Aizobius

Aizobius

Rodzaj Aizobius to grupa chrząszczy z rodziny pędrusiowatych oraz plemienia Aplemonini. Obejmuje on trzy znane gatunki, które występują w Europie, palearktycznej Azji oraz w Północnej Afryce.

Morfologia

Chrząszcze te mają długość ciała od 1,8 do 3,2 mm, przy czym samice zazwyczaj są większe od samców. Ich ubarwienie jest błyszcząco czarne, czasami z metalicznym połyskiem na pokrywach. Oskórek jest pokryty słabo widocznymi włoskami, które na międzyrzędach pokryw tworzą jeden lub dwa rzędy.

Głowa charakteryzuje się: płaskim czołem z pięcioma punktowanymi bruzdami, okrągłymi oczami o słabo do przeciętnie wypukłym kształcie, które sięgają do połowy ich długości, oraz średnio wysokimi kile podocznymi. Czułki, osadzone na długości od 0,3 do 0,4 długości ryjka, mają podługowato-owalne buławki, które są od 1,7 do 1,9 razy dłuższe niż szersze. Z boku ryjek ma zakrzywioną krawędź grzbietową i prostą krawędź dolną, a rowki na spodzie są niezbyt głębokie. Długość ryjka u samców wynosi od 1,04 do 1,08 długości przedplecza, natomiast u samic od 1,14 do 1,18 długości przedplecza.

Przedplecze jest mniej więcej tak szerokie jak długie lub szersze, najszersze w środkowej części, z prostą tylną krawędzią i powierzchnią głęboko oraz gęsto punktowaną, z lancetowatym dołkiem przedtarczkowym.

Niewielka, płaska, naga tarczka ma okrągły kształt. Pokrywy, które są podługowato-owalne i najszersze tuż za środkiem, mają słabo rozwinięte barki, międzyrzędy płaskie do lekko sklepionych oraz wąskie rzędy bez wyspecjalizowanych szczecinek. Biodra środkowej pary stykają się ze sobą. Wyrostek zapiersia jest wąski, średniej długości i obrzeżony. Listewka przedniej krawędzi zapiersia jest dobrze rozwinięta. Stopy są przysadziste, zakończone niezmodyfikowanymi lub nieco nabrzmiałymi u nasady pazurkami. U samca goleń jest nieuzbrojona, a pierwszy człon stopy ma kolec na spodzie.

Odwłok samca ma pierwszy i drugi widoczne sternity średnio sklepione, podczas gdy piąty jest zaokrąglony u samicy i ścięty u samca. Listewka krawędziowa na tylnym brzegu pygidium samca ma kąt pośrodku. Genitalia samca mają tegmen z długimi, do połowy długości podzielonymi pośrodkowym wcięciem płatami parameroidalnymi, z maksymalnie jedną krótką szczecinką makroskopową na zesklerotyzowanej części, ograniczonej do krawędzi, a także porośniętej mikroszczecinkami na części błoniastej. Okienka są zakrzywione i oddzielone. Zrośnięte z wolnym pierścieniem, wcięte prostegium ma wyrostek środkowy oraz dwa ząbki wewnętrzno-boczne. Płat środkowy edeagusa (prącie) jest w widoku grzbietowym lekko zakrzywiony, o bokach w miarę równoległych, z wystającą płytką wierzchołkową i podgiętym szczytem. Endofallus nie zawiera tępych ząbków nasadowo-bocznych, ale ma pośrodkową grupkę długich zębów oraz ząbki wierzchołkowe.

Ekologia i występowanie

Zarówno larwy, jak i dorosłe osobniki są fitofagami gruboszowatych. Ich rośliny pokarmowe to rojniki, rozchodniki oraz przedstawiciele rodzaju Umbilicus.

Rodzaj ten jest palearktyczny. Dwa gatunki występują w faunie azjatyckiej, dwa w północnoafrykańskiej, a dwa w europejskiej. W Europie Północnej, Wschodniej i Środkowej, w tym w Polsce, odnotowano jedynie A. sedi.

Taksonomia

Ten takson został wprowadzony w 1990 roku przez Miguela Á. Alonsa-Zarazagę w czasopiśmie „Graellsia”. Gatunkiem typowym, który autor wyznaczył, jest Apion sedi, opisany w 1818 roku przez Ernsta Friedricha Germara. Nazwa rodzajowa jest połączeniem greckich słów ἀείζωον (aeizoon), oznaczającego „rojnik”, oraz βίος (bios), oznaczającego „życie”, co nawiązuje do preferencji pokarmowych tych ryjkowców.

Do rodzaju zalicza się trzy opisane gatunki:

  • Aizobius pseudosedi (Bajtenov, 1975)
  • Aizobius robustirostris (Desbrochers des Loges, 1870)
  • Aizobius sedi (Germar, 1818)

Przypisy