Aiza Gazujewa

Aiza Gazujewa, znana również jako Aizan, Elza, Luisa lub Luiza (ur. 14 marca 1984, zm. 29 listopada 2001 w Urus-Martan) była Czeczenką i pierwszą czeczeńską szahidką, która przeprowadziła samobójczy zamach bombowy.

W trakcie wojny Aiza straciła męża, którego była żoną przez zaledwie dwa miesiące, a także dwóch braci i kuzyna. Jeden z jej braci, który stracił obie nogi w wyniku wybuchu miny podczas I wojny czeczeńskiej, został zastrzelony bez przyczyny przez rosyjskiego żołnierza w pobliżu jej rodzinnego domu.

Okoliczności zamachu

Zamach Gazujewej prawdopodobnie miał charakter spontaniczny i nie był skonsultowany z czeczeńskimi separatystami. Jej celem był generał major Gajdar Gadżijew, dowódca okręgu wojskowego Urus-Martan w Czeczenii, którego obwiniała za śmierć swojego męża. Gadżijew dowodził oddziałami, które były znane z wyjątkowego okrucieństwa wobec czeczeńskich cywilów. W dniu zamachu Gazujewa podeszła do generała, który rozmawiał z grupą rosyjskich żołnierzy przed budynkiem komendantury wojskowej. Jej ostatnie słowa do generała brzmiały: „Poznajesz mnie?”, na co Gadżijew odpowiedział: „Nie mam czasu na rozmowę z tobą”. Po tych słowach Gazujewa zdetonowała granaty, które miała ukryte pod ubraniem. Zginęła na miejscu, a jej głowę odnaleziono kilkanaście metrów od miejsca wybuchu. Gadżijew został ciężko ranny, mimo że miał na sobie kamizelkę kuloodporną. W wyniku eksplozji stracił oczy i ramię, a zmarł z odniesionych ran 1 grudnia 2001 roku w szpitalu w Mozdoku. W zamachu zginął również jeden z żołnierzy z osobistej ochrony generała, a kolejnych dwóch zostało rannych.

Następstwa zamachu

Po zamachu miała miejsce seria represji wymierzonych w rodzinę Aizy Gazujewej oraz lokalną społeczność. Żołnierze wysadzili w powietrze domy rodziców zamachowczyni, a także zniszczyli wszystkie okoliczne budynki. W wyniku zamachu w mieście zatrzymano 72 osoby, z których część nigdy nie została odnaleziona. Dzień po zamachu w wiosce Ałkchan-Jurt zatrzymano kilka osób, z których niektóre zostały zamordowane.