Aitutaki

Aitutaki – Atol w Południowych Wyspach Cooka

Aitutaki (znany również jako Araura) to atol, który należy do Południowych Wysp Cooka i jest administracyjnie częścią terytorium zależnego Nowej Zelandii. Atol ten stanowi także jednostkę administracyjną o tej samej nazwie.

Powierzchnia atolu wynosi 18,3 km², a według danych z 2016 roku, zamieszkuje go 1941 mieszkańców. Atol składa się z 28 wysp i wysepek, z których Aitutaki jest najważniejsza i jedyną zamieszkaną. Najwyższym punktem atolu jest Maungapu, który wznosi się na 124 m n.p.m.. Na głównej wyspie znajduje się niewielkie lotnisko z dwoma pasami, będące pozostałością po militarnych instalacjach z czasów II wojny światowej. Głównym miejscem zaopatrzenia i handlu na atolu jest mały port w Arutandze. Z uwagi na niebezpieczeństwo związane z otaczającymi atol rafami koralowymi, statek zaopatrzeniowy rzuca kotwicę przed barierą koralową, a towar jest przeładowywany na mniejsze łodzie. Na atolu funkcjonuje również Port lotniczy Aitutaki. W pobliżu lotniska, na drugiej stronie wyspy, znajduje się duży hotel turystyczny Pacific Resort Aitutaki. Wzdłuż wybrzeża, od hotelu do Arutangi, znajduje się szereg niewielkich miejsc usługowych prowadzonych przez lokalną ludność, w tym bungalowy. Ta część wyspy charakteryzuje się piękną piaszczystą plażą, natomiast przeciwległe wybrzeże zajmują lokalne wioski i tereny upraw rolniczych. Wybrzeże w tym rejonie jest bagniste i nie jest zagospodarowane turystycznie. Największą budowlą na wyspie, poza wspomnianym hotelem, jest protestancki kościół Zionu, z dzwonnicą dominującą nad Arutangą, zbudowany jeszcze w czasach kolonialnych.

Atol jest podzielony na 8 dystryktów, które z kolei dzielą się na 19 wsi (tapere). Stolicą atolu jest osada Arutanga. Spośród małych wysp otaczających atol, tylko trzy są samodzielnymi wyspami wulkanicznymi: Aitutaki, Rapota i Moturakau. Pozostałe wyspy to fragmenty „ogona” laguny i mają pochodzenie koralowe. Takie niezamieszkane, płaskie wyspy w całej Polinezji określane są mianem motu i często służą jako plantacje kokosów lub miejsca do dziennego wypoczynku.

Atol został odkryty w 1789 roku, a od 1888 roku wraz z innymi wyspami archipelagu, znajduje się pod brytyjskim protektoratem, który od 1891 roku nosił nazwę Cook Islands Federation. W 1901 roku atol, jak i całe Wyspy Cooka, został przekazany Nowej Zelandii.

Demografia

Liczba ludności zamieszkującej atol Aitutaki:

Od połowy XX wieku, pomimo wysokiego przyrostu naturalnego, populacja atolu wykazuje tendencję spadkową. Głównym powodem tej sytuacji jest emigracja zarobkowa na największą i najludniejszą z Wysp Cooka, Rarotongę, oraz do Nowej Zelandii.