Akcja Bezpośrednia (fr. Action directe, AD) to francuska organizacja o charakterze terrorystycznym.
Historia
AD została utworzona w 1979 roku w wyniku fuzji Grupy Internacjonalistycznej Akcji Rewolucyjnej (GARI) oraz Zbrojnych Komórek na rzecz Autonomii Ludowej (NAPAP). Na czoło organizacji wysunęli się Jean-Marc Rouillan, Nathalie Menigon, Régis Schleicher oraz André Oliver. Specjalnością AD były zamachy bombowe, a szacuje się, że grupa ta była odpowiedzialna za ponad 80 ataków z użyciem materiałów wybuchowych.
Pierwszą operacją grupy było ostrzelanie siedziby związku pracodawców CNPF w Paryżu, do którego doszło 1 maja 1979 roku. W wrześniu 1979 roku AD zorganizowała szereg zamachów. W połowie tego miesiąca w Paryżu detonowano kilka ładunków wybuchowych. 15 września terroryści zdetonowali bomby przy zewnętrznych ścianach budynków ministerstwa pracy oraz ministerstwa zdrowia. Następnego dnia umieścili bombę w siedzibie przedsiębiorstwa „Sonacotra” i ostrzelali fasadę ministerstwa pracy z pistoletów maszynowych. W tych atakach nie było ofiar.
Druga seria zamachów miała miejsce w lutym 1980 roku, a celem Akcji Bezpośredniej były instytucje państwowe. Wśród celów znalazła się siedziba kontrwywiadu Direction de la Surveillance du Territoire, gdzie również zdetonowano bombę. W tej serii zamachów nie wydarzyły się żadne ofiary śmiertelne, a media oraz policja zbagatelizowały ich znaczenie. Niska uwaga ze strony opinii publicznej skłoniła AD do przyjęcia bardziej brutalnych metod działania.
18 marca 1980 roku Jean-Marc Rouillan i Nathalie Menigon ostrzelali z pistoletów maszynowych okna ministerstwa pomocy krajom rozwijającym się, jednak również tym razem nie było ofiar. Atak ten miał być protestem przeciwko neokolonialnej polityce francuskiego rządu w Afryce. Świadkowie zapamiętali numery rejestracyjne pojazdu sprawców, co pozwoliło na przeprowadzenie obławy kilka dni później, w wyniku której aresztowano 28 osób, a 17 z nich postawiono przed sądem. Wśród zatrzymanych nie było liderów AD.
Terroryści, którzy pozostali na wolności, kontynuowali swoje działania. 28 marca 1980 roku podłożyli bombę pod budynek specjalnego oddziału żandarmerii w Maisons-Alfort. 15 kwietnia przy użyciu ręcznej wyrzutni rakiet ostrzelali dwa obiekty ministerstwa transportu. Chociaż w tych atakach nie było ofiar, straty materialne były znacznie większe niż w poprzednich zamachach. Do końca 1981 roku policji udało się schwytać większość terrorystów, w tym Rouillan i Menigon, co zakończyło pierwszy etap działalności AD.
W pierwszej fazie działalności Akcji Bezpośredniej nie zginął żaden człowiek, co wpłynęło na łagodniejsze podejście rządu do osadzonych. W sierpniu 1981 roku Zgromadzenie Narodowe przegłosowało amnestię dla terrorystów, a rządząca koalicja socjalistów i komunistów liczyła na to, że to zapobiegnie dalszej radykalizacji bojowników. Decyzja ta spotkała się z krytyką ze strony kręgów konserwatywnych, które obawiały się, że może to prowadzić do wzrostu radykalizmu AD.
Zwolnieni z więzień bojownicy przez pierwsze miesiące nie powrócili do działalności terrorystycznej, ograniczając swoje działania do plądrowania luksusowych sklepów oraz aktów wandalizmu. W grudniu 1981 roku AD wznowiła działalność terrorystyczną, co miało związek z nawiązaniem kontaktów z działającymi w Francji organizacjami arabskimi, w szczególności z Frakcjami Armii Libańskich Rewolucjonistów. Francuscy terroryści przekazali FARL broń, którą Libańczycy wykorzystali w atakach na cele izraelskie we Francji.
1 sierpnia 1982 roku Akcja Bezpośrednia po raz pierwszy od amnestii przyznała się do aktu terroryzmu politycznego, gdy jej bojownicy ostrzelali samochód ochroniarza ambasady Izraela w Paryżu. 11 sierpnia terroryści podłożyli bombę w izraelskiej firmie importowej „Citrus”, w wyniku eksplozji ciężko ranny został przechodzień. Działalność AD ponownie została zakazana po tym, jak jeden z liderów grupy publicznie pochwalił zamach bombowy dokonany przez arabskich terrorystów na żydowską restaurację, w którym zginęło sześć osób. To doprowadziło do wewnętrznych podziałów w organizacji, w której powstały frakcje „nacjonalistów”, „internacjonalistów” oraz „legalistów”, a legaliści opowiedzieli się za zaprzestaniem przemocy.
W 1983 roku Akcja Bezpośrednia nawiązała sojusz z włoskimi grupami terrorystycznymi, oferując im schronienie w zamian za pomoc w organizacji zbrojnych operacji. 31 maja 1983 roku członkowie AD oraz włoskiej Komunistycznej Organizacji Wyzwolenia Proletariatu (COLP) zastrzelili w Paryżu dwójkę policjantów. W tym samym roku fundusze obu grup znacznie wzrosły dzięki serii napadów na banki. W 1984 roku w ręce policji wpadł Régis Schleicher, koordynator współpracy AD i COLP. Wkrótce AD nawiązała również kontakt z zachodnioniemiecką Frakcją Czerwonej Armii (RAF), a współpraca ta skupiała się przede wszystkim na organizacji zamachów na amerykańskich żołnierzy w RFN oraz obiekty przemysłu zbrojeniowego.
25 stycznia 1985 roku aktywiści AD i RAF-u zabili generała René Audrana. 8 sierpnia tego samego roku terroryści z AD i RAF-u zastrzelili amerykańskiego żołnierza i przeniknęli do amerykańskiej bazy lotniczej we Frankfurcie nad Menem, gdzie umieścili ładunek wybuchowy o wadze 50 kilogramów, którego detonacja doprowadziła do śmierci żołnierza oraz cywila.
16 maja 1986 roku zaatakowano siedzibę Interpolu w St. Cloud, a 9 lipca w zamachu na paryską prefekturę policji zginęła jedna osoba, a 22 zostały ranne. 17 listopada 1986 roku Menigon zabiła strzałem w głowę szefa Renault Georgesa Besse. 15 grudnia AD usiłuje zabić byłego ministra sprawiedliwości Alaina Peyrefitte’a.
Działalność organizacji zakończyła się 21 lutego 1987 roku, kiedy to policja aresztowała jej przywódców, w tym Rouillana i Menigon, którzy zostali skazani na dożywotnie pozbawienie wolności.
Relacje z innymi grupami terrorystycznymi
Udokumentowano współpracę pomiędzy Akcją Bezpośrednią a Frakcjami Armii Libańskich Rewolucjonistów, Komunistyczną Organizacją Wyzwolenia Proletariatu, Frakcją Czerwonej Armii, Walczącymi Komórkami Komunistycznymi oraz Pierwszą Linią. AD prawdopodobnie współpracowała także z Czerwonymi Brygadami. W 1984 roku organizacja ta była jednym z założycieli tzw. Międzynarodówki Terrorystycznej, do której przystąpiły również ugrupowania z Belgii, RFN, Portugalii oraz Włoch. Członkowie tej koalicji określali się jako przeciwnicy NATO, walczący z uciskiem na świecie.
Ideologia
Doktryna AD opierała się na połączeniu wątków autonomistycznych, maoistycznych oraz anarchistycznych.
Przypisy
Bibliografia
Wilhelm Dietl, Rolf Tophoven, Kai Hirschmann: Terroryzm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-16019-7. Brak numerów stron w książce.
Victor Grotowicz: Terroryzm w Europie Zachodniej. Wrocław-Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 978-83-01-13114-2. Brak numerów stron w książce.
Jarosław Tomasiewicz: Terroryzm na tle przemocy politycznej (Zarys encyklopedyczny). Katowice, 2000. ISBN 83-907096-2-7.