Akadia
Akadia (fr. Acadie, ang. Acadia) to francuska kolonia położona w Ameryce Północnej. Jej obszar rozciągał się od wschodnich wybrzeży kontynentu aż po ujście Rzeki św. Wawrzyńca. Od południa graniczyła z Nową Anglią, w rejonie dzisiejszego Maine.
Historia
Pierwsza francuska osada w Akadii została założona w 1604 roku i liczyła 120 osadników. Jej twórcą był Pierre du Gua de Monts. W 1605 roku francuscy osadnicy utworzyli Port Royal, do którego się przenieśli.
Osada przetrwała jedynie trzy lata, a po dużych stratach, głównie spowodowanych szkorbutem, koloniści wrócili do Francji. Niedługo później, w 1611 roku, większość z nich powróciła do Akadii, tym razem lepiej przygotowana. Dzięki wsparciu finansowemu hugenotów rozpoczęli drugi, tym razem udany etap kolonizacji. Choć hugenoci wycofali swoje poparcie po przybyciu jezuitów do Akadii, akcja kolonizacyjna nabrała już odpowiedniego tempa.
W 1621 roku Brytyjczycy zaczęli interesować się ziemiami Akadii. Król Jakub I Stuart objął Akadię swoim protektoratem, przekazując funkcje wicekrólewskie Williamowi Alexandrowi, księciu Sterling ze Szkocji. W 1629 roku wysłał tam pierwszą grupę szkockich kolonistów liczącą 100 mężczyzn, ale eksperyment ten okazał się nieudany. Podział władzy w Akadii zakończył traktat w St-Germain z 1632 roku, który potwierdził francuskie prawa do Akadii i Nowej Francji. W tym okresie suwerenność kolonii została ograniczona przez włączenie jej w system państwowy Francji. Pierwszym gubernatorem generalnym Akadii został Isaac de Razilly, mianowany przez Ludwika XIII.
Przez następne sto lat Akadia doświadczała względnej prosperity, przerywanej konfliktami z Nową Anglią. Gospodarka kolonii opierała się głównie na handlu, zwłaszcza futrami. Mimo pewnego dobrobytu, Akadia, podobnie jak Nowa Francja, nie osiągnęła samowystarczalności żywnościowej i była zależna od importu z Francji.
W ciągu 142 lat istnienia Akadii populacja znacznie wzrosła, chociaż nadal pozostawała daleko w tyle za podobnymi brytyjskimi koloniami oraz Nową Francją. Kolejne spisy ludności przyniosły następujące wyniki:
Na mocy traktatu pokojowego w Utrechcie, kończącego hiszpańską wojnę sukcesyjną w 1713 roku, Francja zmuszona była zrzec się Akadii na rzecz Wielkiej Brytanii. Teren ten został nazwany Nową Szkocją.
Cztery dekady później władze brytyjskie postanowiły przeprowadzić deportację wszystkich francuskich osadników do innych kolonii brytyjskich lub do kontynentalnej Francji. Duża część deportowanych osiedliła się w Luizjanie, podczas gdy reszta wróciła do Akadii (już jako Nowej Szkocji), gdzie ich ziemie zajęli koloniści z Wysp Brytyjskich. W związku z tym Akadianie ruszyli dalej na północ, ostatecznie osiedlając się w obecnym Nowym Brunszwiku.
W wyniku deportacji pojęcie Akadia straciło swoje terytorialne znaczenie i zaczęło odnosić się do obszarów Kanady atlantyckiej, gdzie zamieszkują Akadianie. Obecnie w celach marketingowych często używa się terminu Akadia lub Wybrzeże Akadiańskie w odniesieniu do wschodniego wybrzeża Nowego Brunszwiku. Pojęcie Akadia odnosi się także do Półwyspu Akadiańskiego.
Uwaga: Daty urzędowania wymagają weryfikacji.