Ajtek Namitok

Ajtek Namitok

Ajtek Namitok (Namitokow), w języku rosyjskim Айтек Намиток (Намитоков) (ur. 6 czerwca 1892 r. w Jekaterynodarze, zm. 26 lipca 1963 r. w Stambule) był północnokaukaskim działaczem narodowym, emigracyjnym wykładowcą akademickim, historykiem, etnografem, lingwistą, publicystą oraz pisarzem.

Ukończył gimnazjum w Stawropolu, a następnie podjął studia prawnicze na uniwersytecie w Petersburgu. W latach 1911–1916 pełnił rolę jednego z liderów lokalnego Muzułmańskiego Komitetu Górali. W 1917 r. został członkiem Rady Ministerstwa Edukacji Ludowej Rządu Tymczasowego, a także zasiadał w Wyższej Radzie Pedagogicznej, gdzie przewodniczył komisji ds. szkół nierosyjskich. Na przełomie września i października 1917 r. dołączył do Kubańskiej Rady Krajowej, z której ramienia został wybrany do I Kubańskiej Rady Ustawodawczej. Na początku listopada tego samego roku wszedł w skład kierownictwa Związku Południowo-Wschodniego. Pełnił również funkcję ministra sprawiedliwości w Rządzie Kubańskim. Został wybrany członkiem Wszechrosyjskiej Rady Demokratycznej przez Konstytuantę Narodową. W 1919 r. uczestniczył w delegacji Kozaków kubańskich na pokojową Konferencję Wersalską.

Ajtek Namitok opowiadał się za ideą utworzenia konfederacji narodów kaukaskich oraz Kozaków z południowej Rosji. W wyniku tych działań gen. Anton I. Denikin zaocznie pozbawił go wszystkich pełnionych funkcji i skazał na karę śmierci. W tej sytuacji Namitok osiedlił się w Paryżu, gdzie od 1926 r. prowadził praktykę adwokacką. Wykładał historię i etnografię na Sorbonie oraz pisał artykuły dla wielu francuskich i emigracyjnych czasopism. Współpracował z Paryskim Stowarzyszeniem Lingwistycznym i był członkiem Koła Badań Kaukazu, w ramach którego w latach 1934–1937 wygłaszał wykłady dotyczące historii oraz etnografii Kaukazu. Angażował się w działalność paryskiego oddziału Ludowej Partii Górali Kaukaskich. W 1939 r. opublikował książkę pt. „Proischożdienije czerkiesow”. W trakcie II wojny światowej mieszkał w Monachium, gdzie wykładał w Institut für Kontinental – Europäische Forschung. Po ataku niemieckich wojsk na ZSRR 22 czerwca 1941 r. stanął na czele Komitetu Muzułmańskiego w Berlinie. Po zakończeniu wojny wrócił do Monachium, a w marcu 1949 r. był współtwórcą odnowionego Północnokaukaskiego Komitetu Narodowego, wchodząc w skład jego kierownictwa. Następnie przeniósł się do Stambułu, gdzie został profesorem języka francuskiego w lokalnym Instytucie Pedagogicznym, a także objął kierownictwo Północno-Kaukaskiego Centrum Narodowego. Na początku lat 50. był szefem oddziału północnokaukaskiego Instytutu Sowietologii w Monachium.

Linki zewnętrzne