Ajzyk Samberg

Ajzyk Samberg, znany również jako Ajzyk Samborek (ur. 22 lutego 1889 w Warszawie, zm. 4 listopada 1943 w Poniatowej) – to polski aktor oraz reżyser o żydowskich korzeniach.

Jego popularność wynika głównie z ról w przedwojennych żydowskich filmach oraz sztukach teatralnych w języku jidysz; był uznawany za tragika sceny żydowskiej w Polsce.

Życiorys

Ajzyk Samberg przyszedł na świat w Warszawie w żydowskiej rodzinie. Zadebiutował jako aktor w 1907 roku w teatrze Abrahama Izaaka Kamińskiego, z którym był spokrewniony. W 1920 roku został internowany. Następnie występował w Trupie Wileńskiej oraz z różnymi zespołami żydowskimi na całym świecie.

Po powrocie do Polski stał się aktorem i reżyserem Teatru im. Kamińskiego w Warszawie. Współpracował również z warszawskim Teatrem Nowości oraz Teatrem Ludowym. Często gościł na scenach teatrów żydowskich w Argentynie, Brazylii, Urugwaju i Stanach Zjednoczonych. Był jednym z współorganizatorów Teatru Centralnego oraz Związku Aktorów Scen Żydowskich. Po raz pierwszy wystąpił w filmach w dramatach Fatalna klątwa i Bigamistka z 1913 roku, wyprodukowanych przez wytwórnię Kosmofilm, gdzie obsadzany był głównie w charakterystycznych rolach.

W czasie II wojny światowej został przesiedlony do getta warszawskiego, gdzie przez pewien czas pracował jako kelner w herbaciarni prowadzonej przez Żydowską Samopomoc Społeczną. Kontynuował swoją karierę aktorską w teatrach Odeon, Eldorado oraz Nowym Azazel. Był aktywnym członkiem Aktorskiej Brygady w Centosie.

Podczas likwidacji getta ukrywał się w szopie Schultza, a później Toebbensa. Został wywieziony do obozu pracy w Poniatowej, gdzie zginął podczas likwidacji obozu. Zgodnie z innymi relacjami, mógł zostać zamordowany na Majdanku.