Akcja „Burza” w Okręgu Stanisławów AK
Akcja „Burza” to część operacji wojskowej, która została zorganizowana przez oddziały Armii Krajowej w celu stawienia czoła wojskom niemieckim w ostatnich dniach ich okupacji, tuż przed przybyciem Armii Czerwonej. Działania te miały miejsce na obszarze II Rzeczypospolitej.
10 marca 1944 roku, dowódca okręgu stanisławowskiego, kapitan Herman, wydał rozkaz do rozpoczęcia akcji „Burza”. Głównym celem oddziałów partyzanckich stały się ataki na transporty wroga. Teren, na którym prowadzone były działania, charakteryzował się górzystym i zalesionym krajobrazem, przeciętym licznymi rzekami i strumieniami, co sprzyjało planowanym akcjom dywersyjnym.
Akcja „Burza” rozpoczęła się najpierw w inspektoracie Kołomyja, który był najdalej wysuniętym regionem kresów południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej. W tym obszarze walczyło około 900 zaprzysiężonych żołnierzy podziemia, w tym około 500 członków samoobrony. Warto zaznaczyć, że miała ona ograniczony charakter bojowy. Oddziały partyzanckie przeprowadziły szereg akcji dywersyjnych i sabotażowych, a także stoczyły kilka potyczek z Niemcami. Szczególnie skuteczne okazały się wielokrotne ataki na linie kolejowe, które były nieliczne w tym regionie.
Tworzone oddziały partyzanckie przyjęły numery oraz nazwy pułków piechoty, które wchodziły w skład przedwojennej 11 Karpackiej Dywizji Piechoty. Były to: 49 Huculski Pułk Piechoty AK z Kołomyi, 53 Pułk Strzelców Kresowych AK ze Stryja oraz 48 Pułk Strzelców Kresowych AK ze Stanisławowa.
Pod koniec 1943 roku zmobilizowano 49 pułk piechoty AK, który działał w rejonie Bitków-Nadwórna i liczył około 160 partyzantów. W marcu 1944 roku dołączył on do koncentrujących się oddziałów partyzanckich 11 KDP AK w pobliżu wsi Majdan. Szybka ofensywa wojsk Frontu Ukraińskiego ograniczała możliwości rozwoju oddziałów dywizji.
W rejonie Sambora funkcjonowało Zgrupowanie Wschodnie AK, które chroniło szyby naftowe w okolicach Drohobycza i Borysławia. W tym obszarze doszło do współpracy 3/53 pp AK mjr. Niemętowskiego z jednostkami szybkimi 1 Frontu Ukraińskiego pod dowództwem Iwana Koniewa.
Oddziały AK były również zobowiązane do ochrony polskich miast i wsi przed atakami UPA.
Po zdobyciu miast przez Armię Czerwoną, oddziały Armii Krajowej zostały rozbrojone, a część z nich przeszła do działalności konspiracyjnej.
Bibliografia
Jerzy Węgierski: Armia Krajowa w okręgach Stanisławów i Tarnopol. Kraków: Platan, 1996. ISBN 83-85222-85-5. Brak numerów stron w książce
Tadeusz T. Krząstek, Jerzy J. Tomczyk: W 55 rocznicę powstania Armii Krajowej, Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1997, ISBN 83-86268-63-8. Brak numerów stron w książce
Tadeusz Przyłucki: Czas Burzy w 50. rocznicę operacji „Burza”. Warszawa: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Zakład poligraficzny Akcydens, 1994. ISBN 83-90-1777-0-6.
Loading ...