Aix-en-Provence

Aix-en-Provence

Aix-en-Provence (wymowa: eks ã prowạ̃:s; oksyt. Ais de Provença) to miasto oraz gmina we Francji, zlokalizowana w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Delta Rodanu. Miasto leży w dolinie rzeki Arc, około 25 km na północ od Marsylii.

Demografia

Na podstawie danych z 2018 roku, gmina liczyła 146 282 mieszkańców, a gęstość zaludnienia wynosiła 786 osób/km². Wśród 963 gmin regionu Prowansja-Alpy-Lazurowe, Aix-en-Provence zajmuje 4. miejsce pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni plasuje się na 7. pozycji.

Historia

Aix, znane również jako Aquae Sextiae, zostało założone w 122 p.n.e. przez rzymskiego konsula Sekstiusza Kalwina jako kolonia weteranów jego armii. Nazwa miasta pochodzi od imienia konsula, które zostało nadane okolicznym źródłom. W 102 p.n.e. Mariusz pokonał w rejonie miasta Cymbrów i Teutonów. W IV wieku Aix stało się stolicą prowincji Narbonensis Secunda. W 477 roku miasto zostało przejęte przez Wizygotów, a w następnym stuleciu było wielokrotnie plądrowane przez Franków i Longobardów. W 731 roku miasto dostało się w ręce Saracenów. W średniowieczu Aix, jako stolica hrabstwa Prowansji, przeżywało rozkwit po XII wieku, stając się centrum artystycznym i naukowym pod rządami Aragonii i Andegawenii. W 1487 roku miasto przeszło do korony Francji, a w 1501 roku król Ludwik XII ustanowił tam parlament Prowansji, który funkcjonował aż do 1789 roku. W XVII i XVIII wieku Aix było siedzibą władz Prowansji. Pod koniec panowania Franciszka I miały miejsce prześladowania protestantów, w wyniku których sąd w Aix-en-Provence nakazał zniszczenie 20 wsi w Alpach prowansalskich, gdzie osiedlali się zwolennicy waldensów.

Zabytki

Wśród zabytków wyróżnia się katedra, której budowę rozpoczęto w V wieku, a zakończono dopiero w XVIII wieku, z głównymi pracami w XII i XIII wieku. Warto zwrócić uwagę na XVI-wieczne rzeźbione drzwi z drewna orzechowego, autorstwa J. Guiramanda, oraz tryptyk Ołtarz krzewu gorejącego namalowany przez Nicolasa Fromenta w XV wieku. Do kościoła przylega XI-wieczny krużganek od strony południowej. Warto również wspomnieć o Place d’Albertas, ukończonym w 1745 roku, zaprojektowanym przez Laurenta oraz Georgesa Vallonów, oraz o parafialnym kościele Ducha Świętego z 1726 roku.

Kultura

Aix jest ważnym ośrodkiem edukacyjnym, będąc siedzibą wydziałów prawa i literatury uniwersytetu Aix-Marseille. Dzielnica, w której mieszczą się szkoły i budynki uniwersytetu, porównywana jest do Dzielnicy Łacińskiej w Paryżu. Od 1948 roku w Aix odbywa się coroczny międzynarodowy festiwal muzyczny. Miasto jest również znane jako miejsce urodzenia i pracy malarza Paula Cézanne’a, w którym znajduje się muzeum poświęcone temu artyście.

Gospodarka

Aix-en-Provence jest ośrodkiem przemysłu ceramicznego, komputerowego, poligraficznego oraz przetwórstwa oliwek.

Komunikacja

Miasto pełni rolę ważnego węzła komunikacyjnego, z autostradami prowadzącymi do Awinionu, Marsylii i Cannes, a także z portem lotniczym. W Aix znajduje się stacja kolejowa Gare d’Aix-en-Provence.

Miasta partnerskie

• Bath, Wielka Brytania
• Kartagina, Tunezja
• Coimbra, Portugalia
• Grenada, Hiszpania
• Perugia, Włochy
• Tybinga, Niemcy
• Aszkelon, Izrael
• Filadelfia, Stany Zjednoczone
• Baton Rouge, Stany Zjednoczone
• Coral Gables, Stany Zjednoczone
• Kumamoto, Japonia
• Wadżda, Maroko
• Baalbek, Liban
• Bamako, Mali
• Pecz, Węgry

Ludzie związani z Aix-en-Provence

Przypisy

Bibliografia

Baedeker – Francja. Wyd. I. Bielsko-Biała: Pascal sp. z o.o., 2008, s. 195-198. ISBN 978-3-8297-6493-3.

Linki zewnętrzne

Źródło danych: Francuski urząd statystyczny.