Akcja „Kamień”

Akcja „Kamień” (czes. Akce Kameny) to działania podejmowane przez czechosłowacką straż graniczną (Pohraniční stráž) oraz służby specjalne (Státní bezpečnost) w celu zapobiegania ucieczkom do krajów zachodnich.

Inicjatywa ta została uruchomiona po przejęciu władzy przez komunistów w 1948 roku. W tym czasie zaprojektowano fałszywe instalacje graniczne, które umieszczono na przedpolach rzeczywistej granicy z Niemcami Zachodnimi, m.in. w rejonie Mariańskich Łaźni, Domažlic i Všerub.

Po przekroczeniu fikcyjnej granicy uciekinierzy napotykali funkcjonariuszy czechosłowackich służb bezpieczeństwa, którzy byli przebrani w mundury zachodnioniemieckich pograniczników. Osoba uciekająca była następnie przewożona do kogoś, kto podawał się za przedstawiciela CIA, a w whisky dodawano substancje chemiczne ułatwiające przesłuchanie. Podczas przesłuchania zbierano informacje na temat antykomunistycznej działalności schwytanego oraz jego powiązań z innymi osobami. Dzięki temu systemowi czechosłowackie służby miały możliwość aresztowania kolejnych politycznych przeciwników. Liczba osób aresztowanych w ramach akcji „Kamień” pozostaje nieznana z powodu ograniczonej ilości zachowanych źródeł oraz niechęci świadków do dzielenia się swoimi wspomnieniami.

Mimo że operacja była tajna, informacje o utworzeniu fałszywych instalacji granicznych dotarły do opinii publicznej, co skutkowało zawieszeniem całego przedsięwzięcia w 1951 roku.