Aikido

Rozróżnia się suwari waza (techniki wykonywane w pozycji niskiej) oraz tachi waza (techniki wykonywane w pozycji wysokiej). Coraz bardziej zaawansowane techniki unieruchomień to ikkyo, nikyo, sankyo, jonkyo, gokyo, rokkyo. Na przykład sankyo polega na wykręcaniu ręki i mówi się, że aby wykonać sankyo na uke, trzeba najpierw wykonać to na sobie.

Czasami twierdzi się, że aikido jest sztuką walki typowo obronną, a ćwiczenie ataku nie należy do aikido. To stwierdzenie jest kontrowersyjne z historycznego punktu widzenia, ale wielu aikidoków, jeśli nie większość, koncentruje się na technikach obronnych.

Atak

Kiedy Morihei Ueshiba rozpoczął nauczanie aikido, jego uczniowie zazwyczaj mieli już wysokie umiejętności w innych sztukach walki. Z tego powodu ataki nie są centralnym punktem treningów aikido. Uczniowie poznają różne ataki, z których wykonują techniki aikido. Choć przeważnie nie są one intensywnie ćwiczone, dobry atak jest kluczowy do nauki prawidłowego i efektywnego wykonania techniki. Atak powinien być zdecydowanym uderzeniem lub neutralnym chwytem: ani pchnięciem, ani ciągnięciem (w aikido określa się to jako „uczciwy” atak). Szybkość ataku może znacznie różnić się w zależności od zaawansowania osoby wykonującej technikę. Bez względu na szybkość ataku, intencja uderzenia lub kontrolowania (poprzez chwyt) powinna być taka sama.

W trakcie treningów aikido stosuje się różne stylizowane uderzenia i chwyty. Najbardziej znane to:

• shomen uchi – pionowe cięcie w głowę,
• tsuki – uderzenie w brzuch,
• yokomen uchi – ukośne cięcie w bok głowy lub szyję,
• chudan-tsuki – cios prosty w brzuch,
• katate dori – uchwyt jedną ręką za przedramię,
• ushiro tekubi dori – uchwyt z tyłu jedną ręką za przedramię,
• katateryote dori lub morotedori – uchwyt dwiema rękami za przedramię,
• ryote dori – uchwyt dwiema rękami za obydwa przedramiona,
• ushiro ryote dori – uchwyt z tyłu dwiema rękami za obydwa przedramiona,
• hiji dori – uchwyt dwiema rękami za łokcie,
• kata dori – uchwyt jedną ręką za ramię,
• ryokata dori – uchwyt dwiema rękami za obydwa ramiona,
• ushiro ryokata dori – uchwyt z tyłu dwiema rękami za obydwa ramiona,
• eri dori – uchwyt za kołnierz,
• ushiro eri dori – uchwyt z tyłu za kołnierz,
• ushiro kubi shime – uchwyt z tyłu za szyję (duszenie od tyłu),
• mune dori – uchwyt za odzież w okolicy piersiowej (jedną lub dwiema rękami),
• sode dori – uchwyt za rękaw.

Zazwyczaj uchwyt za przedramię rozumie się jako uchwyt za nadgarstek, choć nie jest to regułą. Wiele uderzeń – uchi przypomina ciosy mieczem. Rzadko wykorzystuje się kopnięcia, które nie są częścią podstawowego zakresu treningów.

Większość technik aikido może być zastosowana również w odpowiedzi na atak, np. blok. Niektóre szkoły określają to jako „bazową” formę danej grupy technik. Początkujący zazwyczaj ćwiczą techniki będące odpowiedzią na uchwyt, co ułatwia naukę, ponieważ połączenie z uke jest wyraźne i silne, co pozwala na lepsze „wyczucie” mechaniki ciała i przepływu siły.

Oprócz ataków, które stanowią „pretekst” do wykonania techniki, występują także atemi – uderzenia wykonywane jako część techniki. Opinie na temat roli atemi są zróżnicowane. Dla niektórych to uderzenia w kluczowe części ciała, które zwiększają efektywność techniki, dla innych to metoda odwracania uwagi, zwłaszcza gdy są wymierzone w twarz. Na przykład, jeśli ruch odsłoniłby aikidokę na atak, może on wyprowadzić szybkie uderzenie, aby odwrócić uwagę przeciwnika lub zająć groźną kończynę. Atemi to nie tylko kopnięcia i ciosy pięścią, ale również uderzenia innymi częściami ciała, jak ramię czy bark. Niektóre rzuty mogą być wykonane dzięki wybiciu uke z równowagi lub nagłemu zastosowaniu atemi. Niektórzy mistrzowie, jak Morihiro Saito, zalecają trening atemi poprzez uderzanie w drzewo lub oponę.

Broń

Trening z bronią w aikido obejmuje zazwyczaj ćwiczenia z krótkim kijem jō, drewnianym mieczem bokken oraz nożem tantō (najczęściej drewniana imitacja). Nauka obejmuje kata z bronią oraz techniki polegające na odebraniu broni lub powstrzymaniu ataku uzbrojonego przeciwnika, co łączy treningi z bronią i bez niej. Celem ćwiczeń z bronią jest lepsza koordynacja ciała, właściwe wyczucie dystansu oraz zrozumienie logiki technik. Niektóre techniki (np. z prostym uderzeniem w korpus) wykonuje się zarówno bez broni, jak i z tantō. Wielu nauczycieli ilustruje techniki aikido za pomocą kata z bokkenem lub jō.

Wiele szkół korzysta z systemu stworzonego przez Morihiro Saito: aiki-jo i aiki-ken. Zawiera on kata z jō dla jednej osoby oraz ćwiczenia z jō i bokkenem dla dwóch osób. W niektórych stylach stosuje się kata z bokkenem, które pochodzą ze starych szkół władania mieczem. Niektórzy nauczyciele, tacy jak Mitsugi Saotome oraz Kazuo Chiba, opracowali własne systemy ćwiczeń z bronią.

Wykorzystanie aikido w różnych sytuacjach walki

Aikido sprawdza się w obronie przed uchwyceniem dłonią kończyny, ramienia lub ubrania. Posiada również techniki obrony przed duszeniem dłońmi. Mniej skuteczne jest w przypadku technik zapaśniczych: chwytów opasających i duszeń przedramieniem. Zgodnie ze strategią aikido, zaleca się unikanie takich chwytów lub wyślizgnięcie się, zwłaszcza gdy są niedomknięte. Aikido zawiera także techniki obrony w siadzie klęcznym. Słabością aikido jest brak treningu walki w parterze oraz obrony przed chwytami, gdy broniący się traci kontakt z podłożem, dlatego trening aikido często uzupełniany jest o oddzielne elementy samoobrony.

Aikido obejmuje obronę przed uderzeniami z dużego dystansu, zarówno pojedynczymi, jak i sygnalizowanymi. Strategia aikido umożliwia także obronę przed kopnięciami, chociaż rzadko ćwiczy się tego rodzaju techniki. Mniej skuteczne jest natomiast w przypadku uderzeń seryjnych.

Nie ma rzeczy zabronionych ani reguł do przestrzegania. Jedyną zasadą jest chęć zachowania zdrowia i życia drugiej osoby w stanie możliwie nienaruszonym. W aikido nie ma rywalizacji ani pychy zwycięstwa; jest to raczej studium ruchu i przestrzeni.

Ataki mogą być różnorodne: zaczynając od uchwytów, przez ataki proste (np. men uchi), a następnie łączone (np. kata dori men uchi). Potem występują serie dynamicznych i zmieniających się uderzeń lub kopnięć. Zależy to od prowadzącego zajęcia, jego umiejętności oraz znajomości budo. Ilość ćwiczących wpływa na różnorodność opinii o aikido i jego skuteczności.

Eksperci od ulicznych wersji mieszanych sztuk walki (np. Erik Paulson) integrują niektóre techniki aikido, zwłaszcza dźwignie na ramiona, łokcie i nadgarstki, w swoich systemach.

Ubiór

W trakcie treningów aikido stosuje się keikogi (czasami nazywane również aikidogi). Jest to strój treningowy, podobny do tych używanych w innych sztukach walki, zazwyczaj w kolorze białym. Krojem przypomina keikogi używane w judo, rzadziej w karate. W niektórych dojo rękawy są skracane, aby uniknąć kontuzji palców podczas technik chwytania za nadgarstek.

Elementem stroju w aikido jest hakama, szerokie plisowane spodnie, zazwyczaj czarne lub granatowe. Ich historia sięga tradycji samurajskiej, gdzie wyżej postawieni wojownicy nosili je jako element ubioru wojskowego, który często był również ich codziennym strojem. W aikido ma to znaczenie, ponieważ kryje ruchy nóg, co utrudnia przeciwnikowi przewidzenie zamiarów. Tradycyjnie hakama przysługuje posiadaczom stopni mistrzowskich (dan), jednak zasady te mogą się różnić w poszczególnych dojo, nawet w ramach tej samej organizacji. W Polskiej Federacji Aikido oraz AAI-Polska hakama może być noszona przez adeptów od stopnia 2 kyu. W Polskiej Unii Aikido hakama przysługuje wszystkim mistrzom oraz uczniom posiadającym 1 kyu z uprawnieniami instruktorskimi.

Pasy (obi) owija się dwukrotnie wokół ciała. Tradycyjnie czarny pas noszą posiadacze stopni dan, a biały pas przysługuje stopniom kyu. Niektóre dojo stosują kolorowe pasy dla odróżnienia stopni uczniowskich (inspirowane amerykańskim modelem), co ułatwia dostosowanie poziomu ćwiczących i prowadzenie treningów. Kolory pasów są wówczas takie same jak w judo: dla dzieci 14 kyu – biały pas, 13 kyu – biały pas z żółtą naszywką, 12 kyu – biały pas z brązową naszywką, 11 kyu – żółty pas, 10 kyu – pomarańczowy pas, 9 kyu – zielony pas, 8 kyu – niebieski pas, 7 kyu – brązowy pas, 6 kyu – biały pas z brązową naszywką. Dla dorosłych: 6 kyu – biały pas, 5 kyu – żółty pas, 4 kyu – pomarańczowy pas, 3 kyu – zielony pas, 2 kyu – niebieski pas, 1 kyu – brązowy pas, 1 dan – czarny pas.

Mistrzowie z wyższymi stopniami dan często noszą pod hakamą szarfę zwaną oiguri zamiast pasa.

System stopni

Aikido wykorzystuje system stopni uczniowskich kyū oraz mistrzowskich dan, typowy dla sztuk walki pochodzących z Japonii. Osoba początkująca nie ma żadnego stopnia (mo kyu). Zazwyczaj po 6 miesiącach można uzyskać najniższy stopień 12 kyu, a następnie na każdym kolejnym egzaminie (zwykle co 6 miesięcy) można zdobywać wyższe stopnie, aż do 1 dan, który jest najniższym stopniem mistrzowskim. W niektórych dojo wprowadzono stopnie 12-7 kyu, przyznawane dzieciom. Niektóre federacje wprowadziły modernizacje w systemie stopni (np. stopień 7 kyu dla dorosłych, który można zdobyć po 3 miesiącach, a następnie 6 kyu po kolejnych 3 miesiącach).

W większości przypadków zdobycie wyższego stopnia wiąże się z egzaminem praktycznym, czasem uzupełnionym o część teoretyczną. Egzamin obejmuje techniki wymagane na danym poziomie, a na wyższych stopniach także techniki z bronią, a w niektórych dojo również elementy iaidō lub kenjutsu. Egzaminujący ocenia również postawę ćwiczącego, jego stosunek do treningów oraz zaangażowanie. Często wymaga się uczestnictwa w stażach na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym.

W przypadku wyższych stopni mistrzowskich (od 3 dan) przyznanie kolejnego stopnia opiera się na wynikach w nauczaniu i propagowaniu aikido. Od poziomu 5 dan nie przeprowadza się już egzaminów praktycznych (dotyczy stopni Hombu Dojo). Najwyższym stopniem mistrzowskim w aikido jest 10 dan, którego aktualnie posiada Kyoichi Inoue sensei.

Stopnie uczniowskie zazwyczaj są przyznawane w ramach dojo, natomiast stopnie mistrzowskie (często także najwyższe stopnie uczniowskie) są formalnie przyznawane przez organizację, do której należy dane dojo. Na całym świecie najszerzej akceptowane są stopnie Hombu Dojo, nadawane przez organizacje narodowe, np. PFA, PSA oraz międzynarodowe, jak np. Birankai, zrzeszone w Aikikai.

Fizyczny i duchowy wymiar aikido

Końcówka „do” w nazwie „aikido” wskazuje na duchową ścieżkę, w przeciwieństwie do „jutsu” w „aikijutsu”, które oznacza system technik. Wiele osób dostrzega istotność tego rozróżnienia w kontekście iaidō i iaijutsu, jujutsu i judo, a także kenjutsu i kendo. Istnieje jednak opinia, że ten podział jest nienaturalny oraz historycznie nieprawidłowy. Na potwierdzenie tego drugiego poglądu przytaczany jest argument, że aikido obejmuje zarówno aspekt duchowy (do), jak i techniczny (jutsu).

Morihei Ueshiba nauczał, że pomimo znaczenia perfekcyjnego opanowania techniki, nie jest to ostateczny cel treningu. Uczył, że wartości zdobywane poprzez trening fizyczny są uniwersalne i powinny być stosowane we wszystkich aspektach życia. Powiedział kiedyś, że uczy swoich uczniów nie tego, jak poruszać nogami, lecz jak poruszać umysłem.

Wśród szkół aikido występuje znaczne zróżnicowanie w nacisku na technikę, wartości i elementy duchowe. W dużej mierze zależy to od okresu, w którym dany nauczyciel ćwiczył pod kierunkiem Ueshiby. Z biegiem lat jego styl stał się bardziej miękki, płynny i wymagał coraz mniej siły fizycznej. Po jego śmierci pojawiło się wiele interpretacji tego faktu. Niektórzy twierdzą, że był to rezultat przesunięcia jego koncentracji na duchowe aspekty sztuki, podczas gdy inni sądzą, że był to naturalny efekt coraz większej biegłości Ueshiby w wykonywaniu technik. W wyniku tych zmian wcześni uczniowie Ueshiby zazwyczaj koncentrują się na fizycznym wymiarze technik, podczas gdy uczniowie z ostatniego okresu jego życia skupiają się bardziej na wymiarze duchowym. Jednak nie jest to zasada ogólna, ponieważ konkretne podejście zależy od każdego nauczyciela. Niektórzy aikidocy postrzegają podział „fizyczne – duchowe” jako sztuczny lub nieudaną próbę kategoryzacji stylów aikido.

Przykładem stylu koncentrującego się bardziej na duchowych aspektach aikido niż jego wymiarze fizycznym jest Ki Society.

Pojęcie „ki”

Umiejętność wykorzystania swojego ki jest kluczowa do opanowania technik aikido. Ki często tłumaczy się jako „siła oddechu”, „moc”, „energia”, a czasem nawet „dusza”. Pojęcie ki jest zbieżne z chińskim qi w qigong, ale różni się od ji w taijiquan. Kiedy aikidoka mówi, że ktoś (zazwyczaj nauczyciel wysokiego stopnia) ćwiczy z dużym ki, ma na myśli, że ta osoba osiągnęła wysoki poziom harmonii w swoich technikach. Wyczucie czasu, poczucie odpowiedniego dystansu oraz koncentracja (spokój) umysłu i ciała są w tym kontekście szczególnie ważne. Większość nauczycieli lokalizuje ki w hara, które można przybliżone zdefiniować jako środek ciężkości ciała, znajdujący się w dolnej części tułowia, około pięciu centymetrów poniżej i w głąb w stosunku do pępka. W trakcie treningów ciągle przypomina się o utrzymywaniu hara (centrum), aby nie stracić ki. Nauczyciele na najwyższym poziomie zaawansowania osiągają czasami taki poziom koordynacji, że potrafią wykonywać techniki za pomocą minimalnych ruchów ciała, czasami niemal bez dotykania partnera.

W swoim podstawowym znaczeniu, ki odnosi się do pojęcia punktu ciężkości, centrum ruchu oraz centrum siły. Jednakże te centralne punkty nie muszą się sprowadzać do jednego, więc ki ukierunkowuje także aspekty biologiczne i mentalne treningu w celu uzyskania pełnej kontroli nad ruchem. Jest to również duchowy wymiar harmonii tych centralnych punktów.

Duchowa interpretacja ki zależy w dużej mierze od szkoły. W dojo zrzeszonych w Aikikai zwykle spędza się znacznie więcej czasu na treningu związanym z ki niż w dojo związanych z Yoshinkan. Znaczenie ki w aikido jest niezaprzeczalne, co potwierdza sama nazwa tej sztuki walki, która w luźnym tłumaczeniu oznacza „Droga do harmonii z ki” lub „Droga do zjednoczenia z ki”. Jednakże dokładna natura ki pozostaje przedmiotem dyskusji. Sam Morihei Ueshiba prawdopodobnie zmieniał swoje poglądy na ten temat z upływem czasu. Yoshinkan Aikido, które w dużej mierze opiera się na naukach Ueshiby sprzed II wojny światowej, zawiera zdecydowanie więcej elementów walki, odzwierciedlając postać młodszego, bardziej dynamicznego i mniej duchowego twórcy aikido. W szkołach tego nurtu ki powinno być postrzegane przez pryzmat pierwotnego chińskiego znaczenia tego słowa („oddech”), a samo aikido jako koordynację ruchu z oddechem w celu maksymalizacji siły. W miarę rozwoju poglądów Morihei Ueshiby, jego nauczanie stało się bardziej uduchowione, a wielu z jego późniejszych uczniów (prawie wszyscy znajdują się obecnie wysoko w hierarchii Aikikai) przekazuje nauki o ki z bardziej duchowej perspektywy.

Niezależnie od interpretacji, jaką uznaje dana osoba, dla każdego aikidoki jest oczywiste, że sztuki walki w szerokim zakresie korzystają z ki. Z tego powodu, oraz ze względu na częste związanie ki z sferą duchową, aikido często uznawane jest za najbardziej „uduchowioną” sztukę walki i niekiedy określane mianem „zen ruchu”.

Niektórzy sądzą, że ki jako zjawisko fizyczne nie istnieje i jest jedynie ideą używaną do nauki ducha, intencji oraz koordynacji fizycznej i psychologicznej przez odprężenie i kontrolę. Te osoby zazwyczaj unikają podkreślania filozoficznych i duchowych aspektów ki. Na przeciwnym krańcu skali znajdują się aikidocy skoncentrowani na duchowości, wierzący w fizyczne istnienie ki i możliwość przesyłania go w przestrzeni. Ci często używają pojęć takich jak „ki wszechświata” czy „rozszerzanie ki”. Choć dla osób z najbardziej skrajnymi poglądami ta dychotomia może być frustrująca, większość aikidoków o umiarkowanych poglądach uważa tę dyskusję za korzystną dla ogólnej społeczności. Każdy ma możliwość znalezienia dla siebie miejsca, wybierając nauczyciela w zależności od swoich preferencji.

Bez wątpienia aikidocy kontynuują swoje poszukiwania związane z ki. Słynne powiedzenie Morihei Ueshiby mówi, że był on taki sam jak jego uczniowie i że dopiero zaczynał swoją naukę.

Ciało

Trening aikido sprzyja ogólnej sprawności fizycznej, giętkości oraz odprężeniu. Ludzkie ciało może wykorzystywać energię na dwa sposoby. Pierwszy z nich, częsty w wielu sportach (np. kulturystyka), angażuje jedynie niektóre grupy mięśni. Niekorzystnym aspektem tego ruchu jest to, że rzadko występuje tu ruch całego ciała, co nie sprzyja koordynacji. W efekcie, mimo rosnącej wydolności i masy mięśniowej, nie ma nacisku na poprawę efektywności ich wspólnej pracy. Dodatkowo, ten typ treningu często zwiększa napięcia, zmniejsza elastyczność i obciąża stawy.

Drugi sposób wykorzystania energii można zaobserwować w tańcu lub gimnastyce. W tych aktywnościach ciało uczy się poruszać w sposób skoordynowany i rozluźniony. To właśnie ten typ treningu dominuje w aikido. Chociaż siła fizyczna jest istotna, osoba, która opanowała ten sposób ruchu, często może pokonać dużo większego lub silniejszego przeciwnika. Różnica polega na tym, że skuteczność pierwszego typu ruchu jest ograniczona masą i siłą konkretnych mięśni. W drugim przypadku, z którego korzysta aikido, siła jest związana z ruchem całego ciała. Zamiast napinać tylko kilka mięśni, aikidoka uczy się rozluźniać i poruszać centrum swojego ciała, które jest najsilniejszym punktem. Siła jest przekazywana naturalnie przez rozluźnione kończyny, które wydają się dysponować większą siłą, niż w rzeczywistości.

W związku z tym aikido rozwija ciało na wiele sposobów. Ogólna sprawność uzyskiwana jest poprzez różnorodne ćwiczenia, często włączane do treningu jako rozgrzewka. Elastyczność stawów i ścięgien rozwija się poprzez ćwiczenia rozciągające oraz same techniki. Rozluźnienie przychodzi naturalnie, ponieważ bez tego nie można skutecznie wykonywać technik. Wszystko to prowadzi do umiejętności zrównoważonego korzystania z różnych aspektów sprawności, umożliwiającej nawet niewielkiej osobie użycie energii całego ciała przeciwko napastnikowi.

Umysł

Trening aikido nie oddziela ciała od umysłu. Stan jednego wpływa na drugi. Z tego powodu, rozluźnienie ciała, które wynika z nauki aikido, przekłada się na psychiczne odprężenie. Podobnie, uzyskana pewność siebie i zdecydowanie wpływają na postawę ciała oraz ruchy. Prawdziwe zrozumienie (w aspekcie psychologicznym lub duchowym) musi znaleźć odzwierciedlenie w ciele. W przeciwnym razie, jest to jedynie racjonalizacja, która zniknie w stresującej sytuacji, a dana osoba powróci do wcześniejszych zwyczajów i wzorców.

Trening aikido wymaga od uczniów stawiania czoła konfliktom, a nie unikania ich. Dzięki temu, poprzez realne, fizyczne doświadczenie, adept aikido uczy się reagować na życiowe sytuacje w proaktywny oraz konstruktywny sposób, przełamując wzorce unikania konfliktu i strachu. Aikidoka uczy się rozpoznawać i niwelować napięcia obronne, które często prowadzą do eskalacji konfliktu. Dzięki treningowi aikido dany człowiek może wykształcić w sobie cechy, które są wzorem: prostolinijność, odwaga w połączeniu z pokorą, siła oraz umiejętność wykorzystywania jej tylko w takim stopniu, w jakim wymaga tego sytuacja.

Aikido w Polsce

Od momentu pojawienia się aikido na kontynencie europejskim podjęto kilka prób wprowadzenia tej sztuki walki w Polsce. W 1952 roku do Polski przyjechał instruktor z Francji w celu propagowania aikido, jednak po jego wyjeździe działalność ta nie była kontynuowana. Podobna próba miała miejsce dziesięć lat później w Warszawie, również z podobnymi skutkami. Przełomowym rokiem okazał się 1976. 3 stycznia 1976 roku Marian Osiński, zawodnik judo, założył sekcję aikido w Szczecinie przy Ognisku TKKF „ORKAN”. Rozwój tej sekcji zapoczątkował stały rozwój aikido w Polsce.

Ze względu na ograniczony dostęp do materiałów instruktażowych oraz wykwalifikowanych nauczycieli, przez długi czas jedynym źródłem wiedzy o aikido dla polskich ćwiczących były książki. Pierwszą okazją do bezpośredniego zapoznania się z aikido na wysokim, profesjonalnym poziomie była wizyta instruktora z Danii, Nielsa Bodkera, która miała miejsce w 1978 roku. W tym samym roku powstała Rada Instruktorów Aikido, której celem było ujednolicenie metod szkolenia w kilku klubach działających w Polsce.

Następnym przełomem w historii aikido w Polsce był przyjazd w 1979 roku mistrza Toshikazu Ichimury (7 dan), który był na stałe oddelegowany z Hombu Dojo do Szwecji. Po raz drugi sensei Ichimura odwiedził Polskę w marcu 1980 roku, wraz z dziewiątką asystentów ze Szwedzkiej Federacji Aikido. Wśród nich była Cecylia Stellander, która w późniejszych latach miała duży wpływ na rozwój aikido w Polsce. Na przełomie 1982 i 1983 roku Polskę odwiedził po raz pierwszy przedstawiciel Europejskiej Federacji Aikido, ówczesny prezydent, Giorgio Veneri.

Wprowadzenie stanu wojennego w 1981 roku spowodowało wstrzymanie dynamicznego rozwoju aikido. Kontakty z zagranicznymi instruktorami stały się niemożliwe, a wymiana doświadczeń między klubami w Polsce była bardzo utrudniona. Próba zalegalizowania Polskiego Stowarzyszenia Aikido – AIKIKAI w 1983 roku zakończyła się odmową Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W połowie lat 80. udało się sformalizować istnienie klubów aikido poprzez połączenie wszystkich sztuk walk pod wspólną nazwą Piątej Komisji Stylowej Polskiego Związku Karate, który, obok Polskiego Związku Judo, był jedyną oficjalnie zarejestrowaną organizacją w zakresie wschodnich sztuk i sportów walki.

W 1983 roku w szczecińskim dojo prowadzonym przez Jacka Wysockiego odbył się staż z senseiem Giampietro Savegnago, który był początkiem rozwoju aikido w Polsce związanym z linią przekazu mistrza Hirokazu Kobayashiego. Współpraca z senseiem Savegnago doprowadziła do utworzenia Polskiej Unii Aikido oraz wizyt wybitnych nauczycieli, w tym Andre Cognarda