Aix
Rodzaj ptaków z podrodziny kaczek w obrębie rodziny kaczkowatych (Anatidae).
Rozmieszczenie geograficzne
Rodzaj obejmuje gatunki, które naturalnie występują w Ameryce Północnej oraz Azji. Na terenie Europy spotyka się ptaki wprowadzone, które są uciekinierami z hodowli oraz ich potomkami.
Morfologia
Długość ciała wynosi od 41 do 54 cm, a rozpiętość skrzydeł wynosi od 68 do 74 cm. Masa ciała samców waha się od 544 do 862 g, natomiast samic – od 428 do 862 g.
Systematyka
Rodzaj został zdefiniowany w 1828 roku przez zoologa Friedricha Boie w artykule poświęconym nowym rodzajom ptaków, opublikowanym w czasopiśmie Isis von Oken. Gatunkiem typowym, według późniejszego oznaczenia, jest karolinka (A. sponsa).
Etymologia
Aix: z greckiego αιξ aix, αιγος aigos oznaczającego ‘duży, płetwonogi ptak’, wspomnianego przez Arystotelesa, którego tożsamość wciąż nie została ustalona, ale przypuszcza się, że może to być mała gęś lub duża kaczka. Zgodnie z Gessnerem (1555), Aldrovandim (1599–1603) i innymi autorami, nazwa ta była również używana dla czajek z rodzaju Vanellus (por. αιξ aix, αιγος aigos ‘koza’).
Dendronessa: z greckiego δενδρον dendron ‘drzewo’; νησσα nēssa ‘kaczka’. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Anas galericulata Linnaeus, 1758.
Lampronessa: z greckiego λαμπρος lampros ‘jasny, promienny’; νησσα nēssa ‘kaczka’. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Anas sponsa Linnaeus, 1758.
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki:
- Aix galericulata (Linnaeus, 1758) – mandarynka
- Aix sponsa (Linnaeus, 1758) – karolinka
Przypisy
Bibliografia
T.C. Eyton: A monograph on the anatidae or duck tribe. London: Longman, Orme, Brown, Green, & Longman, 1838, s. 1–183. (ang.).
The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).