Airspeed AS.39 Fleet Shadower

Airspeed AS.39 Fleet Shadower to brytyjski, pokładowy samolot patrolowy, który był pierwszą czterosilnikową konstrukcją zaprojektowaną do operacji z pokładów lotniskowców. Po zbudowaniu dwóch prototypów przez firmę Airspeed Limited, projekt nie został rozwinięty, a cały program budowy został anulowany jeszcze przed zakończeniem II wojny światowej.

Historia

Głównym celem powstania tego samolotu była potrzeba, aby Royal Navy dysponowała maszyną zdolną do długotrwałej obserwacji okrętów przeciwnika. Flota określiła swoje wymagania techniczne w dokumencie Operational Requirement OR.52 (specyfikacja techniczna nr S.23/37 wydana przez Air Ministry). Nowy samolot miał charakteryzować się zdolnością do operowania z pokładów lotniskowców, długim czasem lotu, niską prędkością przelotową, cichą pracą silników oraz dobrą widocznością dla załogi. Specyfikacja ta stała się podstawą prac dla pięciu wytwórni lotniczych: Percival, General Aircraft, Fairey, Short Bros i Airspeed. Mimo zainteresowania pięciu firm, powstały jedynie dwa prototypy. 15 listopada 1938 roku zawarto umowę na budowę dwóch prototypów z firmami General Aircraft oraz Airspeed. General Aircraft zbudował model GAL.38 Fleet Shadower, a Airspeed stworzył swój AS.39. Konstruktorzy z Airspeed skorzystali z doświadczeń amerykańskiej firmy Crouch-Bolas Aircraft Corp, która opracowała dwusilnikowy samolot Crouch-Bolas Dragon Fly, zdolny do lotów z niewielkimi prędkościami. Umożliwiono to dzięki zastosowaniu zjawiska optymalnego rozkładu siły nośnej na płacie, którego powierzchnia była opływana przez strumienie powietrza z wirników. 17 października 1940 roku (niektóre źródła podają 18 października) miało miejsce pierwsze wyjście w powietrze nowego samolotu (o numerze N1323) w Portsmouth, pilotowanego przez Georga Erringtona. Niestety, samolot okazał się mieć problemy z utrzymaniem stabilności podłużnej oraz zbyt niską prędkość wznoszenia. 17 lutego 1941 roku marynarka zdecydowała się na anulowanie całego programu, a oba prototypy, z których drugi (o numerze N1324) nie został w pełni ukończony, zostały zniszczone. Decyzja ta była podyktowana nie tylko problemami technicznymi z nową konstrukcją, ale także rozwojem urządzeń radarowych, które były instalowane na pokładach okrętów oraz w nowych samolotach, takich jak patrolowe wersje amerykańskiego bombowca Consolidated B-24 Liberator, które były znacznie prostsze i łatwiejsze w obsłudze.

Konstrukcja

Samolot był górnopłatem z zastrzałami o mieszanej konstrukcji metalowo-drewnianej. W celu umożliwienia bazowania na pokładach lotniskowców, skrzydła były składane do tyłu wraz z silnikami. Płaty były wyposażone w klapy, klapolotki oraz skrzela. Napęd stanowiły cztery silniki gwiazdowe o siedmiu cylindrach, chłodzone powietrzem, które napędzały dwułopatowe, drewniane śmigła o średnicy 2,4 metra. Podwozie było stałe, dwukołowe z kółkiem ogonowym. Samolot nie był uzbrojony. W skład załogi wchodził pilot, radiooperator oraz obserwator.