Airspeed AS.1 Tern

Airspeed AS.1 Tern to brytyjski szybowiec z lat 30. XX wieku, który był pierwszym projektem lotniczym zrealizowanym przez nowo powstałą firmę Airspeed. Tern, co w tłumaczeniu oznacza „rybitwa”, był niezwykle nowoczesną i udaną konstrukcją, przewyższającą inne brytyjskie szybowce z tamtego okresu. Zbudowano jedynie dwa egzemplarze tego modelu.

Historia

Firma Airspeed została założona 13 marca 1931 roku przez Nevile’a Shute’a Norway i Alfreda Hessella Tiltmana. Już przed formalnym powstaniem przedsiębiorstwa, rozpoczęli oni prace nad swoim pierwszym samolotem. Po założeniu firmy nie mieli jednak wystarczających środków finansowych na kontynuowanie tych prac, co skłoniło ich do decyzji, aby pierwszym projektem został szybowiec. W tamtym czasie szybownictwo zyskiwało na popularności w Wielkiej Brytanii, a podczas spotkania rady dyrektorów postanowiono zaprojektować szybowiec, który mógłby dorównać niemieckim konstrukcjom. Uważano, że w rozwijającym się rynku brytyjskim można by sprzedać przynajmniej 40 szybowców rocznie w cenie od 110 do 125 funtów.

Ostatecznie zaprojektowany szybowiec okazał się bardzo nowoczesny i znacznie lepszy od innych brytyjskich konstrukcji z tamtego okresu.

Pierwsze testy miały miejsce na lotnisku w Sherburn-in-Elmet na początku sierpnia 1931 roku, gdzie za sterami holowanego przez samochód szybowca zasiadał Nevile Norway. Następne, wolne loty odbyły się w rejonach Thirska, Ravenscar i Ingleby Greenhow, gdzie szybowiec był pilotowany przez niemieckiego instruktora oraz szefa klubu szybowcowego Scarborough Gliding Club, Carliego Magersuppe. 24 sierpnia Magersuppe ustanowił ówczesny brytyjski rekord długości lotu, pokonując w linii prostej 8,3 mili w czasie 33 minut (łącznie, w trakcie wznoszenia, szybowiec pokonał około 16 mil). W późniejszym czasie na Ternie ustanowiono również brytyjski rekord pułapu wynoszący 800 stóp.

Pomimo ambitnych planów, zbudowano łącznie tylko trzy szybowce. Pierwszy z nich został nabyty przez London Gliding Club (zarejestrowany jako BGA0190), a po wojnie odkupił go w 1947 roku prywatny właściciel, który odbudował go, zmieniając kadłub i dodając wznios do skrzydeł. Drugi szybowiec, początkowo używany przez Southdown Club, najpierw trafił do klubu szybowcowego w Lulsgate Bottom w Bristolu, a później został przekazany grupie szybowcowej RAF-u.

Tern był promowany jako „najłatwiejszy szybowiec do złożenia i rozłożenia, jaki kiedykolwiek wyprodukowano”. Części na trzeci szybowiec oferowano na sprzedaż za 248 funtów, jednak dalsze losy tego niezrealizowanego szybowca są nieznane.

Pod kątem finansowym, szybowiec nie przyniósł sukcesu i firma poniosła straty związane z jego produkcją, aczkolwiek przyczynił się do promocji marki, zwiększając jej rozpoznawalność i zachęcając inwestorów do dalszych działań.

Opis konstrukcji

Airspeed AS.1 Tern to szybowiec o drewnianej konstrukcji, pokryty płótnem i sklejką. Do budowy kadłuba wykorzystano świerk, a jako poszycie zastosowano trójwarstwową sklejkę lotniczą oraz płótno.

Szybowiec charakteryzował się prostymi, dwu-dźwigarowymi, wolnonośnymi skrzydłami bez wzniosu, o lekko zbieżnych krawędziach. Krawędź natarcia skrzydła pokryta była sklejką, która jednak nie miała funkcji konstrukcyjnej, a jedynie nadawała kształt. Skrzydła składały się z trzech części: 5-stopowa (1,5 m) część była na stałe przymocowana do kadłuba, a dwie zewnętrzne części mocowane były przy pomocy dwóch sworzni. Szybowiec mógł być złożony lub rozłożony przez trzy osoby w około dziesięć minut.

Kadłub miał zmienny przekrój, przypominający spłaszczony sześciokąt, zwężający się ku dołowi. Boczne i dolne części kadłuba były pokryte sklejką, podczas gdy górna część była pokryta płótnem. Szybowiec dysponował dużym, szerokim i głębokim kokpitem, co zapewniało komfort pilotowi.

Długość szybowca wynosiła 7,45 metra, a rozpiętość skrzydeł wynosiła 15,2 metra. Powierzchnia nośna wynosiła 18,7 metra kwadratowego, a obciążenie powierzchni skrzydeł osiągało do 9,8 kilogramów na metr kwadratowy. Wydłużenie płata wynosiło 12,44. Masa własna szybowca wynosiła około 100 kilogramów, a maksymalna masa startowa wynosiła do 181 kilogramów. Szybowiec mógł być holowany z maksymalną prędkością wynoszącą 112 km/h, a jego prędkość przelotowa wynosiła około 55-65 km/h, natomiast prędkość minimalna to około 40 km/h. Doskonałość aerodynamiczna wynosiła około 20.