AK Slaný

AK Slaný to czeski klub żużlowy z siedzibą w Slanym. Drużyna zdobyła tytuł drużynowego mistrza Czechosłowacji w 1969 roku oraz dwukrotnie triumfowała w Extralidze w latach 2005 i 2006.

Historia

Przed powstaniem klubu

Motoryzacja w Slaným ma swoje korzenie od 1898 roku, kiedy to przez miasto przejechał pierwszy samochód. W 1894 roku Vilém Michl uruchomił zakład produkujący rowery, a od 1902 roku także motocykle pod marką Orion. W grudniu 1922 roku Michl oraz jego synowie, Vilém młodszy, Zdeňek i Miloš, przyczynili się do założenia pierwszego klubu motorowego w mieście – Moto Club Slaný. Pierwsze zawody motocyklowe zorganizowane przez nowo powstały klub odbyły się 26 sierpnia 1923 roku w formie wyścigu równoległego wzdłuż ulicy Tuřanskiej (obecnie Dukelských hrdinů). W 1924 roku Moto Club zorganizował wyścig Knovíz – Olšany, który trwa do dziś. Kryzys gospodarczy doprowadził do bankructwa Oriona oraz zmniejszenia liczby imprez motoryzacyjnych, a lokalny klub przekształcił się w Klub Automobilistů a Motocyklistů pro severozápadní Čechy, organizując po raz pierwszy zawody żużlowe w pobliżu Kladna 8 października 1933 roku.

Po II wojnie światowej, dzięki zaangażowaniu Jiřígo Růžički, członka centralnej komisji sportu czechosłowackiej federacji motorowej AKRČS, w 1948 roku przydzielono teren pod budowę torów żużlowych o długości 405 i 1100 metrów, które wcześniej służyły jako wrakowisko pojazdów wojskowych. W 1949 roku powstał miejski oddział AKRČS, a tor wytyczono na długość 402 metrów, z prostymi o szerokości 11 metrów i łukami o szerokości 15 metrów.

Pierwsze lata klubu (1950-1954)

Pierwsze zawody żużlowe miały miejsce 13 sierpnia 1950 roku, uznawane za datę założenia klubu. Wcześniej, 12 sierpnia, odbył się trening o godzinie 16:00. Zawody rozpoczęły się o 14:00, a wzięło w nich udział 15 tysięcy widzów. Zwycięzcą kategorii głównej był Hugo Rosák, który zdobył kryształowy puchar ufundowany przez władze miasta oraz kryształową tacę za najlepszy czas dnia, ustanawiając pierwszy rekord toru. W kategorii juniorów triumfował František Holub z Pilzna, a w pokazowym wyścigu motocykli z wózkiem bocznym zwyciężyli miejscowi bracia Volfowie. Program zawodów zakończył mecz między zawodnikami z Pragi a Pilzna.

Przed kolejnymi zawodami, które odbyły się 1 lipca 1951 roku, tor został wydłużony do 420 metrów, a jego szerokość zwiększyła się o metr. Zawody rozgrywano w klasycznej formule z 16 zawodnikami i 2 rezerwowymi. Rosák ponownie zdobył pierwsze miejsce, wyprzedzając Jana Lucáka i Karela Kadlca, a na koniec odbył się wyścig sidecarów.

W 1952 roku, na odnowionym torze, zorganizowano trójmecz między Pragą, Pilznem i Pardubicami. Każde miasto reprezentowało sześciu zawodników. Praga wygrała, a w turnieju indywidualnym najlepszy okazał się pardubiczanin Rudolf Havelka. Krótko po turnieju władze zakazały organizacji zawodów żużlowych w Czechosłowacji z powodu przestarzałego sprzętu oraz braku części zamiennych, ponieważ motocykle i silniki żużlowe nie były wówczas produkowane w kraju, a ich import był zakazany.

Po kryzysie, w 1953 roku w Slaným zorganizowano trójmecz, a w turnieju indywidualnym zwyciężył Jan Lucák, wyprzedzając Miloslava Špinkę. W tym samym roku rozpoczęto budowę pierwszego stałego oświetlenia toru żużlowego w Czechosłowacji. Inauguracyjny nocny turniej odbył się 26 maja 1954 roku, w którym wzięli udział zagraniczni zawodnicy, m.in. Holendrzy Gradius Pieter van Doornik i Gerrit van Dijk, Anglicy Phil Bishop i Roy Craighead oraz Szwedzi Bert Lindarw, Ulf Ericsson i Joel Jansson. Drugi nocny turniej odbył się 22 września tego samego roku, a frekwencja wyniosła 40 000 widzów, z czego część musiała oglądać zawody z pobliskiego wzniesienia Slánskiej hory. Zawody wygrał Anglik Bill Kitchen, wyprzedzając Austriaka Karla Killmeyera i Szweda Larsa Thaungiem.

Na organizacyjnym szczycie (1955-1965)

W 1955 roku, podobnie jak wiele torów w Czechosłowacji, owal w Slaným zyskał asfaltową nawierzchnię, na którą wysypywano odpowiedni żużel. W tym roku odbyły się trzy zawody: druga runda indywidualnych mistrzostw Czechosłowacji, mecz Praga – Pilzno oraz mecz towarzyski RH Praga przeciwko Gwardii Bydgoszcz. Kolejny mecz z początku sezonu 1956 zakończył się wynikiem 36:78 na korzyść gości z Polski, a nowy rekord toru ustanowił Norbert Świtała, uzyskując czas 74,5 sekundy. W kolejnym turnieju, który odbył się 26 maja, Edward Kupczyński pobił ten rekord, osiągając czasy 73,2 i 72 sekundy. Niestety, nie zdołał awansować do finału, a zwyciężył Tadeusz Fijałkowski, przed Rudolfem Havelką i Olle Anderssonem. W 1956 roku ponownie odbyła się runda czempionatu kraju oraz wieczorne zawody, w których wygrał Szwed Rune Sörmander.

Sezon 1957 rozpoczął mecz RH Praga z Olimpią Poznań, który zakończył się zwycięstwem Pragi 43:41. Oprócz tego odbyły się dwa turnieje indywidualne, w którym pierwszym z nich 14 maja, przed 25 tysiącami widzów, triumfował Rudolf Havelka, a w drugim, 8 października, zwyciężył Josef Hofmeister.

Rok 1958 był przełomowy dla Slanego, ponieważ drużyna zadebiutowała w drugiej klasie drużynowych mistrzostw Czechosłowacji, reprezentując kraj praski pod nazwą KAMK (Krajský Auto Moto Klub) Praha-venkov. W jedynym domowym meczu (pozostałe dwa rozegrano w Divišovie i Mšenie) gospodarze pokonali KAMK Karlowe Wary wynikiem 69:39. W końcowej tabeli drużyna zajęła 3. miejsce, ustępując jedynie Czeskim Budziejowicom i Uściu nad Łabą. Co więcej, w Slaným odbyły się po raz pierwszy zawody eliminacyjne IMŚ, a od tego momentu, aż do 1989 roku (z wyjątkiem lat 1963 i 1985), klub corocznie był organizatorem eliminacji i finałów rangi indywidualnych i drużynowych mistrzostw świata oraz Europy. W ćwierćfinale kontynentalnym wystartowało siedmiu Czechosłowaków, siedmiu Polaków i dwóch Węgrów, którzy walczyli o miejsce w czołowej ósemce dającej awans. Ostatecznie czterech Czechosłowaków i czterech Polaków zdobyło kwalifikację, a wygrał Henryk Żyto, przed Marianem Kaiserem i Lubošem Tomíčkiem.

Pod koniec lat osiemdziesiątych klub nie był w stanie konkurować o międzynarodowe zawody z drużynami z Pragi i Pardubic. Prawdziwy kryzys nastąpił w latach 90-tych, kiedy władze klubu nie potrafiły odnaleźć się w nowej rzeczywistości ekonomicznej, co doprowadziło do wycofania drużyny ze Slanego na trzy sezony z Extraligi. Po latach udało się ponownie zorganizować międzynarodowe zawody mistrzowskie w 2002 roku, w których finał IMŚJ wygrał krajowy zawodnik, Lukáš Dryml.

Stadion

Obiekt powstał pod koniec lat 40. w miejscu wojskowego wrakowiska. W 1954 roku jako pierwszy tor żużlowy w Czechosłowacji zyskał sztuczne oświetlenie, co umożliwiło rozgrywanie zawodów wieczorami. Rekord frekwencji został ustanowiony w 1962 roku, kiedy to na finale drużynowych mistrzostw świata zjawiło się 36 tysięcy kibiców. W latach 1984–1988 wybudowano krytą trybunę dla 1000 widzów, wyposażoną w pomieszczenia dla sędziego, spikera oraz pokoje gościnne. Przed zawodami o IMŚJ w 1988 roku, zmodernizowano całkowicie park maszyn oraz zdemontowano oświetlenie, które nie spełniało przepisów FIM dotyczących szerokości pasa bezpieczeństwa.

Długość toru wynosi 382 metry, szerokość toru na prostych to 11,5 metra, a na łukach 17,5 metra. Tor ma nawierzchnię żużlowo-gliniasto-piaszczystą, a rekordzistą jest Robert Kościecha, który 23 czerwca 2010 roku osiągnął czas 67,94 sekundy.

Kadra klubu

Stan na 24 kwietnia 2022 roku

Extraliga

Bruno Belan

Milan Dobiáš

Eduard Krčmář

Patrik Linhart

Martin Málek

Martin Švestka

Vojtěch Zamazal

Ričards Ansviesulis

Robert Chmiel