Akcja cywilna
Akcja cywilna to postępowanie w ramach procesu karnego, które ma na celu rozstrzyganie kwestii odpowiedzialności cywilnej oskarżonego.
W przeszłej literaturze termin akcja cywilna był stosowany jako synonim procesu adhezyjnego.
Akcja cywilna przynosi korzyści zarówno dla wymiaru sprawiedliwości, jak i dla oskarżonego oraz pokrzywdzonego. Dla wymiaru sprawiedliwości istotne jest to, że jedno sąd zajmuje się dwoma rodzajami odpowiedzialności prawnej. Pokrzywdzony zyskuje, ponieważ nie musi występować przed dwoma sądami, a oskarżony odpowiada tylko w jednym procesie, co prowadzi do niższych kosztów sądowych. Zgodnie z polskim kodeksem postępowania cywilnego, ustalenia prawomocnego wyroku skazującego wydanego w postępowaniu karnym wiążą sąd w postępowaniu cywilnym (art. 11 zd. 1).
Formy akcji cywilnej w polskim procesie karnym
- postępowanie adhezyjne (przydatkowe),
- orzeczenie obowiązku naprawienia wyrządzonej szkody,
- orzeczenie odszkodowania z urzędu,
- orzeczenie nawiązki,
- orzeczenie świadczenia pieniężnego,
- orzeczenie zwrotu korzyści majątkowej.
Przypisy
Bibliografia
Stanisław Waltoś, Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2008, s. 29-36.
Jerzy Skorupka (red.), Proces karny, Warszawa 2017, s. 59-61.