Akademia Szwedzka

Akademia Szwedzka

Akademia Szwedzka (szw. Svenska Akademien) to królewska instytucja kulturalna oraz naukowa z siedzibą w Sztokholmie, której głównym celem jest rozwój literatury oraz języka szwedzkiego. Składa się z osiemnastu dożywotnich członków.

Motto Akademii brzmi Snille och smak (pol. „Geniusz i smak”), a instytucja bywa również określana jako De Aderton (pol. „Osiemnastu”).

Od 1901 roku Akademia przyznaje Literacką Nagrodę Nobla.

Historia

Akademia Szwedzka została założona 20 marca 1786 roku przez króla Gustawa III. Inspiracją dla jej powstania była Akademia Francuska. Król powołał do życia pierwszy skład, liczący trzynaście osób (w tym poetę Johana Henrica Kellgrena oraz Johana Gabriela Oxenstiernę), którzy następnie wybrali pięciu kolejnych członków. W myśl zaleceń króla, w Akademii mieli zasiadać pisarze, uczeni oraz szlachcice, ale w jej strukturze miała panować równość.

Na podstawie statutu stworzonego przez króla, najważniejszym zadaniem Akademii jest praca nad czystością, siłą oraz wielkością (szw. renhet, styrka och höghet) języka szwedzkiego. Realizację tego celu miało zapewnić wydawanie słownika, podręcznika gramatyki oraz coroczne nagradzanie za wybitne użycie języka w poezji.

Akademia od początku miała zapewnioną niezależność ekonomiczną, a istotnym źródłem finansów był przywilej wydawania czasopisma państwowego Post och Inrikes Tidningar, które publikowało wiadomości z zagranicy oraz oficjalne obwieszczenia. Od 1886 roku dochody z tego czasopisma finansowały prace nad słownikami, w tym Słownikiem Akademii Szwedzkiej (SAOB). W 2007 roku przywilej wydawania czasopisma przekazano Bolagsverket, a Akademia zaczęła otrzymywać roczną rekompensatę.

Po śmierci Gustawa III w 1792 roku, sytuacja Akademii uległa pogorszeniu, a w 1795 roku jej działalność została wstrzymana na dwa lata. Mimo to, Akademia utrzymała pozycję najwyższego autorytetu w sprawach literackich i językowych w Szwecji. W latach 20. XIX wieku, w wyniku ataków ze strony zwolenników nowej literatury, Akademia stała się symbolem konserwatyzmu.

W 1824 roku zmarł pierwszy stały sekretarz, Nils von Rosenstein, a jego miejsce zajął Frans Michael Franzén, który pełnił tę funkcję do 1834 roku, a jego kadencja przypadła na czas stagnacji w działalności Akademii. W 1834 roku na sekretarza wybrano energicznego Bernharda von Beskowa, który znacząco wzmocnił pozycję Akademii. Po jego śmierci w 1868 roku nie udało się wybrać nowego sekretarza aż do 1884 roku, kiedy to na to stanowisko został powołany poeta Carl David af Wirsén. Za jego kadencji, Akademia korzystała z wsparcia króla Oskara II. W następnych latach literatura szwedzka zaczęła rozwijać się w kierunku, który nie odpowiadał konserwatywnemu Wirsénowi, co spowodowało spadek popularności Akademii wśród młodszych pisarzy, w tym Augusta Strindberga, który był jej krytykiem.

W 1900 roku, po pewnych wątpliwościach, Akademia przyjęła odpowiedzialność za przyznawanie Literackiej Nagrody Nobla, co wiązało się z reorganizacją jej pracy, ale przyniosło międzynarodową sławę i prestiż.

W 1913 roku na stanowisko stałego sekretarza powołano Erika Axela Karlfeldta, który pełnił tę funkcję przez 18 lat, wprowadzając zmiany i modernizując Akademię, co otworzyło ją na nowych pisarzy. Selma Lagerlöf została pierwszą kobietą wybraną do Akademii w 1914 roku. W czasie kadencji Karlfeldta (1912-1931) do Akademii dołączyło wielu uznanych autorów, w tym Verner von Heidenstam, Anders Österling czy Bo Bergman. W 1914 roku Akademia stała się właścicielem Budynku Giełdy w Sztokholmie, który od 1921 roku jest jej stałą siedzibą.

Karlfeldt był ostatnim stałym sekretarzem, który pełnił tę funkcję dożywotnio. W 1931 roku na jego miejsce wybrano Pera Hallströma, a w 1941 roku stanowisko przejął Anders Österling. Funkcję tę pełnili potem kolejno: Karl Ragnar Gierow (1964–1977), Lars Gyllensten (1977–1986), Sture Allén (1986–1999), Horace Engdahl (1999–2009), Peter Englund (2009–2015), Sara Danius (2015–2018) oraz Anders Olsson (od 2018 roku).

W drugiej połowie XX wieku w Akademii zaczęli dominować literaci, a w 1986 roku, w roku jej 200-lecia, prawie dwie trzecie członków stanowili pisarze i poeci.

Działalność

Akademia jest niezależną instytucją, określaną w statucie jako „korporacja”, a jej „opiekunem” jest panujący szwedzki monarcha, obecnie Karol XVI Gustaw. Nie otrzymuje funduszy z budżetu państwa, a swoją niezależność finansową zawdzięcza w dużej mierze zapisom testamentowym, darowiznom oraz inwestycjom w nieruchomości, akcje i fundusze. Według doniesień szwedzkiej prasy, Akademia jest właścicielem nieruchomości w prestiżowych lokalizacjach (Sztokholm, Berlin i Paryż) o wartości 940 milionów koron oraz akcji o wartości 800 milionów koron, co łącznie daje majątek rzędu 1,7 miliarda koron.

Praca Akademii opiera się na działaniach wewnętrznych komitetów, które prowadzą prace w różnych obszarach jej zainteresowania. Na przykład sprawami związanymi z językiem szwedzkim zajmuje się komitet językowy (od trzech do czterech członków), a kandydatów do Nagrody Nobla proponuje komitet noblowski (do pięciu członków). Praca w komitetach i grupach roboczych jest odpłatna.

Siedzibą Akademii jest Budynek Giełdy (Börshuset) w Sztokholmie.

Nagrody

Co roku Akademia przyznaje około 50 różnych nagród i stypendiów. Wśród jej laureatów znajdują się przede wszystkim twórcy literatury (prozaicy, poeci, dramatopisarze), ale także dziennikarze (krytycy, eseiści), tłumacze literaccy (na język szwedzki i z języka szwedzkiego), naukowcy (historycy, literaturoznawcy i językoznawcy), ludzie kultury (aktorzy, reżyserzy, muzycy) oraz nauczyciele języka szwedzkiego i bibliotekarze. Wspólną cechą wszystkich wyróżnień jest to, że nie są one przyznawane w drodze konkursu i nie można się o nie ubiegać.

Najważniejszą i najbardziej znaną nagrodą Akademii jest Nagroda Nobla w dziedzinie literatury, przyznawana Akademii na mocy testamentu Alfreda Nobla od 1900 roku. Inne istotne nagrody to:

• Wielka Nagroda (szw. Stora priset), ustanowiona w 1786 roku przez Gustawa III, początkowo przyznawana co roku w ramach dorocznego konkursu literackiego, a później sporadycznie za wybitne osiągnięcia. Laureatami byli m.in. Johan Ludvig Runeberg (1839), Frederika Bremer (1844), Selma Lagerlöf (1904), Astrid Lindgren (1971), Evert Taube (1972), Ingmar Bergman (1977), Tove Jansson (1994).
• Nagroda Królewska (szw. Kungliga priset), ustanowiona przez Karola XIV Jana w 1835 roku, przyznawana co roku za wybitne osiągnięcia. Laureatami byli m.in. Erland Josephson (2003), Marie-Louise Ekman (2017), Stina Ekblad (2016).
• Nagroda Bellmana (szw. Bellmanpriset), przyznawana od 1920 roku, ufundowana przez Andersa Zorna i jego żonę, przyznawana dla uczczenia „wybitnych szwedzkich skaldów”. Laureatami byli m.in. Erik Axel Karlfeldt (1920-1931), Pär Lagerkvist (1945), Gunnar Ekelöf (1953, 1961, 1967), Harry Martinsson (1962) oraz Stig Larsson (2006).
• Nagroda Nordycka Akademii Szwedzkiej (szw. Svenska Akademiens nordiska pris), ufundowana w 1986 roku w 200-lecie Akademii, często nazywana „małym Noblem” z powodu znacznej sumy pieniężnej (400 000 koron), przyznawana pisarzom i naukowcom z krajów nordyckich za wybitne osiągnięcia. Otrzymali ją m.in. Villy Sørensen (1986), Roy Jacobsen (1989), Tomas Tranströmer (1991), Klaus Rifbjerg (1999), Sofi Oksanen (2013), Dag Solstad (2017) i Agneta Pleijel (2018).
• Nagroda Doblouga (szw. Doblougska priset), przyznawana corocznie od 1951 roku dla dwóch laureatów, jednego ze Szwecji, drugiego z Norwegii, w celu wspierania beletrystyki i badań literackich. Laureatami byli m.in. Tarjei Vesaas (1957), Ivar Lo-Johansson (1973), Lars Saabye Christensen (1993) czy Inger Edelfelt (1996).
• Nagroda Finlandii (szw. Svenska Akademiens Finlandspris), przyznawana corocznie od 1966 roku za zasługi na rzecz kultury szwedzkojęzycznej w Finlandii. Laureatami byli m.in. Hagar Olsson (1966), Bo Carpelan (1971), Märta Tikkanen (2002) i Kjell Westö (2018).
• Nagroda Akademii Szwedzkiej za Przekład (szw. Svenska Akademiens översättarpris), przyznawana corocznie od 1953 roku dla tłumaczy literatury obcych na język szwedzki. Laureatami byli m.in. Elmer Dictonius (1955) i Anders Bodegård (1995).

Według informacji szwedzkiej prasy, łączna wartość nagród i stypendiów przyznawanych przez Akademię (bez Nagrody Nobla) wynosi około 25-30 milionów koron.

Wśród laureatów nagród Akademii Szwedzkiej znajdują się również Polacy. Nagrodę Akademii Szwedzkiej za promocję szwedzkiej kultury za granicą (Svenska Akademiens pris för introduktion av svensk kultur utomlands) otrzymali: Magdalena Wasilewska-Chmura (2010), Katedra Skandynawistyki UAM (2014) oraz Jan Balbierz (2018). Nagrodę tłumaczeniową Akademii Szwedzkiej (szw. Svenska Akademiens tolkningspris) otrzymał Zygmunt Łanowski w 1985 roku, a w 2023 roku Justyna Czechowska. Nagrodę Akademii Szwedzkiej za tłumaczenie literatury szwedzkiej (szw. Svenska Akademiens pris för översättning av svensk litteratur) w 2017 roku otrzymał Leonard Neuger. W 2005 i 2008 roku nagrodę specjalną Akademii otrzymał Maciej Zaremba, dziennikarz polskiego pochodzenia, który w 2013 roku również zdobył Nagrodę Kellgrena.

Akademia i język szwedzki

Od 1874 roku Akademia redaguje oraz publikuje Listę Słów Akademii Szwedzkiej (w skrócie SAOL, szw. Svenska Akademiens ord lista över svenska språket), czyli rejestr współczesnego słownictwa szwedzkiego. W 2015 roku ukazało się jej 14. wydanie, zawierające prawie 126 000 słów. SAOL uznawana jest za zapis wzorcowej ortografii i pełni funkcję zarówno deskryptywną, jak i normatywną.

Obszerniejszym źródłem wiedzy o języku szwedzkim jest wydany w 2009 roku przez Akademię Słownik Szwedzki (SO, szw. Svenska Ordboken), który zawiera definicje słów, przykłady użycia oraz krótkie informacje o etymologii.

Od 1893 roku Akademia wydaje również Słownik Akademii Szwedzkiej (w skrócie SAOB, szw. Svenska Akademiens ordbok), największą encyklopedię wydaną kiedykolwiek w Skandynawii. Jest to słownik etymologiczny, który zawiera obszerne definicje i przykłady użycia słów, które występują w pisanym języku szwedzkim od 1521 roku. Prace nad słownikiem postępują zgodnie z porządkiem alfabetycznym, a w 2017 roku wydano 37 część, dochodząc do słowa „vret”. Redakcja SAOB ma siedzibę w Lund.

Pod auspicjami Akademii powstała również czterotomowa Gramatyka Akademii Szwedzkiej (w skrócie SAG, szw. Svenska Akademiens Grammatik), wydana w 1999 roku pod redakcją językoznawców Ulfa Telemana, Staffana Hellberga i Erika Anderssona. Obejmuje ona prawie 3000 stron i jest całościowym opisem współczesnej gramatyki języka szwedzkiego, zarówno pisanego, jak i mówionego.

Biblioteka Noblowska

W związku z przyjęciem przez Akademię zadania przyznawania Literackiej Nagrody Nobla, w 1901 roku powstała Biblioteka Noblowska, która wspiera członków Akademii w procesie wyboru laureatów nagrody oraz gromadzi literaturę piękną, krytykę literacką, a także dzieła filozoficzne, historyczne i językoznawcze. Od 1921 roku biblioteka mieści się w Budynku Giełdy, razem z siedzibą Akademii. Obecnie jest to największa w krajach nordyckich biblioteka specjalizująca się w literaturze pięknej i literaturoznawstwie, z zbiorami liczącymi prawie 200 000 woluminów w różnych językach, głównie w języku szwedzkim.

Tradycje

Akademia Szwedzka pielęgnuje wiele tradycji, z których niektóre zostały ustanowione przez jej założyciela, króla Gustawa III. Przez cały rok, z wyjątkiem przerwy letniej i zimowej, członkowie spotykają się w każdy czwartek o godzinie 17:00 w Budynku Giełdy, gdzie przez około półtorej godziny odbywają się zamknięte zebrania, podczas których omawiane są bieżące sprawy związane z działalnością Akademii. Treść i przebieg zebrań pozostają tajne.

Mimo że w szwedzkim społeczeństwie od lat 60. nie używa się już form grzecznościowych Pan/Pani (szw. Herr/Fru), zwyczaj ten przetrwał wśród członków Akademii.

Po spotkaniach członkowie Akademii spożywają obiad w restauracji Den Gyldene Freden na sztokholmskim starym mieście. Zgodnie z tradycją, przynajmniej raz w roku podawana jest grochówka.

Za udział w spotkaniach członkowie nie otrzymują wynagrodzenia, jednak tradycją jest wręczanie im srebrnych żetonów z wizerunkiem fundatora, które można wymienić na pieniądze (ich aktualna wartość wynosi około 100-200 koron), aby pokryć np. koszty podróży.

Jedynym otwartym spotkaniem jest coroczne uroczyste zebranie (szw. Högtidssammankonst) odbywające się 20 grudnia, na pamiątkę urodzin króla Gustawa II Adolfa. W obecności rodziny królewskiej oraz szwedzkiej elity kulturalnej i politycznej (około 500 osób), pod przewodnictwem jednego z członków, Akademia podsumowuje miniony rok pracy, ogłasza laureatów najważniejszych nagród, a niektórzy z członków prezentują fragmenty swojej twórczości. Uroczyste zebranie jest także momentem, gdy do Akademii oficjalnie wstępują nowi członkowie, którzy wygłaszają przemówienie na cześć zmarłego członka, którego fotel zajmują.

Członkowie

Akademia Szwedzka składa się z 18 członków zajmujących tradycyjnie numerowane fotele (szw. stol – dosłownie: krzesło, fotel). Uważa się, że Gustaw III początkowo planował ustalić liczbę 20 członków, jednak zdecydował się na 18, ponieważ słowo aderton (szw. osiemnaście) miało dla niego ładniejsze brzmienie.

Nowego członka wybiera się w tajnym głosowaniu, a członkostwo jest dożywotnie. Zgodnie z statutem, aby dokonać wyboru nowej osoby, w obradach musi brać udział co najmniej 12 członków. Z Akademii można zostać wykluczonym za złamanie statutu, a od 2018 roku – po zmianach prawnych – również można z niej wystąpić, co wcześniej nie było możliwe. Zdarzało się, że wielu członków rezygnowało z pracy w Akademii, a ich fotele pozostawały nieobsadzone aż do ich śmierci, jak miało to miejsce w przypadku Wernera Aspenströma i Larsa Gyllenstena.

Według przyjętej praktyki, na fotel nr 1 wybiera się doświadczonego i poważanego prawnika (np. sędziego czy marszałka dworu królewskiego), co praktykowano w latach 1901-2008. Wyjątkiem od tej zasady był wybór pisarki Lotty Lotass na to miejsce w 2009 roku, która jednak przestała uczestniczyć w pracach Akademii w 2015 roku, tłumacząc to chłodnym przyjęciem przez innych członków.

Do 2019 roku w Akademii zasiadało łącznie 12 kobiet, pierwszą z nich była wybrana w 1914 roku Selma Lagerlöf.

Zobacz również: Lista członków, byłych i obecnych, Akademii Szwedzkiej

Stały sekretarz

Pracami Akademii kieruje stały sekretarz (szw. ständige sekreterare). W statucie Akademii zapisano, że ma on pełnić swoją funkcję dożywotnio, jednak w XX wieku przyjęto zasadę, że kończy on swoją pracę w wieku 70 lat. Stały sekretarz reprezentuje Akademię na zewnątrz, prowadzi archiwum oraz zajmuje się bieżącymi sprawami administracyjnymi. To także osoba, która ogłasza co roku laureata Literackiej Nagrody Nobla. Pierwszą kobietą na tym stanowisku była Sara Danius, która pełniła tę funkcję w latach 2015-2018.

Funkcję stałego sekretarza pełnili kolejno:

• 1786–1824: Nils von Rosenstein
• 1824–1834: Frans Michael Franzén
• 1834–1868: Bernhard von Beskow
• 1868–1869: Johan Erik Rydqvist (pełniący obowiązki)
• 1869–1872: Ludvig Manderström
• 1872–1874: Carl Gustaf Strandberg (pełniący obowiązki)
• 1874–1881: Henning Hamilton
• 1881–1883: Bror Emil Hildebrand (pełniący obowiązki)
• 1883–1912: Carl David af Wirsén (pełniący obowiązki 1883–1884)
• 1912: Hans Hildebrand (pełniący obowiązki)
• 1913–1931: Erik Axel Karlfeldt
• 1931–1941: Per Hallström
• 1941–1964: Anders Österling
• 1964–1977: Karl Ragnar Gierow
• 1977–1986: Lars Gyllensten
• 1986–1999: Sture Allén
• 1999–2009: Horace Engdahl
• 2009–2015: Peter Englund
• 2015–2018: Sara Danius
• 2018–2019: Anders Olsson (pełniący obowiązki)
• od 2019: Mats Malm

Obecni członkowie Akademii

Kontrowersje

Literacki Nobel 1974

W 1974 roku Akademia przyznała Literacką Nagrodę Nobla dwóm szwedzkim pisarzom, Harry’emu Martinsonowi i Eyvindowi Johnssonowi. Kontrowersje wywołał fakt, że obaj byli w tym czasie członkami Akademii. Decyzja ta spotkała się z ostrą krytyką w szwedzkich mediach, a Sven Delblanc określił ją jako „katastrofalną”. Członek Akademii Lars Gyllensten wspominał, że negatywne reakcje wpłynęły na laureatów, a w przypadku Martinsona uważa się, że przyczyniły się do jego depresji i samobójstwa w 1978 roku.

Sprawa Rushdiego

W 1989 roku kilku członków Akademii chciało, aby wystąpiła ona z oficjalnym apelem do szwedzkiego rządu w sprawie fatwy nałożonej na Salmana Rushdiego przez ajatollaha Chomejniego. W proteście przeciwko braku reakcji Akademii, trzech członków zrezygnowało z udziału w jej pracach: Kerstin Ekman, Lars Gyllensten, a później również Werner Aspenström. Ponieważ według ówczesnych zasad członkostwo w Akademii było trwałe, fotel 12 zajmowany przez Aspenströma pozostał pusty aż do jego śmierci w 1997 roku, a fotel 14 zajmowany przez Gyllenstena nie był obsadzony aż do jego śmierci w 2006 roku. W 2018 roku, po zmianie statutu Akademii, Kerstin Ekman oficjalnie wystąpiła z Akademii po 29 latach.

Literacki Nobel 2004

W 2004 roku Akademia przyznała Literacką Nagrodę Nobla austriackiej pisarce Elfriede Jelinek. W 2005 roku, w proteście przeciwko tej decyzji, z prac w Akademii zrezygnował literaturoznawca Knut Ahnlund, który w artykule w dzienniku Svenska Dagbladet stwierdził, że nagroda dla Jelinek „na długie lata zniszczyła wartość tego wyróżnienia” i że jej twórczość nie ma żadnej wartości literackiej, brak jej idei i wizji oraz jest pornograficzna.

Sprawa „Kulturprofilen” 2017–2019

Tło sprawy

W jesieni 2017 roku dziennik Dagens Nyheter opublikował reportaż autorstwa Matildy Gustavsson, w którym 18 kobiet z szwedzkiego świata kultury oskarżyło o gwałty i molestowanie seksualne Jeana-Claude’a Arnaulta, nazywanego w mediach „Kulturprofilen”. Był on mężem członkini Akademii Katariny Frostenson i prowadził w Sztokholmie ośrodek kulturalny Forum, który regularnie otrzymywał wsparcie finansowe od Akademii. Arnault miał przez wiele lat wysoką pozycję i duże wpływy w szwedzkiej elicie kulturalnej, nazywano go „dziewiętnastym członkiem Akademii”. Zachowanie mężczyzny wobec kobiet było tajemnicą poliszynela; już w 1996 roku jedna z artystek napisała list do Akademii, w którym opisała, że była molestowana przez Arnaulta, co zostało opisane przez dziennik Expressen. Oskarżenia te nie spotkały się jednak z jakąkolwiek reakcją ze strony Akademii.

Dochodzenie zlecone przez Akademię kancelarii adwokackiej ujawniło nie tylko sprawy wycieku nazwisk przyszłych laureatów Literackiej Nagrody Nobla, ale również nieprawidłowości finansowe, jakich miał się dopuścić Arnault, co spowodowało poważny kryzys i podział w Akademii, która nie była w stanie wypracować wspólnego stanowiska w sprawie dalszych działań.

Kryzys instytucjonalny

W związku z ujawnionymi informacjami i wynikami dochodzenia, 5 kwietnia 2018 roku odbyło się głosowanie w sprawie dalszej obecności Katariny Frostenson w Akademii, które zakończyło się porażką zwolenników jej wykluczenia. 6 kwietnia 2018 roku trzech członków Akademii, Klas Östergren, Kjell Espmark i Peter Englund, ogłosiło rezygnację z udziału w pracach instytucji, co jeszcze bardziej zaostrzyło wewnętrzny konflikt, prowadząc do publicznych kłótni między członkami Akademii w szwedzkich mediach. Próby zakończenia kryzysu, w tym zaangażowanie króla Szwecji Karola XVI Gustawa (opiekuna instytucji), nie przyniosły efektów. 12 kwietnia Sara Danius zrezygnowała z funkcji stałego sekretarza i z dalszej pracy w Akademii. Tego samego dnia Katarina Frostenson ogłosiła, że wycofuje się z Akademii. Na pełniącego obowiązki stałego sekretarza powołano Andersa Olssona.

Rezygnacja stałej sekretarz wywołała protesty ze strony środowisk, które się z nią solidaryzowały. Symbolem tych protestów stała się damska bluzka z kokardą (szw. knytblus). W mediach społecznościowych (kampania #knytblus) pojawiały się zdjęcia wpływowych kobiet pozujących w tego typu ubraniach, co miało nawiązywać do stylu Sary Danius. Kryzys instytucji pogłębił się po ogłoszeniu rezygnacji Sary Stridsberg. Kolejne rezygnacje członków Akademii prowadziły do paraliżu decyzyjnego, ponieważ zgodnie z obowiązującym od 1786 roku statutem, do podejmowania wiążących decyzji oraz wyboru nowych członków musi być obecnych 12 akademików, a z Akademii formalnie nie można wystąpić. 2 maja 2018 roku król Karol XVI Gustaw zgodził się na zmianę jednego z paragrafów statutu, umożliwiając tym samym wystąpienie z Akademii.

Wiosną 2018 roku z Akademii wystąpili kolejno Klas Östergren, Sara Stridsberg, a także nieaktywne od dłuższego czasu członkinie Lotta Lotass i Kerstin Ekman. W listopadzie 2018 roku z Akademii wystąpiła również Jayne Svenungsson. Jesienią 2018 roku obsadzono puste fotele i powołano nowych członków Akademii: prawnika Erica M. Runessona, poetkę Jilę Mossaed oraz literaturoznawcę Matsa Malma.

Konsekwencje

W komunikacie wydanym 4 maja Akademia Szwedzka ogłosiła, że w związku z kryzysem instytucjonalnym oraz spadkiem zaufania do niej, laureat Literackiej Nagrody Nobla za rok 2018 zostanie ogłoszony w przyszłym roku razem z laureatem za rok 2019. Laureatem tym został Olga Tokarczuk, ogłoszona 10 października 2019 roku.

Jean-Claude Arnault został aresztowany we wrześniu 2018 roku, a 1 października sąd pierwszej instancji w Sztokholmie skazał go na 2 lata pozbawienia wolności za gwałt. Sąd drugiej instancji w wyroku z 3 grudnia podtrzymał to orzeczenie, zaostrzając karę i skazując go za dodatkowy gwałt na łączną karę 2,5 roku pozbawienia wolności.

W październiku 2018 roku Akademia wydała rezolucję, w której zażądała od Katariny Frostenson dobrowolnego opuszczenia instytucji z powodu łamania tajemnicy i statutu Akademii. Po kilku tygodniach negocjacji między członkami doszło do ugody, a 18 stycznia 2019 roku Frostenson ustąpiła z fotela nr 18. 26 lutego 2019 roku z Akademii ostatecznie wystąpiła również była stała sekretarz, Sara Danius.

W 2019 roku do Akademii wybrano czterech nowych członków, wszystkie to kobiety: poetka Tua Forsström, pisarki Ellen Mattson i Anne Swärd oraz profesor filozofii Åsa Wikforss.

Od 1 czerwca 2019 roku obowiązki stałego sekretarza pełni literaturoznawca Mats Malm.

Przypisy

Bibliografia

Per Rydén, Jenny Westerström, Svenska Akademiens modernisering 1913-77, Stockholm: Carlssons, 2018. ISBN 978-91-7331-902-7

Bo Svensén, Snille och smak. Svenska Akademien förr och nu. Stockholm: Svenska Akademien, 2015. ISBN 978-91-1-307098-8

Linki zewnętrzne

Akademia Szwedzka (szw.) [dostęp 21 grudnia 2013]