Akcja Pensjonat

Pensjonat

Pensjonat to kryptonim operacji przeprowadzonej przez Kedyw Podokręgu AK Rzeszów Obwód Jasło AK w nocy z 5 na 6 sierpnia 1943 roku. Głównym celem tej akcji było uwolnienie członków ruchu oporu z jasielskiego więzienia okupacyjnego, w którym przebywało od 10 do 15 tysięcy więźniów, a średnia liczba osadzonych wynosiła około 300.

Historia

W przygotowaniach do akcji brała udział rodzina inż. Madejewskiego, która miała powiązania z AK, a także strażnicy więzienni: Józef Okwieka „Trójka”, Wawszczak oraz Myśliwiec. Operację przeprowadziła grupa dowodzona przez por. Zenona Sobotę „Korczak”, w skład której weszli: Zbigniew Cerkowniak „Boruta”, Zbigniew Zawiła „Żbik”, Stanisław Dąbrowa-Kostka „Dąbrowa”, Stanisław Magura „Paw” oraz „Trójka”.

Porucznik Zenon Sobota, na czele pięcioosobowego zespołu, zrealizował udany atak na duże i dobrze strzeżone więzienie w Jaśle. Dzięki współpracy jednego ze strażników więziennych, zdołali dostać się do środka. O godzinie 22:50 sterroryzowali strażnika i unieszkodliwili pozostałych członków załogi. Sobota wraz z grupą wszedł do cel, a o godzinie 0:30 opuścił je z uwolnionymi więźniami. Udało mu się również uzbroić uciekających oraz zablokować wszelkie linie telefoniczne, które mogłyby być użyte do powiadomienia Gestapo.

W wyniku przeprowadzonej akcji udało się uwolnić 66 więźniów politycznych oraz umożliwić ucieczkę 67 więźniom pospolitym. W Żółkowie uciekinierzy podzielili się na dwie grupy: jedna udała się w kierunku Skołyszyna (gdzie ukrywał ich ksiądz Florian Zając w Bączalu Dolnym), a druga w okolice Bóbrki. Uwolnieniem więźniów zainteresował się sam generalny gubernator Hans Frank, co doprowadziło do zmiany na stanowiskach szefa Gestapo oraz naczelnika więzienia w Jaśle.