Akapit
Akapit (łac. a capite, co oznacza „od głowy” lub „od początku”) to zasadniczy sposób dzielenia tekstu na mniejsze, widoczne fragmenty, co ma na celu poprawę jego czytelności. Jest to podstawowa jednostka logiczna dłuższego tekstu, składająca się z jednego lub większej liczby zdań, które tworzą spójną całość treściową (myśl). Głównym zadaniem akapitu jest wyraźne wskazanie nowej myśli w bieżącym wątku wypowiedzi.
W pewnych kontekstach terminy takie jak „ustęp”, „werset” czy „paragraf” mogą być używane jako synonimy akapitu, jednak każde z nich ma swoje specyficzne znaczenie.
Zasady tworzenia akapitów
Akapity tworzy się poprzez:
- wcięcie akapitowe – odsunięcie pierwszego wiersza akapitu (nazywanego wierszem akapitowym) od marginesu. Zwyczajowa wielkość tego wcięcia to 1 firet.
- odstęp międzyakapitowy – zwiększenie odstępu pomiędzy akapitami, co można osiągnąć za pomocą odpowiedniej opcji w programie do składu lub, mniej formalnie, przez wstawienie pustego wiersza.
Pierwszy wiersz akapitu to wiersz akapitowy, a ostatni to wiersz końcowy.
Typowe błędy
Podczas dzielenia akapitu pomiędzy sąsiednimi łamami (lub kolumnami) należy zwrócić uwagę, aby zarówno na początku, jak i na końcu akapitu znalazły się przynajmniej dwa wiersze tekstu. Najczęściej występujące błędy podczas dzielenia tekstu to:
- szewc – ostatni (jako jedyny) wiersz akapitu, który znajduje się na dole łamu.
- bękart – pierwszy (jako jedyny) wiersz akapitu, umieszczony na górze łamu.
- wdowa – krótki wyraz lub końcówka przeniesionego wyrazu w wierszu końcowym.
- sierotka – wiszący wyraz (najczęściej spójnik lub przyimek).