Airborne Museum

Airborne Muzeum „Hartenstein”

Airborne Muzeum „Hartenstein” to instytucja muzealna znajdująca się w Oosterbeek (Holandia), która ma na celu upamiętnienie bitwy o Arnhem.

Siedziba muzeum mieści się w byłej kwaterze głównej brytyjskich wojsk uczestniczących w bitwie. Dzięki bogatej kolekcji autentycznej broni, umundurowania, wyposażenia, a także wywiadów, zdjęć i filmów, muzeum przedstawia obraz Bitwy o Arnhem, która miała miejsce we wrześniu 1944 roku.

Oprócz eksponatów, muzeum oferuje także wielokrotnie nagradzaną Airborne Experience, która pozwala zwiedzającym poczuć się jak uczestnicy bitwy. Muzeum nie ogranicza się jedynie do ukazania wydarzeń z perspektywy aliantów, ale także przedstawia je oczami niemieckich żołnierzy oraz ludności cywilnej.

Misja

Airborne Muzeum „Hartenstein” ma na celu przedstawienie bitwy o Arnhem w jej wszystkich aspektach, oferując międzynarodowej publiczności bogate źródło wiedzy historycznej o poświęceniu żołnierzy oraz cywilów walczących o wolność.

Historia obiektu

Muzeum znajduje się w Hartenstein od 1978 roku. Już w 1728 roku wzmiankowano o „Het Rode Hert” (Czerwonym Jeleniu), oberży przy Utrechtseweg w Oosterbeek. W 1779 roku oberża została zakupiona przez J. van der Sluysa, adwokata na dworze Gelderland. Została rozebrana, a na jej miejscu wzniesiono willę o nazwie Hartenstein.

Po śmierci Van der Sluysa, willa miała wielu właścicieli. W okolicach 1865 roku uzyskała obecny kształt i układ, a dobudowano także wozownię, w której obecnie znajduje się restauracja Hartenstein@Laurie. W 1905 roku dobudowano dwa kryte tarasy. Ostatecznie w 1942 roku gmina Renkum stała się właścicielem nieruchomości i postanowiła przekształcić willę w hotel, który odegrał istotną rolę dla brytyjskich spadochroniarzy w czasie drugiej wojny światowej.

Operacja Market Garden oraz bitwa o Arnhem

Po inwazji w Normandii w czerwcu 1944 roku, wojska sprzymierzone szybko kierują się w stronę Niemiec. Tempo marszu staje się tak szybkie, że zaopatrzenie nie nadąża, co prowadzi do zastoju frontu w Belgii i Francji we wrześniu. Aby obejść Linię Zygfryda, marszałek Bernard Montgomery planuje zdobycie kilku mostów w Holandii, między Eindhoven a Arnhem, mając nadzieję na dotarcie do Zagłębia Ruhry i wejście na terytorium Niemiec. Operacja ta trwa od 17 do 26 września, jednak kończy się całkowitym fiaskiem z powodu licznych błędów.

W okolicach Arnhem ląduje około 10 000 alianckich spadochroniarzy, a kluczowym celem jest most na Renie w Arnhem, który należy zdobyć i obronić przed armią niemiecką aż do przybycia sprzymierzonych wojsk lądowych. Pułkownik John Frost dociera ze swoim drugim batalionem do mostu, gdzie przez kilka dni toczą zacięte walki z Niemcami. Niestety, większość wojsk inwazyjnych nie dociera na czas do mostu, co zmusza generała Roberta Urquharta do zainstalowania swojej kwatery głównej w hotelu „Hartenstein”. Wokół kwatery trwają intensywne walki, w których obie strony ponoszą znaczne straty. W czwartek, 21 września, drugi batalion broniący mostu zmuszony jest się wycofać. Dopiero 26 września, kiedy wszystkie pozostałe jednostki się wycofują za Ren, hotel „Hartenstein” zostaje opuszczony. Bitwa o Arnhem kończy się klęską aliantów, a budynek zostaje poważnie uszkodzony.

Muzeum

Tuż po zakończeniu wojny powstał plan utworzenia muzeum poświęconego bitwie o Arnhem. Pierwsze muzeum powstało w 1949 roku w zamku Doorwerth. Po wojnie Hartenstein znów zaczyna funkcjonować jako hotel. Wkrótce kolekcja w zamku Doorwerth staje się tak obszerna, że konieczne stają się poszukiwania nowej lokalizacji. W wyniku tego zakupiono hotel Hartenstein, a 11 maja 1978 roku Airborne Muzeum „Hartenstein” otworzyło swoje drzwi dla zwiedzających.

W 2008 roku muzeum zostało tymczasowo zamknięte w celu przeprowadzenia modernizacji. W ramach tych prac powiększono muzeum o 900 m² piwnicy oraz nową salę przyjęć. Muzeum ponownie otworzyło swoje drzwi dla zwiedzających w 2009 roku, z okazji 65. rocznicy bitwy o Arnhem. W nowej piwnicy zorganizowano wystawę Airborne Experience, która umożliwia zwiedzającym przeżycie bitwy z perspektywy żołnierzy. Airborne Experience zdobyło wiele nagród i nominacji.

Airborne Muzeum „Hartenstein” corocznie angażuje się w różne wydarzenia związane z upamiętnieniem bitwy o Arnhem. To miejsce spotkań zarówno weteranów, jak i zwykłych ludzi oraz młodzieży. Dodatkowo, muzeum jest usytuowane w pobliżu Cmentarza Wojennego Airborne, gdzie co roku odbywają się ceremonie upamiętniające to znaczące wydarzenie.

Literatura

www.airbornemuseum.nl

www.mooigelderland.nl/kasteel-doorwerth

Ed. S.L. Mayer, Encyclopedia of World War II (Feltham 1977)

C. Ryan, Een brug te ver (Bussum 1974)

H.J. Leloux i W.J.M. Duyts, In heerlijckheit en hoofdkwartier 1949-1989 (Renkum 1989)

Internet

Airborne Museum. airbornemuseum.nl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-09)].