 323 obiekty, w tym szpitale, domy opieki, przedszkola, sierocińce oraz grunty i budynki klasztorne.

W 2002 roku Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach wszczął śledztwo dotyczące operacji X-2, jednak zostało ono umorzone z powodu śmierci sprawców oraz niewykrycia części winnych.

Bibliografia

• Aleksandra Syrek. Akcja „X-2” – wypędzić zakonnice. „Rzeczpospolita”, 14 sierpnia 2007. ISSN 0208-9130. brak numeru strony
• Edward Kebasz. Świadectwo Prawdy. „Gość Niedzielny”, 22 lutego 2009. ISSN 0137-7604. brak numeru strony