Ajmara, Ajmarowie
Ajmara, znani także jako Ajmarowie (hiszp. Aymara), to grupa etniczna Indian z Ameryki Południowej, posługująca się językiem ajmara, który należy do rodziny języków ajmarskich.
Historia
Na początku naszej ery, Ajmara zamieszkiwali obszary współczesnej Boliwii, z głównym ośrodkiem w Tiahuanaco, a także w Peru. W okresie od II do V wieku rozwinęli na tym terenie zaawansowaną cywilizację w pobliżu jeziora Titicaca. W XIV wieku zostali podbici przez imperium Inków, a w czasie konkwisty hiszpańskiej ich populacja została częściowo zdziesiątkowana.
Obecnie największe skupisko Ajmarów znajduje się w rejonie jeziora Titicaca. Żyjąc w wspólnotach, Ajmarowie zajmują się głównie rolnictwem, hodowlą, rybołówstwem oraz rzemiosłem. Część z nich, po osiedleniu się w miastach, pracuje głównie w górnictwie, budownictwie i sektorze usług. Liczba Ajmarów w Boliwii wynosi około 2,2 miliona, a w Peru około 300 tysięcy.
Religia
W religijności Ajmarów, kult świętych katolickich został w dużej mierze wymieszany z elementami tradycyjnych wierzeń sprzed konkwisty.
Duchy i herosi
W wierzeniach Ajmarów istniały liczne dobre i złe duchy, które pełniły rolę opiekunów różnych miejsc. Do tych pierwszych zaliczały się duchy jezior i gór, takie jak Achachilowie oraz najmądrzejszy duch niebiański Ap’alani. Inny opiekuńczy duch, Ipoqapaqa, należał do grupy duchów górskich i był uważany za właściciela wszystkich lam, alpak i wigoni. Składano mu ofiary z krwi tych zwierząt, aby pomógł w utrzymaniu ich populacji.
Wszystkie pozostałe duchy klasyfikowane były jako złe, złośliwe istoty, które przynosiły zniszczenie.
Duchy Anchanchu wiązały się z konkretnymi miejscami, najczęściej z jaskiniami, które były źródłem chorób i śmierci, oraz z trąbami powietrznymi i obszarami izolowanymi. Ajmarowie składali ofiary męskiemu demonowi Jipi, powiązanemu z górą o tej samej nazwie, w przypadku poronienia lub przerwania ciąży. W przeciwnym razie, duch Jipi mścił się, zsyłając grad niszczący uprawy.
W życiu Ajmarów istotną rolę odgrywał męski duch gradu i lodu, Hank’o q’awani acacila. Indianie wierzyli, że ten duch mieszkał na jeziorze Titicaca, na wyspie Amantani. Do wrogich duchów należeli także karzełkowaty Anchancho, związany z pokładami złota i srebra, oraz Caricari, wysłannik ducha Aucca (Auki), który był odpowiedzialny za śmierć ludzi. Aucca był duchem gór, wzywanym przez czarowników w celu leczenia.