Ajanamsa

Ajanamsa – Ayanamsha to termin pochodzący z sanskrytu, składający się z dwóch elementów: ayana, co oznacza precesję, oraz amsha, które odnosi się do składnika. W przeciwieństwie do astrologii zachodniej, opartej na tropikalnym zodiaku, wedyjska astrologia jyotish (wymawiane: dźjotisz) uwzględnia rzeczywistą, gwiezdną pozycję planet. Obecnie różnica w położeniu planet wynosi około 24 stopnie, a ta wartość zmienia się o około 50 sekund rocznie.

Czynnik sprawczy

Różnice w położeniu planet w zodiaku wynikają z precesji, czyli zmiany w położeniu osi Ziemi podczas jej obrotu.

Historia powstania

Astrologia wedyjska korzysta ze stałego, gwiezdnego zodiaku, podczas gdy astrologia zachodnia opiera się na zodiaku zwrotnikowym, który jest ruchomy. W zodiaku zwrotnikowym umowny początek przypada zawsze na punkt równonocy wiosennej. Uznawany za ojca astrologii zachodniej Grek Ptolemeusz, żyjący w II wieku n.e., w swoim fundamentalnym dziele Terabiblis opisał wpływ gwiazd na życie ludzkie oraz sprawy ziemskie. Aby uprościć obliczenia pozycji gwiazd, stworzył zodiak zwrotnikowy, wyprowadzany od zwrotnych punktów Słońca. Pierwszego dnia wiosny, kiedy dzień i noc mają równą długość, rozpoczyna się znak Barana. W czasach Ptolemeusza ten punkt pokrywał się z rzeczywistą pozycją Słońca w Baranie, jednak obecnie, z powodu precesji, różnica wynosi około 23,5 stopnia.

Precesja

Precesja dotyczy powolnego, wirowego ruchu osi ziemskiej. Po około 2140 latach punkt równonocy przesuwa się o 30 stopni w tył. W ciągu Roku platońskiego, który trwa 25 770 lat, punkt równonocy przemieszcza się przez cały zodiak. W czasie narodzin Chrystusa Słońce podczas równonocy wiosennej znajdowało się na 4°5′ w znaku Barana. Natomiast w 1987 roku Słońce w tym samym okresie znajdowało się już na 6°20′ w znaku Ryb. W roku 2450 punkt równonocy wiosennej wejdzie w znak Wodnika, co zapoczątkuje Ery Wodnika.

Horoskop wedyjski

W indyjskim horoskopie znaki zodiaku różnią się od tych w astrologii zachodniej. Osoba urodzona w pierwszej lub drugiej dekadzie Bliźniąt według astrologii europejskiej będzie miała znaku Byka w astrologii wschodniej. Z kolei Wodnik w pierwszej dekadzie odpowiada Koziorożcowi itd. Związane z tym są także różnice w interpretacji znaków. Lew w zodiaku zwrotnikowym nie jest tym samym, co Lew w zodiaku gwiazdowym. Podczas gdy interpretacje znaków w wschodnim horoskopie pozostają niezmienne od tysięcy lat, astrologia zachodnia musi dostosowywać swoje interpretacje do zmieniającego się pasma zodiakalnego. Baran w zodiaku zwrotnikowym jest połączeniem Byka i Barana w zodiaku gwiazdowym. Zodiak zwrotnikowy jest matematyczną konstrukcją pomocniczą, stosowaną dla uproszczenia obliczeń pozycji gwiazd. Wszelkie starożytne systemy astrologiczne, w tym indyjskie, chińskie, babilońskie i egipskie, korzystały z ruchomego zodiaku.

Reforma

Większość tradycyjnych astrologów dźjotisz posługuje się ayanamsą Lahiri, która została zatwierdzona przez Komitet Reform Kalendarzy (indyjski rząd) w 1954 roku. Lahiri to imię jednego z głównych sygnatariuszy.