Akademia Rycerska w Kołobrzegu

Akademia Rycerska w Kołobrzegu to szkoła wojskowa, która powstała z inicjatywy elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma I. Była jedną z pierwszych tego rodzaju instytucji w nowożytnej Europie.

Historia Akademii

Pomysł utworzenia Akademii Rycerskiej zrodził się w 1653 roku w związku z budową twierdzy kołobrzeskiej. Jej fundacja została ogłoszona na sejmiku pomorskim w Stargardzie w 1654 roku.

Mimo że propozycja elektora Fryderyka Wilhelma I nie zyskała poparcia wśród pomorskiej szlachty, została zrealizowana. Organizatorem i pierwszym komendantem był gubernator Kołobrzegu, Bogusław von Schwerin.

Akademia funkcjonowała w latach 1655–1701, a jej rozkwit przypadł na okres 1655-1678, kiedy to uczyło się w niej do 30 kadetów rocznie. Później, w wyniku reformy edukacji i wzrostu znaczenia przedmiotów wojskowych, straciła na prestiżu.

Po powstaniu Królestwa Prus, z powodu niewielkiej liczby studentów, Akademia została przeniesiona do Berlina. W 1703 roku król Fryderyk I utworzył w Kołobrzegu Szkołę Kadetów, która jednak była jedynie namiastką Akademii. Nowa placówka, założona w 1716 roku, szybko popadła w niełaskę króla Fryderyka Wilhelma I i została rozwiązana, a jej działalność przeniesiono do Berlina.

Opis Akademii

Akademia Rycerska w Kołobrzegu, jako nowoczesna placówka jak na XVII wiek, odgrywała ważną rolę w polityce wewnętrznej elektora brandenburskiego. Jej celem było kształcenie kadetów – przyszłych oficerów stałej armii prusko-brandenburskiej, a także rozwijanie lojalności i świadomości propaństwowej wśród młodych przedstawicieli szlachty pomorskiej.

Na czele Akademii stał gubernator Kołobrzegu lub komendant twierdzy. Do instytucji przyjmowano głównie chłopców z rodzin szlacheckich, w wieku 15-16 lat, w tym synów najbogatszych junkrów, którzy zyskiwali możliwość dalszej kariery w służbie państwowej.

Akademia była finansowana przez skarb państwa oraz szlachtę pomorską. Nauka trwała od dwóch do trzech lat i obejmowała takie przedmioty jak: musztra, jazda konna, szermierka, taniec, matematyka, sztuka budowania fortyfikacji oraz język francuski. Kadeci uczestniczyli również w ćwiczeniach wojskowych z oddziałami stacjonującymi w twierdzy i byli traktowani jak żołnierze garnizonu.

Po zakończeniu edukacji absolwenci byli kierowani na staż wojskowy do pułków, gdzie zdobywali doświadczenie na różnych stanowiskach, a następnie otrzymywali nominacje oficerskie.

Budynek Akademii Rycerskiej

Historia

W drugiej połowie XVII wieku wzniesiono budynek Akademii Rycerskiej przy ul. Podgórnej (obecnie ul. Wąska). Po zamknięciu Szkoły Kadetów, obiekt został przekształcony w arsenał. W 1807 roku budynek doznał poważnych zniszczeń. Został odbudowany według projektu niemieckiego architekta Karla Friedricha Schinkla w stylu neorenesansowym.

W 1945 roku obiekt ucierpiał w wyniku bombardowań podczas działań wojennych, co doprowadziło do zawalenia się dachu i górnych kondygnacji. Zachowały się tylko masywne zewnętrzne mury. W latach 60. XX wieku ruiną zainteresował się Klub Młodzieżowy Związku Młodzieży Socjalistycznej Kleks, który w 1961 roku przeprowadził prace porządkowe i urządził w obiekcie letnie kino oraz salę koncertową. Później budynek przeszedł pod zarząd Wojewódzkiego Zarządu Kin w Koszalinie i służył jako miejsce rozrywki przez kilka lat.

W latach 70. XX wieku obiekt został gruntownie wyremontowany, przykryty dachem i zaadaptowany na miejską salę sportową – Halę Rycerską, a piwnice przeznaczono na lokal gastronomiczny.

Opis

Budynek Akademii Rycerskiej został wzniesiony w stylu renesansu florenckiego na planie prostokąta. Posiada dwie kondygnacje i piwnice. Dłuższa elewacja ma jedenaście osi, a krótsza pięć. Ściany zdobią elementy pseudorustykalne. Charakteryzuje się również wyraźnie wysuniętym gzymsem koronującym, wspartym na kroksztynach.

Wnętrze to obszerna, jednoprzestrzenna hala z balkonem, z parkietem o wymiarach 28 metrów na 16 metrów, mogąca pomieścić do 400 osób. Używana jest do gry w siatkówkę, koszykówkę, piłkę halową oraz organizacji różnych imprez. Na zapleczu znajduje się także mała siłownia.

Piwnice zostały zaadaptowane na lokal gastronomiczny.