Akcja w Celestynowie (19–20 maja 1943)
Akcja miała na celu uwolnienie więźniów transportowanych pociągiem z Warszawy do Auschwitz-Birkenau, a miała miejsce na stacji kolejowej w Celestynowie.
Historia
Przeprowadzenie akcji powierzone zostało oddziałowi dyspozycyjnemu Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej „Motor 30”. Dowództwo objął kpt. Mieczysław Kurkowski, znany jako „Mietek”, a jego zastępcą został podchorąży Tadeusz Zawadzki, ps. „Zośka”. Z ramienia dowództwa akcję obserwował kapitan Adam Borys, pseudonim „Pług”.
Akcja miała miejsce w nocy z 19 na 20 maja 1943 roku. Przejęto kontrolę nad stacją kolejową, odcięto łączność telefoniczną, a gdy pociąg przybył na peron, inny patrol zmusił do posłuszeństwa obsługę parowozu. Główna grupa harcerzy z Grup Szturmowych zaatakowała gestapo, które chroniło więźniarkę podłączoną do pociągu. W wyniku tych działań uwolniono 49 więźniów, którzy zostali ewakuowani w bezpieczne miejsce. Zginęło czterech gestapo, którzy ich pilnowali.
Podczas końcówki akcji niespodziewanie padły strzały z kierunku pociągu, które śmiertelnie raniły dwóch uczestników: por. Stanisława Kotorowicza, znanego jako „Krona”, oraz por. Włodzimierza Stysło, pseudonim „Jan II”. Były to jedyne straty po stronie polskiej, z wyjątkiem lekko rannego Wacława Dunin-Karwickiego, ps. „Luty”, który zmarł 21 listopada 1944 roku z powodu ran odniesionych podczas powstania warszawskiego.
Akcja zakończyła się sukcesem, co potwierdziło umiejętności dowódcze „Zośki”.
Przypisy
Bibliografia
- Jędrzej Tucholski, Powracali nocą, Warszawa: Książka i Wiedza, 1988, ISBN 83-05-11760-X, str. 108-110
- Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec, Warszawa: Wydawnictwo NASZA KSIĘGARNIA Sp. z o.o., 1999, ISBN 978-83-10-11320-7, str. 195-205
Loading ...