AJS

AJS – Historia Brytyjskiej Marki Motocykli

AJS to brytyjska marka motocykli, która istniała od 1909 do 1931 roku, a jej produkcja odbywała się w przedsiębiorstwie A. J. Stevens & Co. Ltd w Wolverhampton, Anglia. Po sprzedaży firmy, nazwa była nadal używana przez Matchless, Associated Motorcycles oraz Norton-Villiers dla motocykli czterosuwowych aż do 1969 roku. AJS posiadał 117 światowych rekordów motocykli.

Historia

W 1897 roku Albert John Stevens skonstruował swój pierwszy silnik benzynowy w kuźni rodziców. W 1909 roku, razem z braćmi: Harrym, George’em i Joe, założył firmę AJ Stevens & Co. Ltd. Wszyscy bracia byli pasjonatami motocykli i osiągnęli wiele sukcesów. Na początku zaprezentowali lekkie motocykle, które były wyposażone w jednocylindrowe silniki oraz dwubiegowe skrzynie biegów. Pierwszy model A.J.S. miał silnik o pojemności 292 cm³. Później wprowadzono motocykl z silnikiem widlastym o pojemności 800 cm³ i trzybiegową skrzynią biegów. Te silniki były także sprzedawane innym producentom motocykli. W 1909 roku motocykl Wearwell, z silnikiem stworzonym przez Stevensa, wygrał 24-godzinny wyścig. Bracia pracowali nad ulepszaniem i rozszerzaniem oferty, a pod koniec lat 20. XX wieku zaczęli również produkować samochody.

Albert John Stevens użyczył firmie swoich inicjałów, ale była to wciąż wytwórnia rodzinna. W 1922 roku Harry Stevens pełnił rolę dyrektora zarządzającego, George Stevens był kierownikiem handlowym, Joe Stevens Junior zarządzał sekcją eksperymentalną, a Jack Stevens kierował produkcją.

W 1911 roku AJS wziął udział w Isle of Man TT dla maszyn o pojemności do 300 cm³. Nie wystartowali w 1912 roku, ponieważ skupili się na zaspokajaniu rosnącego popytu na swoje produkty, ale w 1913 roku zajęli 10. miejsce w klasie Junior. Po zwiększeniu limitu Junior do 350 cm³ w 1914 roku, motocykl AJS o pojemności 349 cm³, z czterobiegową skrzynią biegów, odniósł swoje pierwsze zwycięstwo w wyścigu Junior 1914 Isle of Man TT, zajmując jednocześnie drugie, trzecie, czwarte i szóste miejsce.

Podczas I wojny światowej AJS zmienił produkcję na amunicję, a dopiero na początku 1917 roku zaczął produkować motocykl AJS Model D na zamówienie Rosji.

Po wznowieniu produkcji w 1920 roku, silnik dolnozaworowy został zastąpiony nową konstrukcją górnozaworową, generującą 10 KM. Cyril Williams wygrał pierwszy powojenny wyścig Isle of Man TT Junior w 1920 roku na AJS 350. AJS zajął pierwsze cztery miejsca w 1921 roku w Isle of Man TT, a Howard R Davies poprawił swoje drugie miejsce w Juniorach, wygrywając Seniorów na tym samym AJS 350 cm³. Był to pierwszy przypadek, kiedy model 350 wygrał wyścig 500 cm³ Senior TT. W 1922 roku AJS zdobył dwa pierwsze miejsca w TT Junior.

W 1931 roku wprowadzono model AJS S3 o pojemności 496 cm³ z aluminiowymi głowicami cylindrów. Opracowanie tego modelu okazało się kosztowne. Mimo posiadania 117 rekordów świata, firma AJS znalazła się w trudnej sytuacji finansowej.

W 1931 roku firma AJ Stevens & Co zbankrutowała. Po nieudanej próbie przejęcia przez BSA, aktywa motocyklowe zostały zakupione przez londyńską firmę braci Collier Matchless oraz producenta samochodów Crossley Motors. Crossley, wykorzystując części nabyte od AJS, zbudował około 300 samochodów od grudnia 1931 do maja 1932 roku. Montaż odbył się w fabryce w Stockport, używanej przez Willysa Overlanda Crossleya. Produkcja motocykli została przeniesiona do Plumstead w Londynie.

Historia AJS pod auspicjami Associated Motor Cycles i Norton-Villiers

W 1937 roku bracia Collier połączyli swoje dwie marki: Matchless i Sunbeam, oraz A.J.S. w nową firmę, Associated Motor Cycles.

W 1938 roku zaprezentowano nowy model jednocylindrowy, górnozaworowy o pojemności 350 cm³, nazwany R7. Po II wojnie światowej, zmodyfikowana maszyna z 1949 roku nosiła nazwę A.J.S. 7R „Boy-Racer”. Kolejna modyfikacja silnika, polegająca na dodaniu trzeciego zaworu, zwiększyła moc silnika o 4 KM w porównaniu do pierwotnego modelu 7R. Model 7R3 (AJS 7R3 „TRIPLE KNOCKER”) zdominował juniorski TT w latach 50. XX wieku i stał się jedną z najbardziej udanych maszyn wyścigowych na świecie, aż do zakończenia produkcji w 1961 roku.

W 1965 roku fabryka zakończyła działalność wyścigową, a w 1968 roku zakład został ostatecznie zamknięty.

AJS znów niezależni

W 1974 roku inżynier Fluff Brown nabył prawa do nazwy firmy A.J.S. i wznowił produkcję motocykli crossowych AJS Stormer z silnikami dwusuwowymi o pojemności 250 cm³ i 350 cm³ w Andover.

Od otwarcia fabryki w Chińskiej Republice Ludowej produkowane są motocykle A.J.S. CR3, uliczny motocykl o pojemności 125 cm³ oraz przekształcone motocykle znane jako choppery.