Akcje imienne w spółkach akcyjnych
Akcja imienna to typ akcji, w którym uprawnionym jest wskazana w dokumencie akcji osoba (fizyczna lub prawna). Główną cechą charakterystyczną akcji imiennych jest ich powiązanie z konkretną osobą wymienioną z imienia i nazwiska w przypadku osób fizycznych lub z nazwą (firmą) w przypadku osób prawnych. Z kolei akcje na okaziciela są związane z osobą, która posiada dokument akcji.
Według art. 334 § 1 Kodeksu spółek handlowych, w spółce akcyjnej akcje mogą być imienne lub na okaziciela. Zgodnie z art. 304 Kodeksu spółek handlowych, statut spółki akcyjnej powinien określać wartość nominalną akcji oraz ich liczbę, a także wskazywać, czy są one imienne, czy na okaziciela.
Akcje są uznawane za imienne także wtedy, kiedy akcjonariusze pragną ograniczyć możliwość ich zbywania. Zasadniczo jednak, zarówno akcje imienne, jak i na okaziciela, są zbywalne. Statut spółki nie może uniemożliwiać akcjonariuszom zbywania akcji, lecz może to prawo ograniczyć. Przykładowo, przeniesienie akcji imiennych może wymagać zgody spółki lub być w inny sposób ograniczone, zgodnie z art. 337 § 2 Kodeksu spółek handlowych. Jeśli statut uzależnia zbycie akcji od zgody spółki, zgodę udziela zarząd w formie pisemnej, chyba że statut przewiduje inną formę. Art. 337 § 3 Kodeksu spółek handlowych stanowi, że zgoda zarządu na przeniesienie akcji musi być udzielona na piśmie, a jej brak skutkuje nieważnością.
W przypadku odmowy zgody na przeniesienie akcji, spółka powinna wskazać innego nabywcę. Statut powinien określać termin wskazania nabywcy, cenę lub sposób jej ustalenia oraz termin zapłaty, przy czym czas na wskazanie nabywcy nie może przekraczać 2 miesięcy od zgłoszenia zamiaru przeniesienia akcji. Jeżeli statut nie zawiera tych postanowień, akcja imienna może być zbyta bez ograniczeń, zgodnie z art. 337 § 4 Kodeksu spółek handlowych.
Kodeks spółek handlowych określa następujące przypadki, w których akcje muszą być imienne:
- Akcje uprzywilejowane, które mają szczególne uprawnienia w zakresie prawa głosu, dywidendy czy podziału majątku w przypadku likwidacji (zgodnie z art. 351 § 1 Kodeksu spółek handlowych); akcje uprzywilejowane, z wyjątkiem akcji niemych, muszą być imienne.
- Akcje z obowiązkiem świadczeń niepieniężnych, na przykład świadczeń usług na rzecz spółki (zgodnie z art. 356 § 1 Kodeksu spółek handlowych).
- Akcje obejmowane w zamian za wkłady niepieniężne; pozostają one imienne do zatwierdzenia przez walne zgromadzenie sprawozdania finansowego spółki (zgodnie z art. 336 § 1 Kodeksu spółek handlowych).
- Akcje wydawane przed pełną wpłatą; dokumenty akcji imiennych mogą być wydawane przed dokonaniem pełnej wpłaty (zgodnie z art. 335 § 1 i 2 Kodeksu spółek handlowych).
Zgodnie z art. 343 § 1 Kodeksu spółek handlowych, akcjonariuszem w spółce uznawana jest jedynie osoba wpisana do księgi akcyjnej lub posiadacz akcji na okaziciela. Aby wykonywać prawa z akcji imiennych, akcjonariusz musi przedłożyć dokument akcji oraz być wpisany do tzw. księgi akcyjnej.
Akcjonariusze z akcji imiennych, którzy mają prawo głosu, mogą uczestniczyć w walnym zgromadzeniu tylko wtedy, gdy zostali wpisani do księgi akcyjnej co najmniej tydzień przed zgromadzeniem (zgodnie z art. 406 § 1 Kodeksu spółek handlowych).
Zarząd spółki akcyjnej jest zobowiązany do prowadzenia księgi akcji imiennych, w której wpisuje się nazwisko i imię lub nazwę firmy, siedzibę i adres akcjonariusza oraz wysokość wpłat. Na wniosek uprawnionej osoby do księgi można również wpisać przeniesienie akcji na inną osobę wraz z datą (zgodnie z art. 341 § 1 Kodeksu spółek handlowych).
Jeżeli ustawa lub statut spółki akcyjnej nie stanowi inaczej, akcjonariusz może żądać zamiany akcji imiennych na akcje na okaziciela, albo odwrotnie (zgodnie z art. 334 § 2 Kodeksu spółek handlowych).
Loading ...