Aine

Aine – Irlandzka Bogini Lata

Aine to irlandzka bogini związana z latem, dostatkiem oraz suwerennością. Często kojarzona jest z Midsommar oraz słońcem, a w niektórych przedstawieniach ukazywana jest jako ruda klacz. Jest córką Egobaila, siostrą Aillen i Fennen, a także uznawana jest za przodka wielu irlandzkich rodów. Jako bogini miłości oraz płodności, sprawuje kontrolę nad plonami i zwierzętami, a jej kult ma silny związek z rolnictwem.

Aine ma szczególne powiązania z hrabstwem Limerick. Wzgórze Knockainey, noszące jej imię (po irlandzku: Cnoc Áine, „Wzgórze Aine”), było miejscem obrzędów na jej cześć, które odbywały się jeszcze w 1879 roku. Jest również związana z innymi miejscami, takimi jak: Toberanna w hrabstwie Tyrone, Dunany w hrabstwie Louth, Lissan w hrabstwie Londonderry oraz Cnoc Áine koło Teelin w hrabstwie Donegal.

W Mitologii Irlandzkiej

Ailill Aulom

Wczesne opowieści wiążą ją z na wpół mitycznym królem Munsteru, Ailill Aulomem, który ją zgwałcił, co zakończyło się odgryzieniem mu ucha przez Aine. Dzięki temu Ailill zyskał przydomek „Nagie Ucho” (Olomm). Zgodnie z prawem staroirlandzkim, tylko „nieskalana” osoba mogła rządzić; raniąc go, Aine uczyniła go niezdolnym do sprawowania władzy. Jako symbol suwerenności, mogła zarówno przyznawać, jak i odbierać mężczyznom prawo do rządzenia. Potomkowie Auloma, znani jako Eóganachta, uznają Aine za swoją przodkinię.

Gearóid FitzGerald

W innych legendach Aine jest żoną Geralda FitzGeralda, trzeciego hrabiego Desmond, znanego również jako „Iarl Gearóid”. Zamiast ożenić się z nią za jej zgodą, postanawia ją zgwałcić (co uważa się za nawiązanie do historii o Ailill Aulom), co skutkuje zemstą Aine, która zamienia go w gęś, zabijając go lub robiąc jedno i drugie. Ród FitzGerald twierdzi, że jest spokrewniony z Aine; mimo normańskiego pochodzenia klanu, stali się znani z dążenia do bycia „bardziej irlandzkimi niż sami Irlandczycy” (irl. Níos Gaelaí ná na Gaeil féin).

W innym wariancie opowieści Aine zostaje zgwałcona przez ojca Geralda, hrabiego Desmond, który jest świadkiem, jak Aine czesze włosy podczas kąpieli w rzece. Hrabia zdobywa jej płaszcz, który jest jedynym sposobem na kontrolowanie jej, a następnie ją zgwałca. Gerald FitzGerald jest wynikiem ich związku, wykazującym pewne magiczne zdolności; potrafi drastycznie zmieniać rozmiar (kurczy się, aby zmieścić się w butelce) oraz przemieniać się w gęś, co robi w Lough Gur w pobliżu Cnoc Áine. Po śmierci ojca Geralda, Aine i Gerald dziedziczą jego ziemie. Aine zaczarowuje zbocze wzgórza Cnoc Áine, sprawiając, że w ciągu jednej nocy cudownie wyrasta tam groch. W niektórych wersjach historii Gerald jest królem Sídhfir, przywiązanym do słupa w Loch Guirr, który według przepowiedni Munster wkrótce wynurzy się z Lochu na czarnym rumaku z białą twarzą, aby wziąć udział w ostatecznej wojnie.

Manannán mac Lir

W innych wersjach legendy Aine jest żoną lub córką boga morza, Manannána mac Lira.

Święta

Na jej cześć obchodzono święto w okolicy przesilenia letniego, Midsommar. W hrabstwie Limerick znana jest jako Królowa Wróżek. W wigilię św. Jana mężczyźni gromadzili się na Cnoc Áine, gdzie ponoć mieszkała, i zapalali clíary — pęczki słomy i siana przywiązane do tyczek — które były niesione w procesji na szczyt wzgórza. Następnie mężczyźni biegali z clíarami przez swoje pola i wśród bydła, aby zapewnić szczęście na resztę roku.

O Aine mówi się, że jest „kobietą o najpiękniejszym sercu, jaka kiedykolwiek żyła”, a wiązówka błotna, znana również jako „królowa łąk”, jest uznawana za jej roślinę.

Pokrewne Boginie

Aine bywa czasami błędnie utożsamiana z Danu, ponieważ jej imię wykazuje pozorne podobieństwo do Anu.

Przypisy

Bibliografia

Dorota Nowak, Piotr Warsiński: Podręczna miniencyklopedia mitologii: Grecy, Rzymianie, Celtowie. Wyd. pierwsze. Warszawa: Wydawnictwo RTW, 2001, s. 181. ISBN 83-7294-019-3.