Akciabr (rejon soligorski)

Akciabr

Akciabr (biał. Акцябр; biał. (tar.) Акцябар; ros. Октябрь; hist. Starczyce, Starzyce) to agromiasteczko położone na Białorusi, w rejonie soligorskim obwodu mińskiego, około 20 km na północny zachód od Soligorska. Jest to siedziba sielsowietu.

Historia

Nazwa

W przeszłości wieś nosiła nazwę Starczyce. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej tereny te zostały włączone do ZSRR. Dnia 27 lutego 1937 roku zmieniono nazwę wsi na Akciabr, co w języku białoruskim oznacza październik, na cześć rewolucji październikowej. Obecnie ta nazwa jest oficjalna, chociaż coraz częściej można spotkać się z używaniem historycznej nazwy (biał. Старчыцы).

Własność (i historia klucza starczyckiego)

Te tereny należały do klucza starczyckiego, który był usytuowany pomiędzy Słuckiem a Starobinem i już w XVI wieku znajdował się w rękach kniaziów Olelkowiczów. Po śmierci Zofii, żony Janusza Radziwiłła (1579–1620), kasztelana wileńskiego, w 1612 roku, dobra te stały się częścią majątku Radziwiłłów. Na przełomie XVIII i XIX wieku były własnością ks. Dominika Radziwiłła (1786–1813). Po jego śmierci majątek był dziedziczony w dwojaki sposób:

Odziedziczyła go córka Stefania Radziwiłł (1809–1832), która w 1828 roku poślubiła Ludwika Sayn-Wittgensteina (1799–1866).
W 1825 roku, na podstawie umowy, dobra te zakupił Hektor Andrzej Prószyński herbu Lubicz (1785–1866), pułkownik, generał major wojsk rosyjskich, zaufany przedstawiciel Hotelu Lambert na Mińszczyźnie. W 1819 roku ożenił się z Julią Radziwiłłówną (ur. 1792), córką ks. Dominika III (z linii berdyczowskiej). Po śmierci Hektora klucz starczycki został podzielony między jego synów, co doprowadziło do jego rozdrobnienia.
Odziedziczyła go Julia Radziwiłłówna (druga córka ks. Dominika Radziwiłła z linii annopolskiej), która poślubiła Hektora Andrzeja Prószyńskiego.

Starczyce przeszły w ręce najstarszego syna Hektora, Stanisława (1825–~1885), który, umierając bezżennym i bezdzietnym, przekazał majątek młodszemu bratu, Wacławowi Kazimierzowi, sztabrotmistrzowi wojsk rosyjskich, żonatemu z Marią Szadurską (zm. 1926). Po śmierci Wacława Starczyce przypadły jego synowi Stanisławowi (zm. 1914), mężowi Stanisławy Żaboklickiej. Ostatnią właścicielką majątku była ich córka, Elżbieta Prószyńska (ur. 1902).

Przynależność administracyjna

Po II rozbiorze Polski w 1793 roku Starczyce, wcześniej przynależące do Księstwa Kopylsko-Słuckiego i powiatu słuckiego województwa nowogródzkiego Rzeczypospolitej, znalazły się w powiecie słuckim (ujezdu), wchodzącym w skład guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego. Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku wieś weszła w skład Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (ZSRR), a od 1991 roku znajduje się w granicach Republiki Białorusi.

W 1947 roku Akciabr miał 14 mieszkańców.