Aivars Endziņš

Aivars Endziņš (ur. 8 grudnia 1940 w Rydze, zm. 21 listopada 2023) był łotewskim prawnikiem, posłem do Rady Najwyższej oraz Sejmu Republiki Łotewskiej w latach 1990–1996, a także przewodniczącym Sądu Konstytucyjnego Łotwy w latach 2000–2007. W 2007 roku kandydował na urząd prezydenta kraju.

Życiorys

Endziņš urodził się w rodzinie łotewskiego wojskowego. W 1968 roku ukończył studia na Wydziale Prawa i Ekonomii Łotewskiego Uniwersytetu Państwowego, a następnie podjął studia aspiranckie na Uniwersytecie Moskiewskim, gdzie uzyskał tytuł naukowy kandydata nauk prawnych. Od 1980 roku nosił tytuł docenta. Zdobywał doświadczenie naukowe w Sądzie Najwyższym USA, Narodowym Centrum Prawa w Williamsburgu oraz Francuskiej Radzie Konstytucyjnej.

W latach 1972–1990 pracował w Łotewskim Uniwersytecie Państwowym, a później także w Łotewskiej Akademii Policyjnej. Był członkiem KPZR, pełnił m.in. funkcję sekretarza Komitetu Uczelnianego w LVU w latach 1988–1990. W 1990 roku został wybrany do Rady Najwyższej Łotewskiej SRR jako przedstawiciel Łotewskiego Frontu Ludowego, przewodząc Komisji Prawodawczej i będąc członkiem Prezydium Rady. Brał udział w tworzeniu projektu Deklaracji o Odnowieniu Niepodległości Republiki Łotewskiej, która została ogłoszona 4 maja 1990 roku. Był także członkiem Zgromadzenia Bałtyckiego oraz Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.

W 1993 roku uzyskał mandat posła V kadencji z ramienia Łotewskiej Drogi (wcześniej przez krótki czas był członkiem LSDSP). Przewodniczył Komisji Prawnej, a następnie pełnił funkcję wiceprzewodniczącego tej komisji w VI kadencji Sejmu (1995–1996). W 1996 roku został wybrany na sędziego Sądu Konstytucyjnego Łotwy, a w 2000 objął urząd przewodniczącego, którym kierował do 2007 roku. W wyborach w 2007 roku był kandydatem Centrum Zgody na urząd prezydenta Łotwy. Choć uzyskał wsparcie Nowej Ery oraz PCTVL, przegrał drugą turę głosowania, po ujawnieniu informacji o swojej komunistycznej przeszłości.

Endziņš był autorem ponad 40 publikacji z zakresu prawa. Otrzymał Order Trzech Gwiazd III klasy oraz tytuł Wielkiego Oficera (Grande Ufficiale) Orderu Gwiazdy Włoch.