Aiud

Aiud (węg. Nagyenyed, niem. Straßburg am Mieresch) to miasto położone w środkowej Rumunii, w okręgu Alba, w południowej części Siedmiogrodu. Liczy 22 876 mieszkańców według danych z 2011 roku. Jest to drugie co do wielkości miasto w tym okręgu.

Gospodarka

W Aiudzie rozwinęły się różne gałęzie przemysłu, w tym spożywczy, drzewny, metalowy, materiałów budowlanych oraz odzieżowy. Miasto pełni również funkcję ośrodka rzemiosła i winiarstwa.

Historia

W XIII wieku na tych terenach osiedlili się siedmiogrodzcy Sasi, zakładając osadę, która została po raz pierwszy wspomniana w 1293 roku. W średniowiecznych dokumentach występuje pod węgierską nazwą Enietten lub Engeten (w dialekcie saksońskim także Angeten lub Anjet). Później pojawia się również współczesna niemiecka nazwa Straßburg. W czasie siedmiogrodzkiego powstania chłopskiego (rum. Răscoala de la Bobâlna, Powstanie Bobâlna), które miało miejsce w latach 1437-1438 i było prowadzone przez Antala Nagy z Budy, Aiud zostało zajęte przez rebeliantów. W okresie reformacji w XVI wieku, kalwinizm zyskał zwolenników wśród dotychczas katolickich mieszkańców Aiudu, podczas gdy Sasi z innych regionów Siedmiogrodu niemal jednogłośnie przeszli na luteranizm. Aiud stało się jednym z centrów kalwinizmu w Siedmiogrodzie, który rozprzestrzenił się głównie wśród ludności węgierskiej. Zreformowani Sasi z Aiud utrzymywali bliskie kontakty ze swoimi węgierskimi współwyznawcami, co prowadziło do ich etnicznego i językowego madziaryzowania. Liceum kalwińskie, założone w 1622 roku przez księcia Gábora Bethlena w Karlsburgu/Alba Iulia, zostało przeniesione do Aiud/Strasburg w 1662 roku przez księcia Michała I Apafiego.