Akademia Handlu Zagranicznego we Lwowie
Akademia Handlu Zagranicznego (AHZ) we Lwowie była jedną z czterech polskich uczelni działających w tym mieście w okresie międzywojennym, funkcjonując w latach 1937–1939. Wcześniej, w latach 1922–1937, nosiła nazwę Wyższej Szkoły Handlu Zagranicznego.
Historia
Uczelnia ta miała swoje korzenie w kilku instytucjach:
- W 1817 roku powstała 3-letnia państwowa szkoła realno-handlowa, która w 1845 roku uzyskała tytuł Akademii Realno-Handlowej.
- Od 1875 roku istniała szkoła średnia o nazwie Akademia Handlowa, oddzielona od Politechniki Lwowskiej, która w 1894 roku przekształciła się w czteroletnią Państwową Szkołę Handlową (PSH) z polskim językiem nauczania.
- W 1922 roku na bazie PSH powstała czteroletnia Wyższa Szkoła Handlu Zagranicznego, która w 1937 roku zmieniła nazwę na Akademię Handlu Zagranicznego, z prawem do nadawania stopni magisterskich.
- W okresie II wojny światowej oraz sowieckiej okupacji Kresów Wschodnich uczelnia została przekształcona w Lwowski Instytut Handlu Radzieckiego.
Główna siedziba AHZ mieściła się w gmachu zbudowanym w latach 20. XX wieku przy ulicy Bourlarda 5. Uczelnia dysponowała także budynkiem przy ulicy Sakramentek 10, zaprojektowanym przez architekta Wawrzyńca Dayczaka. W połowie 1939 roku otwarto nowy gmach uczelni.
Absolwenci AHZ zdobywali wszechstronną wiedzę z zakresu handlu, a także zasady dotyczące handlu zagranicznego oraz służby konsularnej, obejmujące aspekty prawne, geografię gospodarczą i towaroznawstwo. Uczelnia ta była jedynym miejscem w II RP, które kształciło specjalistów dla polskiej służby konsularnej.
W 1938 roku, po awansie do grona wyższych uczelni, Akademia Handlu Zagranicznego we Lwowie otrzymała srebrny łańcuch rektorski, zaprojektowany przez Rudolfa Mękickiego. W tym samym roku ogłoszono statut uczelni jako prywatnej szkoły akademickiej.
Rektorzy
Pierwszym rektorem Wyższej Szkoły Handlu Zagranicznego, pełniącym tę funkcję od 1922 do 1930 roku, był prof. Antoni Pawłowski (1859–1942), który był również jej założycielem. W 1930 roku rektorem został prof. Aleksander Doliński, specjalista w zakresie prawa handlowego i wekslowego, który zmarł kilka miesięcy później (23 grudnia 1930 roku). Po jego śmierci, rektorat objął prof. Henryk Korowicz (rozstrzelany przez Niemców 11 lipca 1941), sprawując tę funkcję do 1939 roku. Tuż przed wybuchem wojny rektorem AHZ został prof. Stanisław Ruziewicz, który również zginął z rąk Niemców w 1941 roku. W czasie niemieckiej okupacji Lwowa (30 czerwca 1941 – 23 lipca 1944) rektorem tajnej Akademii Handlu Zagranicznego był m.in. prof. August Zierhoffer.
Wykładowcy
Na akademii, oprócz siedmiu profesorów etatowych, wykłady prowadzili także profesorowie z Uniwersytetu Jana Kazimierza, specjalizujący się w naukach prawnych (m.in. prof. Kazimierz Przybyłowski, prof. Mieczysław Honzatko i doc. Marian Zimmermann), geografii oraz z Politechniki Lwowskiej (prof. Kazimierz Zipser). Wykłady prowadzili również bankowcy, m.in. dr Stefan Uhma, dyrektor Komunalnej Kasy Oszczędności Miasta Lwowa, oraz inni polscy naukowcy, tacy jak Stefan Inglot, Zygmunt Czerny, Julian Czyżewski, Antoni Wereszczyński.
Absolwenci i studenci
- Zdzisław Papierkowski – polski specjalista z zakresu prawa karnego, profesor prawa.
- Wincenty Jordan Rozwadowski ps. „Pascal” – polski dowódca wojskowy (porucznik Wojska Polskiego II RP), w czasie II wojny światowej as polskiego wywiadu we Francji, dowódca siatki wywiadowczej F2.
- Stefan Stefański – polski muzealnik, kustosz, regionalista, bibliofil, numizmatyk.
- Michał Maria Świtalski – polski żołnierz i działacz niepodległościowy.
- Jan Vogt – poseł na Sejm PRL.
Przypisy
Literatura
- A. Redzik, Szkic z dziejów szkolnictwa wyższego we Lwowie, „Niepodległość i Pamięć”, nr 24, 2006, s. 93–109.
- R. Domaszkiewicz, Akademia Handlu Zagranicznego we Lwowie 1939–1945, [w:] Lwowskie środowisko naukowe w latach 1939–1945. O Jakubie Karolu Parnasie, pod red. Ireny Stasiewicz-Jasiukowej, wyd. 4, Warszawa 1993, s. 99–108.