Akademicki Klub Turystyczny we Lwowie to polska organizacja, która powstała na początku XX wieku, skupiająca młodzież akademicką i pracowników naukowych. Wśród założycieli AKT znaleźli się: Bronisław Drecki, Adam Konopczyński, Wilhelm Landsberg, Mieczysław Orłowicz, Tadeusz Ostrowski, Władysław Smolka oraz Kazimierz Świtalski.
Historia
Organizacja została zainaugurowana 29 kwietnia 1906 roku na Uniwersytecie Lwowskim przez 30 osób, a w ciągu pierwszego roku liczba członków wzrosła do 55. Na czoło klubu stanął Mieczysław Orłowicz, a w zarządzie zasiadali: Adam Konopczyński i Wacław Kowalewski jako wiceprezesi, Wilhelm Landesberg jako zastępca sekretarza, Bronisław Drecki jako skarbnik, Władysław Smolka jako zastępca skarbnika oraz Kazimierz Świtalski i Tadeusz Piotrowski jako członkowie zarządu. Głównym zadaniem Klubu było organizowanie wycieczek oraz prowadzenie szkoleń dotyczących turystyki, które obejmowały podstawowe informacje na temat odpowiedniego wyposażenia, zasad wędrowania oraz odżywiania.
Wśród wykładowców szkoleń, na przykład dotyczących ubioru i wyposażenia turystycznego oraz umiejętności posługiwania się mapami, był Roman Kordys, a odczyty krajoznawcze prowadził Zygmunt Klemensiewicz. W 1907 roku do organizacji dołączyły kobiety, a obszar działalności turystycznej rozciągnął się na praktycznie całe Karpaty. Liczba członków AKT wzrosła do 158, a na pogrzeb Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie w grudniu 1907 roku udała się grupa 74 członków AKT, co świadczyło o ich różnorodnych zainteresowaniach.
Wyjazdy organizowane przez AKT miały charakter otwarty, co oznaczało, że mogły w nich uczestniczyć także osoby spoza stowarzyszenia. Na koniec 1908 roku liczba członków wzrosła do 270. Ciekawym zjawiskiem związanym z akademickim charakterem członkostwa była duża rotacja – w 1908 roku do AKT zapisało się 143 osoby, a 108 zrezygnowało.
16 lutego 1909 roku Namiestnictwo we Lwowie zatwierdziło nowy statut AKT, a organizacja przystąpiła do Polskiego Związku Sportowego we Lwowie. W tym czasie Mieczysław Orłowicz i Władysław Grabowski pod szyldem AKT opracowali „Przewodnik po Europie”, który przyczynił się do rozgłosu klubu i sławy autorów.
W dniach 29 maja – 2 czerwca 1909 roku, pod przewodnictwem Mieczysława Orłowicza, grupa 15 turystów odkrywała odludne tereny Gorganów, nocując przy ognisku i zdobywając szczyt Wysokiej (1808 m n.p.m.). Po walnym zebraniu 12 marca 1909 roku, w skład zarządu weszli: Mieczysław Orłowicz jako przewodniczący, Władysław Grabowski jako zastępca, Kazimierz Kisielnicki jako sekretarz, Józef Szenk jako skarbnik oraz Mieczysław Szydłowski jako zastępca skarbnika, a także Antoni Jakubowski, Adam Konopczyński, Kazimierz Meijer, Tadeusz Ostrowski i Władysław Wojtowicz jako członkowie.
W 1909 roku klub liczył 294 członków. Na walnym zgromadzeniu 9 maja 1910 roku, wybrano nowe władze: przewodniczącym został dr Mieczysław Orłowicz, zastępcą Józef Szenk, sekretarzem Marian Horowitz, skarbnikiem Władysław Grabowski, a w skład zarządu weszli również Wacław Günter, Adam Konopczyński, Wacław Kowalewski, Tadeusz Ostrowski oraz Michał Zdrójkowski. W grudniu 1910 roku powstała Sekcja Narciarska, której prezes Józef Bizoń objął funkcję drugiego zastępcy przewodniczącego. Klub zwiększył aktywność w zakresie trudniejszych wycieczek, w tym w Alpach. W trakcie roku nastąpiły dalsze zmiany w składzie zarządu, a do klubu dołączyli nowi członkowie, w tym zdobywcy Kilimandżaro, Antoni Jakubowski.
W 1910 roku AKT przyjęto do TT, jednak klub doświadczył tragedii, gdy na Małym Jaworowym zginął Stanisław Szulakiewicz, a także Klimek Bachleda, który ruszył mu na pomoc. Klub postarał się o wmurowanie pamiątkowej tablicy na Małym Jaworowym, która obecnie znajduje się na Symbolicznym Cmentarzu Ofiar Tatr pod Osterwą.
Na koniec roku 1910 liczba członków wzrosła do 374. W 1911 roku, 15 maja, przewodniczącym został Józef Szenk, a w skład zarządu weszli również: Antoni Jakubki jako I zastępca, Józef Bizoń jako II zastępca, Artur Quirinii jako sekretarz, Stefan Tittenbrun jako skarbnik oraz Stanisław Szafnicki jako zastępca skarbnika. W listopadzie na nadzwyczajnym zgromadzeniu dokonano zmian w zarządzie, a w lipcu 1911 roku zakończono bojkot szkolny w Królestwie, co spowodowało powrót wielu młodych ludzi do szkół, w tym członków AKT. To z kolei wpłynęło na spadek liczby członków i aktywności klubu, a część działaczy przeszła do innych organizacji, takich jak Towarzystwo Tatrzańskie. Mimo to, na koniec roku AKT liczył 390 członków, a statystyki fluktuacji wyniosły 149 nowych członków oraz 135 rezygnacji.
W 1912 roku na przewodniczącego wybrano Józefa Szenka, a sekretarzem został Stanisław Szafnicki. W tym roku zorganizowano wyprawę w Gorgany, w której uczestniczyło 26 turystów, w tym 6 kobiet. Jednym z zdobytych szczytów był Sywula (1835 m n.p.m.). Dzięki staraniom nowego zarządu Sekcji Narciarskiej, dyrekcja kolei udzieliła członkom AKT zniżek na bilety kolejowe. W 1913 roku klub liczył 390 członków, a zarząd pracował w składzie: Mieczysław Orłowicz jako honorowy prezes, Józef Szenk jako przewodniczący, oraz inni członkowie zarządu.
W dniu 28 maja 1913 roku odbyło się kolejne walne zgromadzenie, na którym wybrano nowy zarząd z Józefem Szenkiem na czele. Wkrótce do składu dołączył Władysław Szafer jako sekretarz.
Wybuch I wojny światowej w 1914 roku wstrzymał działalność klubu aż do 1921 roku, kiedy to jego kierownictwo objęli Mieczysław Orłowicz oraz Włodzimierz Uhrynowski. Po wojnie działalność klubu znacząco osłabła z powodu braku zainteresowania ze strony niektórych organizatorów, wyjazdów do różnych regionów kraju oraz powstania Koła Akademickiego w Towarzystwie Tatrzańskim. Wiosną i latem 1922 roku AKT zorganizował kilka wycieczek i rozpoczął współpracę z lwowskim oddziałem Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. W 1922 roku działalność AKT została zakończona, a liczba członków wynosiła około 300.
Wśród członków AKT byli m.in.: Karol Bader, Stanisław Charzewski, Kazimierz Meÿer, Bolesław Popowicz, Stefan Rotarski, Kazimierz Rouppert, Tadeusz Schaetzel, Julian Stachiewicz, Kazimierz Ślączka oraz Kazimierz Świtalski.
Przypisy
Bibliografia
Sprawozdanie roczne Akademickiego Klubu Turystycznego we Lwowie za rok 1910. Lwów: 1911. Brak numerów stron w książce.
Linki zewnętrzne
Artykuł o AKT na stronach COTG PTTK. [dostęp 2011-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-28)].
