Akademia Sibeliusa

Akademia Sibeliusa (fiń. Sibelius-Akatemia, szw. Sibelius-Akademin) to jedyna uczelnia muzyczna w Finlandii, która od 2013 roku jest częścią Uniwersytetu Sztuki w Helsinkach (fiń. Taideyliopisto, szw. Konstuniversitetet, ang. University of the Arts Helsinki).

W latach 1882–1924 instytucja działała jako Helsiński Instytut Muzyczny, a następnie przekształciła się w Konserwatorium Helsińskie (1924–1939). W 1939 roku nadano jej nazwę na cześć Jeana Sibeliusa, który studiował kompozycję i grę na skrzypcach w latach 1885–1889, a później uczył teorii muzyki i kompozycji.

Historia

Instytucja została założona w 1882 roku przez fińskiego kompozytora i muzykologa Martina Wegeliusa (1846–1906) jako Helsiński Instytut Muzyczny. Norweski kompozytor Edvard Grieg (1843–1907) został poproszony o objęcie kierownictwa, ale odmówił. Ostatecznie pierwszym dyrektorem został Wegelius, który pełnił tę funkcję do swojej śmierci w 1906 roku. Kładł on duży nacisk na nauczanie kompozycji oraz wykładał teorię muzyki, historię muzyki i solfeż. Zatrudnił nauczycieli z zagranicy, w tym włoskiego kompozytora i pianistę Ferruccio Busoniego (1866–1924) oraz norweskiego kompozytora i skrzypka Johana Halvorsena (1864–1935).

W latach 1885–1889 w instytucie studiował Jean Sibelius (1865–1957), który później nauczał w latach 1892–1900 oraz 1907–1910.

Kolejnymi dyrektorami byli: Armas Järnefelt (1906–1907) oraz Karl Ekman (1907–1911). W 1911 roku kierownictwo objął Erkki Melartin (1875–1937), który dążył do rozszerzenia działalności instytucji i przekształcenia jej w konserwatorium. W 1912 roku powstał wydział opery, a od 1914 roku nauczano gry na wszystkich instrumentach orkiestralnych. W 1921 roku uruchomiono wydział kształcenia nauczycieli muzyki, a w 1926 roku wydział muzyki wojskowej. W 1924 roku instytut zmienił nazwę na Konserwatorium Helsińskie.

W latach 1936–1959 konserwatorium prowadził pianista Ernst Linko (1889–1960), który utworzył wydział muzyki kościelnej oraz wydział muzyki szkolnej (1957). W 1939 roku konserwatorium przyjęło nazwę Akademii Sibeliusa. Podczas kadencji kolejnego rektora, Tanelego Kuusisto (1959–1971), w 1966 roku państwo fińskie przejęło większą część finansowania uczelni, co umożliwiło kształcenie wyłącznie profesjonalnych muzyków.

W latach 1971–1981 akademią kierował Veikko Helasvuo, a w 1980 roku uczelnia uzyskała status państwowej akademii muzycznej. Wówczas nauczanie zostało zformalizowane, a uczelnia zaczęła przyznawać stopnie naukowe. Zmiany w systemie przyznawania stopni naukowych spowodowały, że te nadane przez Akademię Sibeliusa zrównano z tymi, które nadawane były przez inne państwowe uczelnie w Finlandii.

Podczas kadencji Ellen Urho (1981–1987) akademia przeniosła się do nowego gmachu (1983) i w tym samym roku otworzyła oddział w Kuopio. W 1998 roku akademia uzyskała status uniwersytetu.

W 2013 roku trzy uczelnie: Akademia Sibeliusa, Akademia Sztuk Pięknych oraz Akademia Teatralna połączyły się, tworząc jeden uniwersytet – Uniwersytet Sztuki w Helsinkach. Od tego momentu Akademia Sibeliusa, formalnie Akademia Sibeliusa Uniwersytetu Sztuk w Helsinkach, stała się jednym z wydziałów nowej instytucji. W latach 2017–2020 dziekanem akademii był Kaarlo Hildén, a od 2021 roku funkcję tę pełni Emilie Gardberg.

Akademia Sibeliusa organizuje także Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy imienia Jeana Sibeliusa, który odbywa się w Helsinkach co pięć lat.