Airbus LOUT (Low Observable UAV Technology) to bezzałogowe stanowisko testowe o obniżonym prawdopodobieństwie wykrycia, zaprojektowane i zbudowane przez Airbus Defence and Space na zlecenie niemieckiego rządu.
Historia
Projekt LOUT został ujawniony 5 listopada 2019 roku podczas spotkania prasowego Airbus w Manching. Inicjatywa ta jest wynikiem programu badawczo-demonstracyjnego, który ma na celu przetestowanie w warunkach laboratoryjnych technologii redukujących możliwości wykrycia statków powietrznych przez różnorodne środki rozpoznania, obejmujące zarówno systemy radarowe, jak i optyczne. Finansowanie projektu zapewniło niemieckie Federalne Ministerstwo Obrony. Prace koncepcyjne rozpoczęły się w 2007 roku, a pierwszym krokiem było określenie odpowiedniej konfiguracji płatowca. Prace te prowadzone były w ośrodkach Airbusa w Bremie oraz Manching, w oparciu o system skunk works, mający na celu stworzenie optymalnych warunków do pracy oraz minimalizację ryzyka przedwczesnego ujawnienia wyników. Po przetestowaniu modeli 2D oraz 3D, zdecydowano, że najlepiej spełniającą wymagania projektu konstrukcją będzie latające skrzydło w układzie diamentu z wybrzuszeniem w centralnej części, które pomieści silnik. Po zatwierdzeniu tej konfiguracji, przeprowadzono symulacje w celu oceny konstrukcji pod kątem skutecznej powierzchni odbicia radiolokacyjnego (SPO).
Rezultatem prac było zbudowanie pomniejszonego modelu demonstratora technologii, który posłużył do badań laboratoryjnych weryfikujących przyjęte rozwiązania. Choć demonstrator posiada osłonę kabiny pilota, Airbus podkreśla, że docelowy projekt ma być samolotem bezzałogowym. Kabina została stworzona jedynie w celu zbadania właściwości materiałów przezroczystych używanych w produkcji takich osłon. Z niepotwierdzonych informacji wynika, że przyszła maszyna może być napędzana poddźwiękowym, pojedynczym silnikiem nieujawnionego typu (niektóre źródła wskazują na dwa silniki). Dwa wloty powietrza do silnika/silników usytuowane będą na górnej powierzchni skrzydła w jego środkowej części, a ich kształt oraz konstrukcja mają zmniejszać skuteczną powierzchnię odbicia radiolokacyjnego. Z kolei pojedynczy wylot spalinowy ma mieć płaski kształt, osłonięty od dołu przez skrzydło, co pozwoli na redukcję sygnatury cieplnej samolotu. Możliwe, że zastosowane zostaną także systemy schładzające gazy wylotowe przed ich wydostaniem się z dyszy, co ma na celu ograniczenie widma maszyny w podczerwieni. Airbus wskazuje, że badano działanie układów chłodzących nie tylko dla gazów silnikowych, ale także dla elementów strukturalnych płatowca, aby kontrolować ich sygnaturę termiczną. Kontrola temperatury gazów wylotowych była prowadzona równolegle z badaniami układów wektorowania ciągu silnika.
W 2010 roku Airbus podpisał porozumienie z niemieckim Federalnym Ministerstwem Obrony, które określiło zakres dalszych prac oraz sposób ich finansowania. W wyniku tego porozumienia podjęto decyzję o budowie naziemnego stanowiska badawczego – LOUT, które ma umożliwić prace nad technologiami redukcji widma w podczerwieni, sygnatury akustycznej oraz zmniejszenia SPO. Budowę LOUT rozpoczęto w 2014 roku po wyborze materiałów do budowy. Gotowy demonstrator przeszedł szereg prób w komorze anechoicznej. W zakresie obniżenia SOP przeprowadzono badania materiałów konstrukcyjnych użytych do budowy płatowca. Według Airbusa, zastosowane rozwiązania pozwalają na ograniczenie wykrywalności płatowca przez radary operujące w szerokim zakresie emisji elektromagnetycznej, od VHF do pasma Ka, oraz przez urządzenia detekcyjne w bardzo niskich zakresach częstotliwości elektromagnetycznej. Demonstrator LOUT umożliwił także badania własnej emisji elektromagnetycznej urządzeń i awioniki znajdujących się na pokładzie. W ramach LOUT przetestowano działanie systemów walki elektronicznej oraz trudnodetekcyjnych systemów łączności, a także anten z aktywnym skanowaniem elektronicznym i pokładowych sensorów, które mają być trudne do wykrycia przez środki rozpoznania.
Docelowy model ma być wyposażony w chowane podwozie oraz wewnętrzną komorę na uzbrojenie. Na opublikowanych zdjęciach płatowca LOUT brakuje klasycznych powierzchni sterowych. Nie jest jasne, czy ich brak wynika z niewskazania potrzeby badania ich funkcjonowania, czy też z wyboru innych, alternatywnych metod sterowania. Możliwe, że zastosowany zostanie system aktywnej kontroli przepływu powietrza wzdłuż powierzchni płatowca. Ostateczna wersja samolotu ma służyć głównie do zwalczania obrony przeciwlotniczej.
Status projektu pozostaje niejasny. Brak jest informacji, czy prace nad demonstratorem LOUT przejdą w fazę budowy docelowej konstrukcji. Niezależnie od przyszłości projektu, uzyskane wyniki mogą być wykorzystane w rozwijaniu nowego europejskiego systemu bojowego Future Combat Air System, którego istotnym elementem będą nowe bezzałogowe aparaty latające wspierające załogowe platformy.
Przypisy
Bibliografia
Michał Gaizler, LOUT „czarny” projekt Airbusa, „Nowa Technika Wojskowa”, nr 1 (2020), s. 72–74, ISSN 1230-1655.